Aðferðir og vinnubrögð (ÍSL109G)

Námskeiðið er sameiginlegt nemendum í íslensku, almennum málvísindum og táknmálsfræði. Það skiptist í tvennt. Í öðrum helmingi námskeiðsins (kennt á fimmtudögum) er fjallað um gagnrýna hugsun og ritgerðasmíð frá ýmsum hliðum: uppbyggingu ritgerða, efnisafmörkun, mál og stíl, heimildanotkun og heimildamat, tilvísanir, heimildaskrá, frágang o.fl.
Í hinum helmingi námskeiðsins (kennt á þriðjudögum) munu fræðimenn á áðurnefndum sviðum kynna viðfangsefni sín og gestir utan háskólans kynna starfsvettvang íslenskufræðinga, málvísindamanna og táknmálsfræðinga.
Nemendur fá ritgerðarefni 19. september og skila drögum að ritgerð 22. október. Síðar ganga nemendur frá ritgerðinni og nýta sér þær athugasemdir sem þeir hafa fengið við ritgerðardrögin og það sem þeir hafa lært í námskeiðinu. Ritgerðin gildir 40% af heildareinkunn. Námskeiðinu lýkur með skriflegu prófi sem gildir 30% en skýrslur og spurningar sem nemendur vinna jafnóðum í námskeiðinu gilda 30% af heildareinkunn.

Inngangur að málfræði (ÍSL110G)

Kynnt verða helstu viðfangsefni málvísinda og undirstöðuatriði í íslenskri málfræði. Leitast verður við að efla skilning nemenda á eðli mannlegs máls og kynna þeim helstu grundvallarhugtök og aðferðir málvísinda

Bókmenntafræði (ÍSL111G)

Í námskeiðinu eru kynnt undirstöðuhugtök bókmenntafræðinnar og ýmsar greiningaraðferðir sem þeim tengjast – og þá jafnt leitað til klassískrar mælskufræði sem kenninga síðustu áratuga. Byrjað er á að ræða bókmenntir, bókmenntafræði og bókmenntagreinar, svo og boðmiðlun og tengsl skáldskapar, tungumáls og veruleika. Því næst er tekið til við ljóð, frásagnir og leikrit; hugtök og aðferðir eru kynnt og nemendur þjálfaðir í að nýta hvorttveggja.

Íslensk bókmenntasaga til 1900 (ÍSL205G)

Yfirlit yfir íslenska bókmenntasögu frá öndverðu til loka 19. aldar. Lögð verður áhersla á að setja hræringar og nýjungar í íslenskar bókmenntum í samhengi við alþjóðlega strauma í bókmenntum álfunnar.

Miðaldabókmenntir (ÍSL206G)

Fjallað verður um mismunandi leiðir til þess að nálgast miðaldatexta, hvort sem er eftir hefðbundnum leiðum bókmenntafræði miðalda eða nútímabókmenntarannsókna. Þá verður lesið og rætt um viðhorf miðaldamanna til bókmenningar, sagnaskemmtunar og skáldskapar. Helstu greinar íslenskra miðaldabókmennta verða lesnar.

Málkerfið – hljóð og orð (ÍSL209G)

Þetta er grundvallarnámskeið í íslenskri hljóðfræði, hljóðkerfisfræði, beygingarfræði og orðmyndunarfræði. Farið verður í grundvallaratriði hljóðeðlisfræði og íslenskrar hljóðmyndunar og nemendur þjálfaðir í hljóðritun. Helstu hugtök í hljóðkerfisfræði verða kynnt og gefið yfirlit yfir hljóðferli í íslensku og skilyrðingu þeirra. Einnig verða grundvallarhugtök orðhlutafræðinnar kynnt og farið yfir helstu orðmyndunarferli í íslensku og virkni þeirra. Málfræðilegar formdeildir verða skoðaðar, beygingu helstu orðflokka lýst og gerð grein fyrir beygingarflokkum og tilbrigðum.

Straumar og stefnur í bókmenntafræði (ÍSL301G)

Sögulegt yfirlit yfir þróun bókmenntafræði á 20. og 21. öld. Auk fyrirlestra þar sem fjallað er um valdar lykilkenningar er gert ráð fyrir umræðutímum þar sem nemendur æfast í að beita ólíkum nálgunarleiðum á bókmenntatexta.

Breytingar og tilbrigði (ÍSL320G)

Markmið þessa námskeiðs er að skýra þau tengsl sem eru á milli málbreytinga í sögu tungumáls og samtímalegra tilbrigða í máli. Meginhugmyndin er sú að málbreytingar leiði að jafnaði til samtímalegra tilbrigða á einhverju tímabili og að öll samtímaleg tilbrigði stafi af einhvers konar málbreytingu eða vísi að breytingu. Í námskeiðinu verða annars vegar kynntar helstu hugmyndir um eðli og tegundir málbreytinga, hvernig breytingar kvikna og hvernig þær breiðast út, og hins vegar hugmyndir um samtímaleg tilbrigði og eðli þeirra. Athyglinni verður fyrst og fremst beint að þróun íslensku, og því verða dæmi einkum tekin úr íslenskri málsögu og íslensku nútímamáli en jafnframt verður bent á hliðstæður í öðrum tungumálum.

Setningar og samhengi (ÍSL321G)

Í þessu námskeiði verður fjallað um grundvallaratriði í íslenskri setningafræði, meðal annars orðflokkagreiningu, setningaliði, flokkun sagna, færslur af ýmsu tagi og málfræðihlutverk. Einnig verður fjallað um málnotkun, merkingu og samhengi og tengsl þessara atriða við setningafræði.

Orðræða líkamans (ABF301G)

Fjallað verður um nýlegar stefnur innan feminískra bókmenntakenninga og kynjafræði sem snúa að líkamanum bæði sem huglægu og hlutlægu fyrirbrigði. Lesin verða fræðirit og valdir textar eftir bæði karl- og kvenhöfunda og kenningum um orðræðu, málnotkun, táknfræði og líkamann beitt við textagreiningu og umfjöllun. Ekki er ætlast til forkunnáttu en reiknað er með að að námskeiði loknu séu nemendur færir um að vinna úr og beita slíkum fræðikenningum á bókmenntatexta. Krafist er virkra þáttöku í formi umræðna, lesturs og verkefnavinnu.

