Skip to main content

Annarsmálsfræði

Annarsmálsfræði

Hugvísindasvið

Annarsmálsfræði

MA gráða – 120 einingar

Þessi nýja námsleið er svar við brýnni þörf fyrir betri menntun tungumálakennara sem kenna á háskólastigi og þeirra sem kenna fullorðnum tungumál á öðrum vettvangi. Námsleiðinni er einnig ætlað að efla rannsóknir á sviði annarsmálsfræða og tví- og margtyngis.

Skipulag náms

X

Rannsóknaraðferðir í annarsmálsfræðum (AMF001F)

Yfirlits- og inngangsnámskeið í rannsóknaraðferðum annarsmálsfræða. Nemendur fá innsýn í mun eigindlegra og megindlegra aðferða í rannsóknum á fræðasviðinu og litið verður á ýmsar tegundir rannsókna sem falla undir þær í annarsmálsfræðum. Rýnt verður í aðferðir við söfnun og greiningu gagna í tengslum við nýlegar kenningar á sviðinu. Nemendur fá innsýn í raunveruleg dæmi og takast sjálfir á við rannsóknir á þessu sviði.  

X

Kenningar um tileinkun og kennslu erlendra mála (ENS034F)

Í námskeiðinu verða kynntar helstu kenningar um máltöku annars máls og erlendra mála og áhrif kenninga á kennslu. Skoðaðar verða mállegar, félagslegar, sálfræðilegra og námslegar breytur sem áhrif hafa á málanám og málfærni. Til að mynda verður fjallað um máltöku annars máls og erlendra mála hjá börnum og unglingum. Tvítyngi verður skoðað og áhrif þess á málþroska, læsi og námsframvindu barna. Einnig, verður farið yfir helstu kenningar um eðli máltileinkunnar hjá fullorðnum. Nemendur munu leysa verkefni sem skoða máltöku og kennsluaðferðir á mismunandi efni á öðru eða erlendu máli. 

X

Samtalsgreining (Conversation Analysis) og tileinkun annars máls (AMF004M)

Fjallað verður um tilurð og forsendur samtalsgreiningar. Farið verður yfir meginhugtök samtalsgreiningar og nemendur verða þjálfaðir í að nota þau. Við skoðum helstu rannsóknir í annarsmálsfræðum bæði erlendar og íslenskar þar sem þessi aðferð er notuð. Nemendur fá þjálfun í að safna talmálsgögnum og endurrita þau með aðferðum samtalsgreiningar og loks verður farið rækilega í greiningu gagnanna, m.a. á gagnafundum. Einnig verða nemendur kynntir fyrir CLAN-forritinu í vinnusmiðju og munu nota það í verkefnavinnu.

X

Rannsóknarverkefni A (AMF006F)

Áður en nemandi skráir sig í rannsóknaverkefni velur hann verksvið í samráði við kennara.

X

Rannsóknarverkefni B (AMF007F)

.

X

Tileinkun orðaforða: Rannsóknir og kenningar (ENS344M)

Á námskeiðinu verður farið í ýmsar aðferðir til að auka orðaforða eins og tengiorðaaðferðina, notkun flýtispjalda og gildi yfirgripsmikils lestrar. Þá verður eðli orðaforðatileinkunar gerð skil t.d. hvað felst í að læra nýtt orð auk ýmis konar tölfræði varðandi mismunandi kunnáttu í orðaforða.

X

Ritstjórn og fræðileg skrif (ÍSL101F)

Þjálfun í ýmsum þáttum er varða ritun fræðilegs efnis og ritstjórn. Ólíkar gerðir fræðilegra ritsmíða skoðaðar og metnar. Þjálfun í því að gera athugasemdir við skipulag og framsetningu á fræðilegum texta og í öðrum þáttum ritstjórnar. Áhersla lögð á ritun fræðilegra greina, en einnig hugað að samningu smærri verka (ráðstefnuútdrátta, ritdóma) og stærri (M.A.-ritgerða, doktorsritgerða, bóka). Fjallað um rannsóknaráætlanir, frágang handrita og ritstuld. Tekin dæmi af textum um ýmis efni, einkum málfræðileg,  bókmenntaleg og sagnfræðileg. Stuðst við bókina Skrifaðu bæði skýrt og rétt (Höskuldur Þráinsson 2015).

Námskeiðið er opið nemendum á mörgum námsleiðum í MA-námi á Hugvísindasviði skv. reglum viðkomandi greina. Nemendur á MA-stigi í íslenskum bókmenntum, íslenskri málfræði, íslenskum fræðum og íslenskukennslu geta fengið námskeiðið metið sem hluta af þeirri skyldu sem þeir þurfa að uppfylla í meistarastigsnámskeiðum í íslenskum bókmenntum eða íslenskri málfræði. Nemendur í MA-námi í íslenskukennslu geta þó ekki haft þetta námskeið sem eina málfræði- eða bókmenntanámskeiðið á MA-ferlinum.

