Jafnréttisáætlun

• Markmið: Að (þekking á) jafnrétti í víðum skilningi verði hluti af námi í menntavísindum í HÍ (sbr. 15. grein laga nr. 150/2020, 10. grein laga nr. 85/2018 og lög nr. 59/1992 um réttindi fatlaðs fólks).
• Aðgerð: Unnið  verði að því að jafnréttis- og kynjafræðsla verði hluti af námi allra nemenda á Menntavísindasviði.
• Ábyrgð: Forseti Menntavísindasviðs í samráði við jafnréttisnefnd MVS.
• Verklok: Niðurstaða liggi fyrir á haustmisseri 2021.

Markmið: Að stuðningur í námi og stoðþjónusta við nemendur af erlendum uppruna verði efld.

1.2.1

• Aðgerð: Mentorakerfi fyrir nemendur af erlendum uppruna komið á laggirnar.
• Ábyrgð: Fjölmenningarfulltrúi í samvinnu við Alþjóðasvið, alþjóðafulltrúa SHÍ og námsbraut í alþjóðlegu námi í menntunarfræðum.
• Verklok: Mentorakerfið komið af stað í upphafi haustmisseris 2021.

1.2.2

• Aðgerð: Upplýsingagjöf til nemendahópsins bætt.
• Ábyrgð: Kennslusvið í samvinnu við markaðs- og samskiptasvið og upplýsingatæknisvið.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir í lok haustmisseris 2021.

1.2.3

• Aðgerð: Finna leiðir til að auka möguleika nemenda til að gangast undir námsmat að hluta á ensku, ásamt því að tryggja fjármagn vegna þýðinga.
• Ábyrgð: Kennslusvið, í samráði við deildir.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir í lok haustmisseris 2021.

1.2.4

• Aðgerð: Háskólinn afli upplýsinga um fjölda innflytjenda í námi við HÍ.
• Ábyrgð: Kennslusvið.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir í lok haustmisseris 2021.

Markmið: Að kennsluhættir verði aðgengilegir og svari þörfum fjölbreytts nemendahóps. Áhersla verði lögð á algilda hönnun í tengslum við aðgengilega kennsluhætti og námsumhverfi. Kennarar fái hagnýta fræðslu um kennslufræði margbreytilegra samfélagshópa.

1.3.1

• Aðgerð: Skipaður verði starfshópur um aðgengilega og sveigjanlega kennsluhætti, námsmat og námsumhverfi í anda algildrar hönnunar fyrir alla nemendur og leiðir til að tryggja kennurum grunnþekkingu í kennslufræði margbreytilegra samfélagshópa.
• Ábyrgð: Kennslusvið, í samráði við aðstoðarrektor kennslu, ráð um málefni fatlaðs fólks, rannsóknasetur í fötlunarfræðum og jafnréttisfulltrúa.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir í lok vormisseris 2022.

1.3.2

• Aðgerð: Hannað verði rafrænt og hagnýtt námskeið fyrir kennara um kennslufræði margbreytilegra samfélagshópa.
• Ábyrgð: Kennslustjórar FVS og MVS í samvinnu við kennsluþróunarstjóra FVS og MVS, jafnréttisnefnd og RUMFF.
• Verklok: Vormisseri 2022.

1.3.3

• Aðgerð: Fyrirliggjandi jafnréttisgátlisti í kennslu verði endurskoðaður og uppfærður reglulega (á íslensku og ensku) og kynntur fyrir kennurum og þeim sem koma að kennslu.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi í samvinnu við Kennslumiðstöð (KEMST) og Jafnréttisnefnd.
• Verklok: Haustmisseri 2023.

1.3.4

• Aðgerð: Mánaðarlegir fræðslumolar um jafnréttismál kynntir á skjám bygginga HÍ.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefnd.
• Verklok: Mánaðarlega.

• Markmið: Að jafna kynjahlutfall nemenda (sbr. 15. grein laga nr. 150/2020).
• Aðgerð: Gera úttekt og skilgreina aðgerðir sem stuðla að jafnara kynjahlutfalli í háskólasamfélaginu.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi, í samvinnu við samráðsvettvang jafnréttisfulltrúa háskólanna.
• Verklok: Árslok 2022.