Borg óttans: Reykjavíkursögur (ÍSL337G)

Reykjavík hefur verið sögusvið og viðfangsefni rithöfunda frá 19. öld til okkar daga. Hin vaxandi borg og fjölbreytt borgarlíf hennar hafa oft verið látin mynda andstæðu við dreifbýlið í skáldsögum, smásögum, unglingabókum og fantasíum. Henni hefur verið lýst sem aðsetri spillingar og óþjóðlegra siða í samanburði við hið náttúrulega líf í sveitum landsins. Reykjavík hefur verið tákn nútímans og hún hefur ummyndast á áhugaverðan hátt í skáldskap. Undirheimar hennar hafa verið kannaðir og hliðarheimum hennar lýst. Í námskeiðinu verða lesnar borgarsögur af ýmsu tagi, allt frá þroskasögum barna og unglinga yfir í afhjúpandi smásögur og glæpasögur sem sýna að Reykjavík hefur enn mikilvægu hlutverki að gegna í samtímaskáldskap. Stuðst verður við fræðiskrif um borgarsögur í tímans rás.

Sagnir, ævintýri og sagnamenn: Þjóðsagnafræði (ÞJÓ104G)

Í námskeiðinu verður þjóðsagnafræði kynnt sem sérstök grein innan þjóðfræðinnar. Fjallað verður um helstu kenningar um uppruna, einkenni og útbreiðslu þjóðsagna, hlutverk þeirra í samfélögum, söfnun, skráningaraðferðir og varðveislu. Meðal fræðimanna sem hér koma við sögu eru Antti Aarne, Inger M. Boberg, Bruno Bettelheim, Linda Dégh, Stith Thompson, Timothy Tangherlini og Alan Dundes. Þá verður gerð grein fyrir helstu flokkum munnmæla og fjallað sérstaklega um formgerð og greiningu þjóðsagna og ævintýra í ljósi helstu kenninga þar um, þ.á m. Algirdas Greimas, Bengts Holbek, Max Lüthis, Axels Olriks og Vladimirs Propps.

Vinnulag
Námið fer einkum fram með lestri nemenda og fyrirlestrum kennara, en einnig með umræðum svo sem kostur er. Hver nemandi heldur auk þess stutta, munnlega framsögn í kennslustund, tekur þátt í umræðuhópi, vinnur verkefni með gerða- eða minnaskrár og skrifar stutta ritgerð um kjörbók.

Atómljóð og alþýðumenning: Sjötti áratugurinn á Íslandi (ÍSL336G)

Eftirstríðsárin voru umbrotatími í íslenskri menningu, þar sem tekist var á um gildi hefðar og nútíma, þjóðernisstefnu og alþjóðahyggju, hámenningar og lágmenningar. Kynslóð ungra skálda og listamanna brást við samtímanum á nýstárlegan hátt. Atómljóð og abstraktlist voru tímanna tákn en dægurmenningin hélt líka innreið sína á Íslandi og storkaði hefðbundnum gildum. Ljóðagerð og dægurlög sjötta áratugarins eru viðfangsefni námskeiðsins og sögulegt samhengi þeirra innanlands og erlendis, á tímum Kalda stríðsins og kjarnorkunnar, ameríkaníseringar og nútímavæðingar.

Tal- og málmein (AMV415G)

Í námskeiðinu fá nemendur yfirlit yfir helstu viðfangsefni talmeinafræðinga á Íslandi. Um er að ræða fjölbreytt efni, allt frá greiningu og meðferð málstols og kyngingartregðu hjá fullorðnum einstaklingum yfir í málþroskaröskun og framburðarfrávik barna á leikskólaaldri. Unnið er út frá nauðsynlegri grunnþekkingu og yfir í hagnýtari nálganir á viðfangsefnið. Einnig verður lögð áhersla á að nemendur geti kynnt sér fræðilega umræðu og ritrýndar greinar á sviði talmeinafræði.

Hljóðfræði (ÍSL306G)

Fjallað er um gerð talfæra, hljóðmyndun og hljóðlýsingu. Þjálfun í hljóðritun. Kynntar helstu aðferðir hljóðkönnunar með hljóðeðlisfræðilegum aðferðum. Rannsóknir á hljóðskynjun. Afmörkun og tengsl hljóðfræði og hljóðkerfafræði.

Hljóðkerfisfræði (ÍSL314G)

Kynnt verða hugtök og aðferðir við greiningu hljóðkerfa og nemendur þjálfaðir í notkun þeirra. Ólíkar kenningar í hljóðkerfisfræði verða skoðaðar í tengslum við tungumál almennt og íslenskt hljóðkerfi sérstaklega.

Bókmenntir og galdur (ÍSL517M)

Í námskeiðinu verða íslenskar bókmenntir fyrri alda lesnar og greindar með tilliti til hugmynda um galdur og fjölkynngi. Í upphafi verður áherslan lögð á hugmyndir miðaldamanna, svo sem heimildir gefa tilefni til, og galdurinn skoðaður út frá bókmenntaminnum, frásagnarfræði og vísunum. Að því loknu verður litið til afþreyingarbókmennta frá 14. og 15. öld og þeirrar yfirnáttúrlegu heimsmyndar sem einkennir slíkar sögur. Að lokum verður farið í texta frá lærdómsöld og þeir lesnir, greindir og bornir saman við eldra efni. Leitast verður við að skilgreina helstu hugtök sem tengjast galdri og rýna í þá merkingu sem liggur að baki þeim. Í öllum tilvikum verður miðað við texta sem segja frá athöfnum (fjölkynngisbrögðum) á borð við seið, hamskipti, álög, veðragaldur, hugmyndir um sálfarir, forspá og sjónhverfingar. Einnig verða skoðaðar þær aðferðir sem textarnir lýsa og notaðar voru við ástundun galdra, s.s. andhiti, töfraþulur og rúnir, auk þess sem litið verður á helstu töfragripi og meðul, s.s. klæði, drykki og jurtir.