X

Rannsóknarverkefni A (AMF006F)

Áður en nemandi skráir sig í rannsóknaverkefni velur hann verksvið í samráði við kennara.

X

Rannsóknarverkefni B (AMF007F)

.

X

Kennsla íslensku sem annars máls (AMF005F)

Námskeiðið er hagnýtt námskeið þar sem sjónum verður beint að kennslu íslensku sem annars máls fyrir fullorðna. Farið verður yfir færniþættina fjóra þ.e. lestur, ritun, tal og skilning á mæltu máli og nemendum leiðbeint varðandi kennslu, verkefnagerð, námsmat og þjálfun þessara þátta í íslensku sem öðru máli. Í námskeiðinu verður gefið yfirlit yfir meginþætti hljóð- og beygingakerfis íslensku. Hugað verður að því hvernig heppilegast sé að kenna málfræði, þ.e. hvað eigi að kenna, hvernig og hvenær. Litið verður á hvernig kenna megi málfræði, beint og óbeint, í tengslum við færniþættina fjóra. Framburðarkennsla verður skoðuð með hliðsjón af hljóðfræði. Orðaforði íslenskunnar hefur sín sérkenni. Í námskeiðinu verður farið í uppbyggingu íslensks orðaforða og orðmyndun. Litið verður á hvernig kenna megi orðaforða í lestri og ritun á mismunandi getustigum og hugað að hlutverki bókmennta og menningarlæsis í kennslu íslensku sem annars máls.

X

Tæknistutt málanám og -kennsla (AMF004F)

Tölvustutt tungumálanám (e. Computer Assisted Language Learning) er ört vaxandi fræðasvið innan annarsmálsfræða. Í námskeiðinu verður fjallað um þá fjölmörgu möguleika sem margmiðlunarefni býður upp á í námi og kennslu annarra/erlendra mála sérstaklega fyrir fullorðna (á framhalds- og háskólastigi). Sjónum verður beint að mikilvægum tengslum tækni, fræðilegra kenninga og kennslufræði í netnámi auk þess sem mismunandi námsumgjarðir verður til umfjöllunar. Einnig verða ræddir möguleikar sem gefast til rannsókna á námshegðun nema í tölvustuddu tungumálanámi.

X

Rannsóknaraðferðir í annarsmálsfræðum (AMF001F)

Yfirlits- og inngangsnámskeið í rannsóknaraðferðum annarsmálsfræða. Nemendur fá innsýn í mun eigindlegra og megindlegra aðferða í rannsóknum á fræðasviðinu og litið verður á ýmsar tegundir rannsókna sem falla undir þær í annarsmálsfræðum. Rýnt verður í aðferðir við söfnun og greiningu gagna í tengslum við nýlegar kenningar á sviðinu. Nemendur fá innsýn í raunveruleg dæmi og takast sjálfir á við rannsóknir á þessu sviði.  

X

Meistararitgerð í annarsmálsfræðum (AMF402L)

Meistararitgerð í annarsmálsfræðum.

X

Samtalsgreining (Conversation Analysis) og tileinkun annars máls (AMF004M)

Fjallað verður um tilurð og forsendur samtalsgreiningar. Farið verður yfir meginhugtök samtalsgreiningar og nemendur verða þjálfaðir í að nota þau. Við skoðum helstu rannsóknir í annarsmálsfræðum bæði erlendar og íslenskar þar sem þessi aðferð er notuð. Nemendur fá þjálfun í að safna talmálsgögnum og endurrita þau með aðferðum samtalsgreiningar og loks verður farið rækilega í greiningu gagnanna, m.a. á gagnafundum. Einnig verða nemendur kynntir fyrir CLAN-forritinu í vinnusmiðju og munu nota það í verkefnavinnu.

X

Rannsóknarverkefni A (AMF006F)

Áður en nemandi skráir sig í rannsóknaverkefni velur hann verksvið í samráði við kennara.

X

Rannsóknarverkefni B (AMF007F)

.

X

Tileinkun orðaforða: Rannsóknir og kenningar (ENS344M)

Á námskeiðinu verður farið í ýmsar aðferðir til að auka orðaforða eins og tengiorðaaðferðina, notkun flýtispjalda og gildi yfirgripsmikils lestrar. Þá verður eðli orðaforðatileinkunar gerð skil t.d. hvað felst í að læra nýtt orð auk ýmis konar tölfræði varðandi mismunandi kunnáttu í orðaforða.