• Markmið: Að samþætta jafnréttissjónarmið í kennslu (sbr. 15. og 30. grein laga nr. 150/2020 og 10. grein laga nr. 85/2018).
• Aðgerð: Vinnustofa fyrir kennara um samþættingu jafnréttissjónarmiða og kennslu, og sköpun námsumhverfis sem stuðlar að samvinnu í fjölbreyttum nemendahópi.
• Ábyrgð: KEMST.
• Verklok: Árleg vinnustofa fyrir kennara.

• Markmið: Að auka samstarf framhaldsnema sem í verkefnum sínum fjalla um jafnréttismál.
• Aðgerð: Skapa vettvang fyrir samstarf á milli framhaldsnema á mismunandi fræðasviðum sem eru með viðfangsefni sem snerta jafnréttismál.
• Ábyrgð: Félag doktorsnema (FeDon) í samvinnu við Jafnréttisnefnd.
• Verklok: Reglulegir viðburðir árlega.

• Markmið: Að matskerfi HÍ mismuni ekki eftir starfsþáttum akademískra starfsmanna og fræðigreinum (sbr. 6.-7. grein laga nr. 150/2020).
• Aðgerð: Gerðar greiningar og settar fram tillögur til að tryggja að matskerfi háskólans geri ekki upp á milli fræðigreina í matskerfi háskólans og kynjuðum áhrifum þeirra.
• Ábyrgð: Aðstoðarrektor vísinda í samstarfi við „vísindanefnd háskólastigsins“, vísinda- og nýsköpunarsvið og mannauðssvið.
• Verklok: Árslok 2021.

• Markmið: Að kynjasjónarmið /jafnréttissjónarmið séu höfð til hliðsjónar á öllum stigum rannsókna.
• Aðgerð: Vísinda- og nýsköpunarsvið standi að fræðslu um hönnun rannsókna með kynja- og jafnréttissjónarmið frá hönnun rannsóknar til miðlunar niðurstaðna.
• Ábyrgð: Vísinda- og nýsköpunarsvið, í samráði við aðstoðarrektor vísinda
• Verklok: Fyrsta námskeið á haustmisseri 2022. Viðvarandi verkefni.

Markmið: Að meta og bregðast við áhrifum Covid-19 faraldursins innan háskólasamfélagsins, með áherslu á jaðarsetta hópa og fjölþætta mismunun.

2.1.1

• Aðgerð: Kortleggja áhrif á starfsfólk í heild og móta tillögur. T.d.álag vegna breytinga á kennslufyrirkomulagi.
• Ábyrgð: Mannauðssvið.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir á haustmisseri 2021.

2.1.2

• Aðgerð: Kortleggja áhrif á nemendur og móta tillögur.
• Ábyrgð: Kennslusvið
• Verklok: Tillögur liggi fyrir á vormisseri 2022.

2.1.3

• Aðgerð: Finna leiðir til að meta beinar kynjaðar afleiðingar á framleiðni akademísks starfsfólks, og gera tillögur um hvernig megi leiðrétta fyrir þær.
• Ábyrgð: Aðstoðarrektor vísinda í samráði við mannauðssvið og vísinda- og nýsköpunarsvið.
• Verklok: Tillögur liggi fyrir á haustmisseri 2021.

• Markmið: Að laus störf hjá HÍ standi opin fólki af ólíkum uppruna, öllum kynjum og kyngervum, fötluðum og ófötluðum (sbr. 8. grein laga nr. 86/2018).
• Aðgerð: Leitast við að auka fjölbreytileika starfsfólks í kennslu, rannsóknum og stjórnsýslu, m.a. með því að gæta þess að starfsauglýsingar séu hvetjandi fyrir alla hópa, könnun lögð fyrir til að kanna fjölbreytileika starfsfólks og sett á fót fræðsla um fjölbreytileika fyrir matsnefndir.
• Ábyrgð: Mannauðssvið
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