Forritun fyrir hugvísindafólk (ÍSL333G)

Námskeiðið er fyrst og fremst ætlað nemendum í grunnnámi í hugvísindum við HÍ sem vilja geta notað forritun í sínum störfum. Áhersla er lögð á greiningu textagagna og námskeiðið hentar fyrir þau sem vilja kynnast máltækni í BA-námi, ekki síst þeim sem stefna á MA-nám í máltækni. Námskeiðið er að hluta til kennt með MLT701F Forritun í máltækni á MA-stigi. Við textagreiningu í námskeiðinu skiptir máli að nemendur hafi grunnþekkingu á helstu hugtökum í málfræði en ef nemandi er í vafa um hvort hún, hann eða hán hefur viðeigandi bakgrunn til að taka námskeiðið er sjálfsagt að hafa samband við kennara fyrir frekari upplýsingar.
Tilgangur þessa námskeiðs er að styðja við nemendur á fyrstu stigum forritunar, aðstoða þá við að ná tökum á grunnþáttum hennar og veita þeim þjálfun í að leysa einföld en fjölbreytt máltækniverkefni í forritunarmálinu Python. Að auki kynnast nemendur málvinnslutólinu NLTK (Natural Language Toolkit). Nemendur sem síðar halda áfram í MA-nám í máltækni munu nota grunninn úr þessu námskeiði í öðrum námskeiðum um málvinnslu.

Íslensk málsaga (ÍSL334G)

Farið verður yfir sögu íslensks máls frá elstu heimildum til okkar daga. Fjallað verður um tímabilaskiptingu og ytri aðstæður íslenskrar málþróunar. Helstu hugtök sem notuð eru í umræðu um málbreytingar verða skýrð. Til að nemendur átti sig betur á muninum á fornvesturnorrænu (forníslensku og fornnorsku) og fornausturnorrænu (fornsænsku og forndönsku) verður litið á valda fornsænska og forndanska texta. Í námskeiðinu verður sérstök áhersla lögð á þróun íslensks hljóðkerfis og beygingarkerfis en einnig verður fjallað um setningafræðilegar breytingar og breytingar á orðaforða. Þá verða textar frá ýmsum skeiðum íslenskrar málsögu athugaðir.

Færeyska og íslenska (ÍSL515M)

Færeyska er það tungumál sem líkist mest íslensku en þó hefur færeyska breyst meira en íslenska að því er varðar hljóðkerfi, beygingar og orðaröð. Í raun má segja að færeyska standi mitt á milli íslensku annars vegar og norrænu meginlandsmálanna hins vegar og þetta hefur vakið óskipta athygli málfræðinga um allan heim, ekki síst íslenskra málfræðinga. Rannsóknir á færeysku skipta líka miklu máli í íslensku samhengi því færeyska veitir okkur einstaka innsýn í það hvernig íslenska hefði getað þróast eða á eftir að þróast næstu aldirnar.

Í þessu námskeiði verður gefið yfirlit yfir færeyska málfræði (hljóðkerfi, beygingar, orðmyndun og setningagerð) með samanburði við íslensku og önnur norræn mál. Einnig verður rætt um málbreytingar, mállýskur og erlend áhrif og nemendur fá þar að auki þjálfun í að hlusta á talað mál. Námskeiðið er metið til 10 eininga á meistarastigi en MA-nemar þurfa að skrifa námskeiðsritgerð.

Ef áhugi er fyrir hendi verður sérstök ferð farin til Færeyja í tengslum við námskeiðið  (líklega 21.-25. október) þar sem við munum meðal annars heimsækja Fróðskaparsetur Færeyja. Nemendum er einnig bent á íslensk-færeysku ráðstefnuna Frændafund sem haldin verður í Þórshöfn 16.-18. ágúst næstkomandi en þar gefst gott tækifæri til að kynnast rannsóknum sem tengjast Íslandi og Færeyjum, ekki hvað síst á sviði tungumála og menningar.

Mál og kyn (ÍSL604M)

Fjallað verður um fyrirbærið málfræðilegt kyn, kynjakerfi íslensku og sögu þess. Rætt verður um hlutverk málfræðilegra kynja í íslensku, orðaforða um karla og konur og mun á máli karla og kvenna. Þá verða baráttu fyrir jafnrétti í tungumálinu gerð skil og aðstæður hérlendis bornar saman við aðstæður í öðrum löndum.

Gert er ráð fyrir þátttöku gesta innan og utan Háskólans sem fjalla um ýmsar hliðar þessara mála (málfræðingar, félagsvísindamenn o.fl.). Námskeiðið krefst góðrar mætingar og virkrar þátttöku nemenda. Nemendur fylgjast með fyrirlestrum, taka þátt í umræðum og skila skýrslum um viðfangsefni hverrar viku.

Ritfærni 1: Fræðileg skrif (ÍSR301G)

Ritfærni 1: Fræðileg skrif er grunnnámskeið í meðferð ritaðs máls. Nemendur hljóta þjálfun í ritun með vikulegum heimaverkefnum, fyrirlestrum, umræðum og smiðjuvinnu. Fjallað verður um vinnulag við ritun fræðilegra texta, svo sem val og afmörkun viðfangsefnis, byggingu, heimildanotkun og frágang. Einnig verður lögð áhersla á að þjálfa nemendur í málnotkun í fræðilegum textum og fjallað meðal annars um málsnið, stíl, stafsetningu, greinarmerkjasetningu og hjálpargögn málnotenda. Nemendur skrifa fræðilega ritgerð í leiðsagnarmati og fá reglulega endurgjöf kennara sem og samnemenda. Námsmat byggist á vikulegum heimaverkefnum, miðmisserisverkefni, lokaverkefni og virkri þátttöku í ritsmiðjum. Vakin er athygli á því að aðeins er hægt að ljúka námskeiðinu sé öllum verkefnum skilað.