X

Ritstjórn og fræðileg skrif (ÍSL101F)

Þjálfun í ýmsum þáttum er varða ritun fræðilegs efnis og ritstjórn. Ólíkar gerðir fræðilegra ritsmíða skoðaðar og metnar. Þjálfun í því að gera athugasemdir við skipulag og framsetningu á fræðilegum texta og í öðrum þáttum ritstjórnar. Áhersla lögð á ritun fræðilegra greina, en einnig hugað að samningu smærri verka (ráðstefnuútdrátta, ritdóma) og stærri (M.A.-ritgerða, doktorsritgerða, bóka). Fjallað um rannsóknaráætlanir, frágang handrita og ritstuld. Tekin dæmi af textum um ýmis efni, einkum málfræðileg,  bókmenntaleg og sagnfræðileg. Stuðst við bókina Skrifaðu bæði skýrt og rétt (Höskuldur Þráinsson 2015).

Námskeiðið er opið nemendum á mörgum námsleiðum í MA-námi á Hugvísindasviði skv. reglum viðkomandi greina. Nemendur á MA-stigi í íslenskum bókmenntum, íslenskri málfræði, íslenskum fræðum og íslenskukennslu geta fengið námskeiðið metið sem hluta af þeirri skyldu sem þeir þurfa að uppfylla í meistarastigsnámskeiðum í íslenskum bókmenntum eða íslenskri málfræði. Nemendur í MA-námi í íslenskukennslu geta þó ekki haft þetta námskeið sem eina málfræði- eða bókmenntanámskeiðið á MA-ferlinum.

X

Meistararitgerð í annarsmálsfræðum (AMF402L)

Meistararitgerð í annarsmálsfræðum.

X

Rannsóknarverkefni A (AMF006F)

Áður en nemandi skráir sig í rannsóknaverkefni velur hann verksvið í samráði við kennara.

X

Rannsóknarverkefni B (AMF007F)

.

X

Kennsla íslensku sem annars máls (AMF005F)

Námskeiðið er hagnýtt námskeið þar sem sjónum verður beint að kennslu íslensku sem annars máls fyrir fullorðna. Farið verður yfir færniþættina fjóra þ.e. lestur, ritun, tal og skilning á mæltu máli og nemendum leiðbeint varðandi kennslu, verkefnagerð, námsmat og þjálfun þessara þátta í íslensku sem öðru máli. Í námskeiðinu verður gefið yfirlit yfir meginþætti hljóð- og beygingakerfis íslensku. Hugað verður að því hvernig heppilegast sé að kenna málfræði, þ.e. hvað eigi að kenna, hvernig og hvenær. Litið verður á hvernig kenna megi málfræði, beint og óbeint, í tengslum við færniþættina fjóra. Framburðarkennsla verður skoðuð með hliðsjón af hljóðfræði. Orðaforði íslenskunnar hefur sín sérkenni. Í námskeiðinu verður farið í uppbyggingu íslensks orðaforða og orðmyndun. Litið verður á hvernig kenna megi orðaforða í lestri og ritun á mismunandi getustigum og hugað að hlutverki bókmennta og menningarlæsis í kennslu íslensku sem annars máls.

X

Tæknistutt málanám og -kennsla (AMF004F)

Tölvustutt tungumálanám (e. Computer Assisted Language Learning) er ört vaxandi fræðasvið innan annarsmálsfræða. Í námskeiðinu verður fjallað um þá fjölmörgu möguleika sem margmiðlunarefni býður upp á í námi og kennslu annarra/erlendra mála sérstaklega fyrir fullorðna (á framhalds- og háskólastigi). Sjónum verður beint að mikilvægum tengslum tækni, fræðilegra kenninga og kennslufræði í netnámi auk þess sem mismunandi námsumgjarðir verður til umfjöllunar. Einnig verða ræddir möguleikar sem gefast til rannsókna á námshegðun nema í tölvustuddu tungumálanámi.

Öll fög eru skyldufög nemaVValfagBBundið val er háð skilyrðum ENámskeiðið er ekki kennt á misserinuNámsleiðin í Kennsluskrá

Hafðu samband

Þjónustuborð Hugvísindasviðs
s.525 4400 hug@hi.is.
Opið virka daga frá kl 10:00–12:00 og 13:00–15:00.

3. hæð Aðalbyggingar.
Sæmundargötu 2, 102 Reykjavík.

Nemendur á Hugvísindasviði geta einnig nýtt sér þjónustuborð á Háskólatorgi.

Fylgstu með Hugvísindasviði

 Instagram   Youtube 
 Facebook

Aðalbygging Háskóla Íslands

Hjálplegt efni

Ertu með fleiri spurningar? Hér finnurðu svör við ýmsum þeirra og upplýsingar um ýmislegt annað sem gott er að hafa í huga þegar þú velur nám.