• Markmið: Að háskólasvæðið verði aðgengilegt öllum hópum og kennslurými þjóni fjölbreyttum hópi nemenda, fjölbreyttu námi og kennsluaðferðum (m.a. tekið tillit til laga nr. 59/1992 um málefni fatlaðs fólks og samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks og 10. grein laga 86/2018).
• Aðgerð: Aðgengi á háskólasvæðinu – bæði innan bygginga og milli bygginga – sett í forgang með úrbótum í samræmi við aðgengisúttektir. Á tímabilinu verði haldið áfram með aðgengisúttektir á byggingum.
• Ábyrgð: Framkvæmda- og tæknisvið í samráði við skipulagsnefnd og ráð um málefni fatlaðs fólks.
• Verklok: Viðvarandi verkefni. Árlegur samráðsfundur ábyrgðaraðila um árangur.

• Markmið: Að jafnréttismál í víðum skilningi verði kynnt reglulega með almennum hætti innan HÍ (sbr. 15. grein laga nr. 150/2020 og 7. grein laga nr. 86/2018).
• Aðgerð: Skipuleggja og halda jafnréttisdaga HÍ sem byggja á þverfaglegri samvinnu og aðkomu sérfræðinga á sviði jafnréttismála.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi í samstarfi við jafnréttisnefnd, ráð um málefni fatlaðs fólks og aðra hagsmunaaðila.
• Verklok: Árlega.

Markmið: Að allt starfsfólk, óháð kyni, fái jöfn laun og njóti sömu kjara fyrir sömu eða jafn verðmæt störf (sbr. 6. grein laga nr. 150/2020 og 9. gr. laga nr. 86/2018) og að kynjuð hagstjórn/fjármál verði innleidd.

2.5.1

• Aðgerð: Fylgja jafnlaunastefnu og viðhalda jafnlaunavottun.
• Ábyrgð: Mannauðssvið.
• Verklok: Árleg endurskoðun.

2.5.2

• Aðgerð: Stuðningur við rannsóknir sem snúa að kynjuðum fjármálum.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi í samráði við aðstoðarrektor vísinda.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

Markmið: Að hlutfall kynjanna sé sem jafnast við skipun í nefndir, ráð og stjórnir innan Háskóla Íslands (sbr. 28. gr. laga nr. 150/2020).

2.6.1

• Aðgerð: Tryggt verði að hlutfall kynja í nefndum, ráðum og stjórnum innan HÍ sé í samræmi við jafnréttislög, þ.e. að hlutfall karla og kvenna sé sem jafnast og ekki minna en 40% þegar um fleiri en þrjá fulltrúa er að ræða. Þessi aðgerð skal ekki koma í veg fyrir tilnefningu og skipun kynsegin fólks (þ.e. fólks með hlutlausa skráningu kyns) og skal gæta þess að hlutfall kvenna sé ekki minna en 40% eins og lögin gera ráð fyrir.
• Ábyrgð: Rektor og forsetar fræðasviða.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

2.6.2

• Aðgerð: Kannaðar leiðir til að halda utan um upplýsingar um skipanir og tilnefningar í mælaborði HÍ.
• Ábyrgð: Aðstoðarrektor kennslu og þróunar.
• Verklok: Mat liggi fyrir í árslok 2021.

• Markmið: Að auka fjölda kynlausra salerna í HÍ.
• Aðgerð: Fjöldi kynlausra salerna aukinn og stefnt því að slík salerni verði í sem flestum byggingum.
• Ábyrgð: Framkvæmda- og tæknisvið.
• Verklok: Viðvarandi verkefni. Verði hluti af breytingum hverju sinni þegar framkvæmdir liggja fyrir og ávallt þegar um nýbyggingar er að ræða.

• Markmið: Að nemendur vinni verkefni um hagnýtingu jafnréttisfræða.
• Aðgerð: Hvetja nemendur í námskeiði um hagnýtingu jafnréttisfræða til að vinna verkefni um starfsemi á fræðasviðum, deildum og miðlægri stjórnsýslu.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi og umsjónarkennari kynjafræðináms.
• Verklok: Árlega að vori.