Fornmálið (ÍSL211G)

Markmið þessa námskeiðs er að gefa haldgott yfirlit um íslenskt fornmál, einkum hljóðkerfi og beygingarkerfi. Fjallað verður um hljóðkerfi íslensks fornmáls og forsögu þess. Fyrsta málfræðiritgerðin verður lesin og grein gerð fyrir mikilvægi hennar bæði fyrir íslenska og norræna málfræði og sögu málvísinda. Loks verður fjallað rækilega um beygingarkerfi fornmáls.

Kennsla felst að mestu leyti í fyrirlestrum. Auk þess verða allmörg heimaverkefni lögð fyrir nemendur og um þau fjallað í sérstökum æfingatímum.

Íslenskar samtímabókmenntir (ÍSL213G)

Yfirlit yfir íslenska bókmenntasögu 20. og 21. aldar. Lögð verður áhersla á að setja strauma og stefnur í íslenskum bókmenntum í samhengi við alþjóðlega strauma í bókmenntum og listum.

Miðaldasögur í evrópsku samhengi (ÍSL466G)

Námskeiðið fjallar um mismunandi tegundir miðaldabókmennta á Íslandi, en megináherslan verður á Íslendingasögur og konungasögur. Byrjað verður á svonefndu Þjóðflutningatímabili á 5. og 6. öld og verður svo fylgt þróun frásagnalistar í Vestur-Evrópu og á Norðurlöndum allt fram til síðmiðalda. Íslenskar miðaldasögur verða að því leyti túlkaðar sem mikilvægur hluti af evrópskum fornbókmenntum, en jafnframt koma sérkenni íslenskra miðaldabókmennta í ljós. Lesnir verða valdir textar frá miðöldum, en einnig fræðileg rit um helstu álitamál sem tengjast þessum textum. Gert er ráð fyrir að nemendur taki virkan þátt í umræðum og vinni lokaritgerð.

Berklar, depurð og deyjandi skáld (ÍSL468M)

Berklaveiki var lífshættulegur og útbreiddur sjúkdómur á síðari hluta 19. og fyrri hluta 20. aldar. Litið var á hann sem þjóðarmein og byggð voru berklahæli sem voru í senn sjúkrahús og menningarmiðstöðvar. Meðal þeirra sem fengu berkla voru ýmsir rithöfundar og skáld sem kennd hafa verið við rómantík eða nýrómantík. Verk þeirra verða lesin í námskeiðinu og byggt á fræðiskrifum um berkla í bókmenntum. Ljóð og sögur sem tengjast berklum geta rúmað miklar andstæður eins og lífsþorsta og dauðaþrá, fegurð og ljótleika, ást og hatur, sköpunarkraft og lamandi depurð, líkama og anda. Sérstök áhersla verður lögð á myndmál og táknmál sjúkdómsins.

Stafrænt málsambýli íslensku og ensku (ÍSL609M)

Námskeiðið byggir á rannsóknarverkefninu Greining á málfræðilegum afleiðingum stafræns málsambýlis (www.molicodilaco.hi.is, verkefnisstjórar: Sigríður Sigurjónsdóttir og Eiríkur Rögnvaldsson), sem hlaut öndvegisstyrk Rannsóknasjóðs 2016-2019. Í verkefninu var leitast við að kortleggja málumhverfi Íslendinga (ílag), viðhorf til íslensku og ensku, málnotkun og málkunnáttu í báðum málum. Við úrvinnslu gagna úr verkefninu voru upplýsingar um magn og gæði ílags í málumhverfi þátttakenda settar í samhengi við máltöku, málbreytingar og ýmsa félagsmálfræðilega þætti til að leita svara við ýmsum fræðilegum spurningum, t.d.: Hefur vaxandi magn ensku í íslensku málumhverfi áhrif á form og notkun íslensku? Leiðir náið málsambýli íslensku og ensku í dag til aukins fjöltyngis Íslendinga? Stafar íslenskunni ógn af aukinni ensku í málumhverfinu? Í námskeiðinu fá nemendur tækifæri til að setja þessar spurningar í fræðilegt samhengi og lesa fræðigreinar um málsambýli, máltöku, fjöltyngi, viðhorf til tungumála og málbreytingar. Nemendum verða einnig kynntar aðferðir í rannsóknum og fá að spreyta sig bæði á megindlegri og eigindlegri úrvinnslu gagna úr verkefninu.

Sagan í sögunni: Sögulegar skáldsögur (ÍSL610M)

Sögulegar skáldsögur slógu í gegn snemma á 19. öld þegar Sir Walter Scott skrifaði hverja metsölubókina á fætur annarri um efni úr sögu Skotlands og síðar Englands. Torfhildur Hólm samdi fyrstu sögulegu skáldsögurnar á íslensku seint á 19. öld og lagði þar með grunn að bókmenntagrein sem hefur haldið vinsældum sínum hér á landi í áranna rás. Í námskeiðinu verður farið í sögu þessarar bókmenntagreinar og fræði sem tengjast henni. Lesin verða valin verk sem sýna breiddina og fjölbreytnina í íslenskum skáldsögum af þessu tagi.