• Markmið: Að nemendur og starfsfólk fái fræðslu um jafnréttismál, m.a. öráreitni (sbr. 15. grein laga nr. 150/2020, 7. gr. laga nr. 86/2018, og lög nr. 59/1992 um réttindi fatlaðs fólks)
• Aðgerð: Fræðsla, m.a. vefefni fyrir nema og starfsfólk um jafnréttismál í víðum skilningi, þ.á.m. öráreitni sem t.d. fatlað fólk, fólk af erlendum uppruna og hinsegin fólk verður fyrir.
• Ábyrgð: Forsetar fræðasviða, í samstarfi við jafnréttisnefndir fræðasviða.
• Verklok: Á hverju haustmisseri.

Markmið: Að starfsfólk og stjórnendur fái reglulega fræðslu um jafnréttismál (sbr. 30. grein laga nr. 150/2020 og 7. grein laga nr. 86/2018).

2.10.1

• Aðgerð: Fræðsla um jafnréttismál fléttuð inn í fræðsludagskrá Mannauðssviðs.
• Ábyrgð: Mannauðssvið og mannauðsstjórar sviða í samstarfi við jafnréttisnefndir fræðasviða og jafnréttisnefnd miðlægrar stjórnsýslu.
• Verklok: Vormisseri 2021 og svo reglulega eftir það.

2.10.2

• Aðgerð: Fræðsla m.a. með vefefni fyrir starfsfólk og stjórnendur um jafnréttisstefnu og jafnréttismál, m.a. aðgengismál, samþættingu jafnréttissjónarmiða með tilliti til kyns, kyngervis, kynvitundar, kynhneigðar, menningar, uppruna og fötlunar.
• Ábyrgð: Mannauðssvið og mannauðsstjórar sviða í samstarfi við jafnréttisnefndir fræðasviða og jafnréttisnefnd miðlægrar stjórnsýslu.
• Verklok: Vormisseri 2021 og svo reglulega eftir það.

• Markmið: Styðja betur við íslenskunám fyrir starfsfólk og framhaldsnema af erlendum uppruna.
• Aðgerð: Námskeið eru til staðar og eru þátttakendum að kostnaðarlausu. Kanna þörf fyrir ný námskeið í íslensku og annars konar aðstoð fyrir starfsmenn og doktorsnema af erlendum uppruna.
• Ábyrgð: Mannauðssvið í samráði við Íslensku- og menningardeild og deildarforseta.
• Verklok: Viðvarandi verkefni (regluleg námskeið).

Markmið: Að kynbundið ofbeldi, kynbundin áreitni og kynferðisleg áreitni, og annað ofbeldi eða einelti sé ekki liðið í HÍ (sbr. 14. grein laga nr. 150/2020, 10. og 13. grein laga nr. 85/2018 og 7. grein laga nr. 86/2018).

2.12.1

• Aðgerð: Kynna niðurstöður kannana á umfangi og einkennum kynferðislegrar áreitni, eineltis og annars ofbeldis í Háskóla Íslands.
• Ábyrgð: Mannauðssvið, í samvinnu við jafnréttisfulltrúa.
• Verklok: Vormisseri 2021 (Jafnréttisdagar).

2.12.2

• Aðgerð: Framkvæma eigindlega könnun meðal nemenda og starfsfólks á umfangi og einkennum kynferðislegrar áreitni, eineltis og annars ofbeldis í Háskóla Íslands.
• Ábyrgð: Mannauðssvið, í samvinnu við jafnréttisfulltrúa.
• Verklok: Vormisseri 2022.

2.12.3

• Aðgerð: Regluleg fræðsla til nemenda og starfsfólks um birtingarmyndir kynferðislegrar áreitni, eineltis og annars ofbeldis og þau úrræði sem HÍ hefur yfir að ráða.
• Ábyrgð: Mannauðssvið.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

Markmið: Að bæta upplýsingagjöf um hvert má leita, viðbrögð HÍ og hvernig ferli virka innan skólans þegar kvartað er undan kynbundnu ofbeldi, kynbundinni og kynferðislegri áreitni, eða öðru ofbeldi eða einelti í HÍ (sbr. 14. grein laga nr. 150/2020, 10. og 13. grein laga nr. 85/2018 og 7. grein laga nr. 86/2018).

2.13.1

• Aðgerð: Áhersla á að kynna úrræði HÍ og leiðir til að tilkynna kynbundið og kynferðislegt ofbeldi og áreitni, einelti eða annað ofbeldi.
• Ábyrgð: Mannauðssvið.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

2.13.2

• Aðgerð: Kanna leiðir til að skapa umgjörð og verklagsreglur til að tilkynna áreitni og mismunun á grundvelli fötlunar, uppruna, kyngervis, uppruna, litarháttar, kynhneigðar, kynvitundar, kynþáttar, holdafars, aldurs, heilsufars, trúarbragða, skoðana, búsetu, efnahags, þjóðernis eða menningar.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefnd í samráði við Mannauðssvið.
• Verklok: Vormisseri 2022.

Markmið: Tilvist kynsegin fólks í HÍ gerð sýnilegri.

2.14.1

• Aðgerð: Kerfi háskólans taki mið af breytingum á grunnskrá Þjóðskrár um hlutlausa skráningu kyns.
• Ábyrgð: Upplýsingatæknisvið.
• Verklok: Árslok 2021.

2.14.2

• Aðgerð: Tölfræði um nemendur og starfsfólk taki mið af því að kynin séu fleiri en tvö.
• Ábyrgð: Kennslusvið & Mannauðssvið.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

2.14.3

• Aðgerð: Aðstoða kennara við að tileinka sér kynjaðan fjölbreytileika íslensks samfélags.
• Ábyrgð: Kennslusvið.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

• Markmið: Að veita nýju akademísku starfsfólki stuðning og jafna stöðu þess.
• Aðgerð: Mentorakerfi fyrir nýtt akademískt starfsfólk verði þróað áfram og kynnt betur fyrir sviðsforsetum og deildarforsetum.
• Ábyrgð: Mannauðssvið í samráði við sviðsforseta og mannauðsstjóra fræðasviða.
• Verklok: Kynning á mentorakerfi fari fram á hverju haustmisseri.

• Markmið: Auka aðkomu fulltrúa nemenda að jafnréttisstarfi HÍ.
• Aðgerð: Árlegur samráðsfundur SHÍ og hagsmunafélaga nemenda í jafnréttismálum með jafnréttisnefnd og jafnréttisfulltrúa HÍ.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefnd SHÍ í samvinnu við jafnréttisnefnd HÍ, jafnréttisfulltrúa, Stúdentaráð, Femínistafélag HÍ, Félag asískra stúdenta, Hugrúnu geðfræðslufélag, Q - félag hinsegin stúdenta og önnur félög stúdenta á sviði jafnréttismála.
• Verklok: Árlegur samráðsfundur.

• Markmið: Að vísindastarf um jafnréttismál verði sýnilegt og aðgengilegt í kynningarstarfi HÍ.
• Aðgerð: Vísindastarfi um jafnréttismál gerð sérstök skil á margvíslegan og aðgengilegan hátt, svo sem með fyrirlestrum, myndböndum og rannsóknarniðurstöðum um jafnréttismál aðgengilegum á vef HÍ.
• Ábyrgð: Kynningarstjórar fræðasviða í samstarfi við rannsóknastofnanir á sviði jafnréttismála.
• Verklok: Viðvarandi verkefni.

• Markmið: Að efla kynningarstarf fyrir fjölbreytta nemendahópa.
• Aðgerð: Í kynningarstarfi verði lögð áhersla á fjölbreytileika nemenda og hvar megi finna upplýsingar innan HÍ um stuðning fyrir nemendur.
• Ábyrgð: Markaðs- og samskiptasvið, í samstarfi við fræðasvið.
• Verklok: Viðvarandi.