Sálgreining, heimspeki og menning (HSP620M)

Námskeiðið er kennt á íslensku og ætlað framhaldsnemum og lengra komnum nemendum í grunnnámi í hug- og félagsvísindum. Leitast er við að brjóta til mergjar framlag sálgreiningarinnar til aukins skilnings á manneskjunni, sambandi hennar við sjálfa sig og veruleikann, og hvernig þetta samband birtist í menningu og listum, einkum í bókmenntum. Frá því í árdaga sálgreiningarinnar um aldamótin 1900 hefur sýn hennar á manneskjuna byggst á greiningu á því hvernig hún tjáir sig í menningunni, frá draumum til fagurbókmennta, enda heitir frægasta duld Freud eftir persónu úr grískum harmleik, Ödípusi. 
Farið verður skipulega í kenningar Freuds og nokkura sporgöngumanna hans, svo sem Carls Jung, Jacques Lacan, Melanie Klein, Júlíu Kristevu og Luce Irigaray. Leitast verður við að setja kenningarnar í hugmyndasögulegt samhengi og gera grein fyrir þeirri gagnrýni sem þær hafa mætt. Sýn sálgreiningarinnar á ýmsa þætti í samfélagi og menningu verður reifuð og rædd. Kvikmyndir og bókmenntaverk verða greind með hliðsjón af kenningum sálgreiningarinnar.
Hist er tvisvar í viku. Í fyrri tímanum er farið í fræðikenningar en í hinum síðari eru þær notaðar til að varpa ljósi á kenningarnar.
2 x 2 tímar í viku
Ekki er skriflegt próf, heldur skrifa nemendur ritgerðir undir handleiðslu kennara og halda fyrirlestra um efni þeirra.

Skrift og handrit (ÍSL416M)

Fjallað verður um upphaf skriftar á Íslandi og þróun hennar fram á 19. öld og lögð áhersla á gildi handrita fyrir málsögurannsóknir. Einnig verður fjallað um bókagerð, áhöld til skriftar og varðveislu handrita. Hverjir áttu handritin? Hvað var skrifað og til hvers? Stúdentar lesa valin sýnishorn úr handritum frá 12. öld fram á 19. öld með það að markmiði að þeir verði læsir á helstu tegundir skriftar sem notaðar hafa verið á Íslandi og geri sér grein fyrir þróun skriftar og stafsetningar

Setningafræði (ÍSL440G)

Markmið

Að nemendur öðlist þekkingu á ýmsum mikilvægum hugtökum og fræðilegum hugmyndum í setningafræði og geti notað þessa þekkingu til að takast á við ný viðfangsefni á þessu sviði.

Viðfangsefni

Kynntar verða helstu aðferðir og hugtök setningafræðinnar. Af einstökum viðfangsefnum má nefna setningaliði, liðgerðakenninguna, hlutverksvarpanir, sagnfærslu, rökformgerð, fallmörkun, bindilögmál og hömlur á færslum. Umfjöllunin verður byggð á dæmum úr íslensku, ensku og ýmsum öðrum tungumálum.

Vinnulag

Kennsla í námskeiðinu er einkum í formi fyrirlestra en nemendur eru hvattir til virkrar þátttöku með spurningum og athugasemdum.

Máltaka barna (ÍSL508G)

Gefið verður yfirlit yfir málfræðilegar rannsóknir á máltöku barna. Byrjað verður á að kynna líffræðilegar forsendur máltöku (málstöðvar í heilanum, markaldur í máli, o.fl.). Rætt verður um kenningar um máltöku og saga barnamálsrannsókna rakin. Síðan verður fjallað um hvernig börn ná valdi á höfuðþáttum móðurmáls síns, þ.e. hljóð- og hljóðkerfisfræði, beygingar- og orðmyndunarfræði, setningafræði, merkingarfræði og þróun orðaforða. Að lokum verða frávik í málþroska rædd (stam, lesblinda og sértækar málþroskaraskanir) og fjallað um tvítyngi og máltöku annars og erlendra mála. Markmið námskeiðsins er að varpa ljósi á hvernig börn læra móðurmál sitt og á þau stig sem börn ganga í gegnum í málþroska. Í þessum tilgangi verður lesin yfirlitsbók um efnið og greinar um íslenskar og erlendar barnamálsrannsóknir.

Norræn trú (ÞJÓ437G)

Trúarlíf manna á norðurslóðum er tekið fyrir og heimildir allt frá elstu tímum, eins og grafir, rúnasteinar, hellaristur og aðrar fornminjar verða skoðaðar. Einnig verða lesnar lýsingar á norrænum trúarathöfnum í verkum eftir Tacitus, Adam frá Brimum, Saxo Grammaticus og í fornritum Íslendinga eins og Eddukvæðum og Konungasögum. Auk norrænnar trúar verður fjallað um seið og sjamanisma. Örlagatrú er tekin til ítarlegrar umfjöllunar sem meginþáttur í forkristnum átrúnaði á Norðurlöndum. Loks er vikið að því hvernig kristindómur hefur fallið að norrænum lífsháttum og hugsunarhætti. Námskeiðið er kennt á ensku.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum, og umræðum um fyrirlestra.

Bókmenntasaga (ABF210G)

Í þessu námskeiði er veitt yfirsýn yfir bókmenntasögu síðustu 4000 ára með lestri valinna meistaraverka frá Afríku, Asíu og Evrópu. Verkin verða lesin í íslenskum þýðingum. 

Þróun málvísinda (AMV205G)

Í námskeiðinu er saga málvísinda og málspeki rakin í megindráttum frá fornöld til nútímans. Áhersla er lögð á þær kenningar og uppgötvanir sem afdrifaríkastar hafa orðið fyrir hugmyndir og aðferðafræði málvísinda. Meðal annars er fjallað um málvísindi fornaldar, íslenska miðaldamálfræði og sögu málvísindanna á 19. og 20. öld. Að lokum verður rætt um strauma og stefnur í málvísindum nútímans.

BA-ritgerð í íslensku (ÍSL261L)

BA-ritgerð í íslensku

Orðræða líkamans (ABF301G)

Fjallað verður um nýlegar stefnur innan feminískra bókmenntakenninga og kynjafræði sem snúa að líkamanum bæði sem huglægu og hlutlægu fyrirbrigði. Lesin verða fræðirit og valdir textar eftir bæði karl- og kvenhöfunda og kenningum um orðræðu, málnotkun, táknfræði og líkamann beitt við textagreiningu og umfjöllun. Ekki er ætlast til forkunnáttu en reiknað er með að að námskeiði loknu séu nemendur færir um að vinna úr og beita slíkum fræðikenningum á bókmenntatexta. Krafist er virkra þáttöku í formi umræðna, lesturs og verkefnavinnu.