Markmið: Að verkefni um vísindi og fræði nái til fjölbreyttra hópa barna og ungmenna.

3.3.1

• Aðgerð: Áhersla lögð á að ná til barna innflytjenda og fatlaðra barna í vísindamiðlun skólans og í öðru fræðslustarfi. Áhersla á Háskóla unga fólksins, Háskólalestina og Vísindasmiðjuna.
• Ábyrgð: Markaðs- og samskiptasvið.
• Verklok: Árlega í Háskóla unga fólksins og almennt í kynningarefni háskólans.

3.3.2

• Aðgerð: Kynningarefni nái til fjölbreytts hóps í samfélaginu.
• Ábyrgð: Kynningarstjórar fræðasviða í samvinnu við markaðs- og samskiptasvið.
• Verklok: Viðvarandi.

• Markmið: Samræming og aukin áhersla á jafnrétti og fjölbreytileika í markaðs- og kynningarstarfi.
• Aðgerð: Jafnréttisnefnd og jafnréttisfulltrúi boði til árlegs samráðsfundar með markaðsráði (markaðs- og samskiptasvið ásamt kynningarstjórum fræðasviða) þar sem fram fari fræðsla.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefnd í samvinnu við jafnréttisfulltrúa og ráð um málefni fatlaðs fólks.
• Verklok: Samráðsfundur annað hvert ár.

Markmið: Aukið samstarf við aðra háskóla á sviði jafnréttismála.

3.5.1

• Aðgerð: Þátttaka í samráðsvettvangi jafnréttisfulltrúa innlendra háskóla.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi.
• Verklok: Tveir samráðsfundir árlega, með aðkomu LÍS, og samstarf um Jafnréttisdaga.

3.5.2

• Aðgerð: Þátttaka í Diversity hóp Aurora Alliance sem HÍ er hluti af ásamt öðrum evrópskum háskólum.
• Ábyrgð: Jafnréttisfulltrúi.
• Verklok: Tveir samráðsfundir árlega.

Markmið: Að jafnréttisáætlun HÍ sé fylgt eftir með fullnægjandi hætti.

4.1.1

• Aðgerð: Jafnréttisnefndir/-fulltrúi fræðasviða og stjórnsýslu fylgi jafnréttisáætlun HÍ eftir með því að setja sviðinu/stjórnsýslu aðgerðaáætlun sem tekur mið af jafnréttisáætlun HÍ.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefndir fræðasviða og miðlægrar stjórnsýslu.
• Verklok: Haustmisseri 2021.

4.1.2

• Aðgerð: Jafnréttisnefndir/-fulltrúi fræðasviða fundi a.m.k. árlega með sviðsstjórn, þar sem gerð er grein fyrir starfinu og rætt um þörf á aðkomu og stuðningi stjórnenda við einstakar aðgerðir.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefndir fræðasviða.
• Verklok: Árlega.

4.1.3

• Aðgerð: Jafnréttisnefnd miðlægrar stjórnsýslu fundi árlega með framkvæmdastjóra miðlægrar stjórnsýslu og geri grein fyrir starfinu og þörf fyrir stuðning stjórnenda.
• Ábyrgð: Jafnréttisnefnd miðlægrar stjórnsýslu.
• Verklok: Árlega.

• Markmið: Að lagt sé mat á hvort jafnréttisáætlun skili tilætluðum árangri.
• Aðgerð: Viðhorfskönnun meðal starfsfólks m.t.t. verkefna áætlunarinnar.
• Ábyrgð: Mannauðssvið í samráði við jafnréttisnefnd og mannauðsstjóra fræðasviða.
• Verklok: Haustmisseri 2022.

• Markmið: Að lagt sé mat á stöðu og þróun jafnréttismála innan HÍ.
• Aðgerð: Á fimm ára fresti sé gerð skýrsla um stöðu og þróun jafnréttismála við HÍ.
• Ábyrgð: Rektor, í samráði við jafnréttisnefnd.
• Verklok: Á fimm ára fresti. Næsta skýrsla fjalli um tímabilið 2017-2021, og komi út árið 2022.