Borg óttans: Reykjavíkursögur (ÍSL337G)

Reykjavík hefur verið sögusvið og viðfangsefni rithöfunda frá 19. öld til okkar daga. Hin vaxandi borg og fjölbreytt borgarlíf hennar hafa oft verið látin mynda andstæðu við dreifbýlið í skáldsögum, smásögum, unglingabókum og fantasíum. Henni hefur verið lýst sem aðsetri spillingar og óþjóðlegra siða í samanburði við hið náttúrulega líf í sveitum landsins. Reykjavík hefur verið tákn nútímans og hún hefur ummyndast á áhugaverðan hátt í skáldskap. Undirheimar hennar hafa verið kannaðir og hliðarheimum hennar lýst. Í námskeiðinu verða lesnar borgarsögur af ýmsu tagi, allt frá þroskasögum barna og unglinga yfir í afhjúpandi smásögur og glæpasögur sem sýna að Reykjavík hefur enn mikilvægu hlutverki að gegna í samtímaskáldskap. Stuðst verður við fræðiskrif um borgarsögur í tímans rás.

Sagnir, ævintýri og sagnamenn: Þjóðsagnafræði (ÞJÓ104G)

Í námskeiðinu verður þjóðsagnafræði kynnt sem sérstök grein innan þjóðfræðinnar. Fjallað verður um helstu kenningar um uppruna, einkenni og útbreiðslu þjóðsagna, hlutverk þeirra í samfélögum, söfnun, skráningaraðferðir og varðveislu. Meðal fræðimanna sem hér koma við sögu eru Antti Aarne, Inger M. Boberg, Bruno Bettelheim, Linda Dégh, Stith Thompson, Timothy Tangherlini og Alan Dundes. Þá verður gerð grein fyrir helstu flokkum munnmæla og fjallað sérstaklega um formgerð og greiningu þjóðsagna og ævintýra í ljósi helstu kenninga þar um, þ.á m. Algirdas Greimas, Bengts Holbek, Max Lüthis, Axels Olriks og Vladimirs Propps.

Vinnulag
Námið fer einkum fram með lestri nemenda og fyrirlestrum kennara, en einnig með umræðum svo sem kostur er. Hver nemandi heldur auk þess stutta, munnlega framsögn í kennslustund, tekur þátt í umræðuhópi, vinnur verkefni með gerða- eða minnaskrár og skrifar stutta ritgerð um kjörbók.

Atómljóð og alþýðumenning: Sjötti áratugurinn á Íslandi (ÍSL336G)

Eftirstríðsárin voru umbrotatími í íslenskri menningu, þar sem tekist var á um gildi hefðar og nútíma, þjóðernisstefnu og alþjóðahyggju, hámenningar og lágmenningar. Kynslóð ungra skálda og listamanna brást við samtímanum á nýstárlegan hátt. Atómljóð og abstraktlist voru tímanna tákn en dægurmenningin hélt líka innreið sína á Íslandi og storkaði hefðbundnum gildum. Ljóðagerð og dægurlög sjötta áratugarins eru viðfangsefni námskeiðsins og sögulegt samhengi þeirra innanlands og erlendis, á tímum Kalda stríðsins og kjarnorkunnar, ameríkaníseringar og nútímavæðingar.

Tal- og málmein (AMV415G)

Í námskeiðinu fá nemendur yfirlit yfir helstu viðfangsefni talmeinafræðinga á Íslandi. Um er að ræða fjölbreytt efni, allt frá greiningu og meðferð málstols og kyngingartregðu hjá fullorðnum einstaklingum yfir í málþroskaröskun og framburðarfrávik barna á leikskólaaldri. Unnið er út frá nauðsynlegri grunnþekkingu og yfir í hagnýtari nálganir á viðfangsefnið. Einnig verður lögð áhersla á að nemendur geti kynnt sér fræðilega umræðu og ritrýndar greinar á sviði talmeinafræði.

Hljóðfræði (ÍSL306G)

Fjallað er um gerð talfæra, hljóðmyndun og hljóðlýsingu. Þjálfun í hljóðritun. Kynntar helstu aðferðir hljóðkönnunar með hljóðeðlisfræðilegum aðferðum. Rannsóknir á hljóðskynjun. Afmörkun og tengsl hljóðfræði og hljóðkerfafræði.

Hljóðkerfisfræði (ÍSL314G)

Kynnt verða hugtök og aðferðir við greiningu hljóðkerfa og nemendur þjálfaðir í notkun þeirra. Ólíkar kenningar í hljóðkerfisfræði verða skoðaðar í tengslum við tungumál almennt og íslenskt hljóðkerfi sérstaklega.

Bókmenntir og galdur (ÍSL517M)

Í námskeiðinu verða íslenskar bókmenntir fyrri alda lesnar og greindar með tilliti til hugmynda um galdur og fjölkynngi. Í upphafi verður áherslan lögð á hugmyndir miðaldamanna, svo sem heimildir gefa tilefni til, og galdurinn skoðaður út frá bókmenntaminnum, frásagnarfræði og vísunum. Að því loknu verður litið til afþreyingarbókmennta frá 14. og 15. öld og þeirrar yfirnáttúrlegu heimsmyndar sem einkennir slíkar sögur. Að lokum verður farið í texta frá lærdómsöld og þeir lesnir, greindir og bornir saman við eldra efni. Leitast verður við að skilgreina helstu hugtök sem tengjast galdri og rýna í þá merkingu sem liggur að baki þeim. Í öllum tilvikum verður miðað við texta sem segja frá athöfnum (fjölkynngisbrögðum) á borð við seið, hamskipti, álög, veðragaldur, hugmyndir um sálfarir, forspá og sjónhverfingar. Einnig verða skoðaðar þær aðferðir sem textarnir lýsa og notaðar voru við ástundun galdra, s.s. andhiti, töfraþulur og rúnir, auk þess sem litið verður á helstu töfragripi og meðul, s.s. klæði, drykki og jurtir.

Forritun fyrir hugvísindafólk (ÍSL333G)

Námskeiðið er fyrst og fremst ætlað nemendum í grunnnámi í hugvísindum við HÍ sem vilja geta notað forritun í sínum störfum. Áhersla er lögð á greiningu textagagna og námskeiðið hentar fyrir þau sem vilja kynnast máltækni í BA-námi, ekki síst þeim sem stefna á MA-nám í máltækni. Námskeiðið er að hluta til kennt með MLT701F Forritun í máltækni á MA-stigi. Við textagreiningu í námskeiðinu skiptir máli að nemendur hafi grunnþekkingu á helstu hugtökum í málfræði en ef nemandi er í vafa um hvort hún, hann eða hán hefur viðeigandi bakgrunn til að taka námskeiðið er sjálfsagt að hafa samband við kennara fyrir frekari upplýsingar.
Tilgangur þessa námskeiðs er að styðja við nemendur á fyrstu stigum forritunar, aðstoða þá við að ná tökum á grunnþáttum hennar og veita þeim þjálfun í að leysa einföld en fjölbreytt máltækniverkefni í forritunarmálinu Python. Að auki kynnast nemendur málvinnslutólinu NLTK (Natural Language Toolkit). Nemendur sem síðar halda áfram í MA-nám í máltækni munu nota grunninn úr þessu námskeiði í öðrum námskeiðum um málvinnslu.

Íslensk málsaga (ÍSL334G)

Farið verður yfir sögu íslensks máls frá elstu heimildum til okkar daga. Fjallað verður um tímabilaskiptingu og ytri aðstæður íslenskrar málþróunar. Helstu hugtök sem notuð eru í umræðu um málbreytingar verða skýrð. Til að nemendur átti sig betur á muninum á fornvesturnorrænu (forníslensku og fornnorsku) og fornausturnorrænu (fornsænsku og forndönsku) verður litið á valda fornsænska og forndanska texta. Í námskeiðinu verður sérstök áhersla lögð á þróun íslensks hljóðkerfis og beygingarkerfis en einnig verður fjallað um setningafræðilegar breytingar og breytingar á orðaforða. Þá verða textar frá ýmsum skeiðum íslenskrar málsögu athugaðir.

Færeyska og íslenska (ÍSL515M)

Færeyska er það tungumál sem líkist mest íslensku en þó hefur færeyska breyst meira en íslenska að því er varðar hljóðkerfi, beygingar og orðaröð. Í raun má segja að færeyska standi mitt á milli íslensku annars vegar og norrænu meginlandsmálanna hins vegar og þetta hefur vakið óskipta athygli málfræðinga um allan heim, ekki síst íslenskra málfræðinga. Rannsóknir á færeysku skipta líka miklu máli í íslensku samhengi því færeyska veitir okkur einstaka innsýn í það hvernig íslenska hefði getað þróast eða á eftir að þróast næstu aldirnar.

Í þessu námskeiði verður gefið yfirlit yfir færeyska málfræði (hljóðkerfi, beygingar, orðmyndun og setningagerð) með samanburði við íslensku og önnur norræn mál. Einnig verður rætt um málbreytingar, mállýskur og erlend áhrif og nemendur fá þar að auki þjálfun í að hlusta á talað mál. Námskeiðið er metið til 10 eininga á meistarastigi en MA-nemar þurfa að skrifa námskeiðsritgerð.

Ef áhugi er fyrir hendi verður sérstök ferð farin til Færeyja í tengslum við námskeiðið  (líklega 21.-25. október) þar sem við munum meðal annars heimsækja Fróðskaparsetur Færeyja. Nemendum er einnig bent á íslensk-færeysku ráðstefnuna Frændafund sem haldin verður í Þórshöfn 16.-18. ágúst næstkomandi en þar gefst gott tækifæri til að kynnast rannsóknum sem tengjast Íslandi og Færeyjum, ekki hvað síst á sviði tungumála og menningar.

Mál og kyn (ÍSL604M)

Fjallað verður um fyrirbærið málfræðilegt kyn, kynjakerfi íslensku og sögu þess. Rætt verður um hlutverk málfræðilegra kynja í íslensku, orðaforða um karla og konur og mun á máli karla og kvenna. Þá verða baráttu fyrir jafnrétti í tungumálinu gerð skil og aðstæður hérlendis bornar saman við aðstæður í öðrum löndum.

Gert er ráð fyrir þátttöku gesta innan og utan Háskólans sem fjalla um ýmsar hliðar þessara mála (málfræðingar, félagsvísindamenn o.fl.). Námskeiðið krefst góðrar mætingar og virkrar þátttöku nemenda. Nemendur fylgjast með fyrirlestrum, taka þátt í umræðum og skila skýrslum um viðfangsefni hverrar viku.

Ritfærni 1: Fræðileg skrif (ÍSR301G)

Ritfærni 1: Fræðileg skrif er grunnnámskeið í meðferð ritaðs máls. Nemendur hljóta þjálfun í ritun með vikulegum heimaverkefnum, fyrirlestrum, umræðum og smiðjuvinnu. Fjallað verður um vinnulag við ritun fræðilegra texta, svo sem val og afmörkun viðfangsefnis, byggingu, heimildanotkun og frágang. Einnig verður lögð áhersla á að þjálfa nemendur í málnotkun í fræðilegum textum og fjallað meðal annars um málsnið, stíl, stafsetningu, greinarmerkjasetningu og hjálpargögn málnotenda. Nemendur skrifa fræðilega ritgerð í leiðsagnarmati og fá reglulega endurgjöf kennara sem og samnemenda. Námsmat byggist á vikulegum heimaverkefnum, miðmisserisverkefni, lokaverkefni og virkri þátttöku í ritsmiðjum. Vakin er athygli á því að aðeins er hægt að ljúka námskeiðinu sé öllum verkefnum skilað.

BA-ritgerð í íslensku (ÍSL261L)

BA-ritgerð í íslensku

Miðaldasögur í evrópsku samhengi (ÍSL466G)

Námskeiðið fjallar um mismunandi tegundir miðaldabókmennta á Íslandi, en megináherslan verður á Íslendingasögur og konungasögur. Byrjað verður á svonefndu Þjóðflutningatímabili á 5. og 6. öld og verður svo fylgt þróun frásagnalistar í Vestur-Evrópu og á Norðurlöndum allt fram til síðmiðalda. Íslenskar miðaldasögur verða að því leyti túlkaðar sem mikilvægur hluti af evrópskum fornbókmenntum, en jafnframt koma sérkenni íslenskra miðaldabókmennta í ljós. Lesnir verða valdir textar frá miðöldum, en einnig fræðileg rit um helstu álitamál sem tengjast þessum textum. Gert er ráð fyrir að nemendur taki virkan þátt í umræðum og vinni lokaritgerð.

Berklar, depurð og deyjandi skáld (ÍSL468M)

Berklaveiki var lífshættulegur og útbreiddur sjúkdómur á síðari hluta 19. og fyrri hluta 20. aldar. Litið var á hann sem þjóðarmein og byggð voru berklahæli sem voru í senn sjúkrahús og menningarmiðstöðvar. Meðal þeirra sem fengu berkla voru ýmsir rithöfundar og skáld sem kennd hafa verið við rómantík eða nýrómantík. Verk þeirra verða lesin í námskeiðinu og byggt á fræðiskrifum um berkla í bókmenntum. Ljóð og sögur sem tengjast berklum geta rúmað miklar andstæður eins og lífsþorsta og dauðaþrá, fegurð og ljótleika, ást og hatur, sköpunarkraft og lamandi depurð, líkama og anda. Sérstök áhersla verður lögð á myndmál og táknmál sjúkdómsins.

Stafrænt málsambýli íslensku og ensku (ÍSL609M)

Námskeiðið byggir á rannsóknarverkefninu Greining á málfræðilegum afleiðingum stafræns málsambýlis (www.molicodilaco.hi.is, verkefnisstjórar: Sigríður Sigurjónsdóttir og Eiríkur Rögnvaldsson), sem hlaut öndvegisstyrk Rannsóknasjóðs 2016-2019. Í verkefninu var leitast við að kortleggja málumhverfi Íslendinga (ílag), viðhorf til íslensku og ensku, málnotkun og málkunnáttu í báðum málum. Við úrvinnslu gagna úr verkefninu voru upplýsingar um magn og gæði ílags í málumhverfi þátttakenda settar í samhengi við máltöku, málbreytingar og ýmsa félagsmálfræðilega þætti til að leita svara við ýmsum fræðilegum spurningum, t.d.: Hefur vaxandi magn ensku í íslensku málumhverfi áhrif á form og notkun íslensku? Leiðir náið málsambýli íslensku og ensku í dag til aukins fjöltyngis Íslendinga? Stafar íslenskunni ógn af aukinni ensku í málumhverfinu? Í námskeiðinu fá nemendur tækifæri til að setja þessar spurningar í fræðilegt samhengi og lesa fræðigreinar um málsambýli, máltöku, fjöltyngi, viðhorf til tungumála og málbreytingar. Nemendum verða einnig kynntar aðferðir í rannsóknum og fá að spreyta sig bæði á megindlegri og eigindlegri úrvinnslu gagna úr verkefninu.

Sagan í sögunni: Sögulegar skáldsögur (ÍSL610M)

Sögulegar skáldsögur slógu í gegn snemma á 19. öld þegar Sir Walter Scott skrifaði hverja metsölubókina á fætur annarri um efni úr sögu Skotlands og síðar Englands. Torfhildur Hólm samdi fyrstu sögulegu skáldsögurnar á íslensku seint á 19. öld og lagði þar með grunn að bókmenntagrein sem hefur haldið vinsældum sínum hér á landi í áranna rás. Í námskeiðinu verður farið í sögu þessarar bókmenntagreinar og fræði sem tengjast henni. Lesin verða valin verk sem sýna breiddina og fjölbreytnina í íslenskum skáldsögum af þessu tagi.

Sálgreining, heimspeki og menning (HSP620M)

Námskeiðið er kennt á íslensku og ætlað framhaldsnemum og lengra komnum nemendum í grunnnámi í hug- og félagsvísindum. Leitast er við að brjóta til mergjar framlag sálgreiningarinnar til aukins skilnings á manneskjunni, sambandi hennar við sjálfa sig og veruleikann, og hvernig þetta samband birtist í menningu og listum, einkum í bókmenntum. Frá því í árdaga sálgreiningarinnar um aldamótin 1900 hefur sýn hennar á manneskjuna byggst á greiningu á því hvernig hún tjáir sig í menningunni, frá draumum til fagurbókmennta, enda heitir frægasta duld Freud eftir persónu úr grískum harmleik, Ödípusi. 
Farið verður skipulega í kenningar Freuds og nokkura sporgöngumanna hans, svo sem Carls Jung, Jacques Lacan, Melanie Klein, Júlíu Kristevu og Luce Irigaray. Leitast verður við að setja kenningarnar í hugmyndasögulegt samhengi og gera grein fyrir þeirri gagnrýni sem þær hafa mætt. Sýn sálgreiningarinnar á ýmsa þætti í samfélagi og menningu verður reifuð og rædd. Kvikmyndir og bókmenntaverk verða greind með hliðsjón af kenningum sálgreiningarinnar.
Hist er tvisvar í viku. Í fyrri tímanum er farið í fræðikenningar en í hinum síðari eru þær notaðar til að varpa ljósi á kenningarnar.
2 x 2 tímar í viku
Ekki er skriflegt próf, heldur skrifa nemendur ritgerðir undir handleiðslu kennara og halda fyrirlestra um efni þeirra.

Skrift og handrit (ÍSL416M)

Fjallað verður um upphaf skriftar á Íslandi og þróun hennar fram á 19. öld og lögð áhersla á gildi handrita fyrir málsögurannsóknir. Einnig verður fjallað um bókagerð, áhöld til skriftar og varðveislu handrita. Hverjir áttu handritin? Hvað var skrifað og til hvers? Stúdentar lesa valin sýnishorn úr handritum frá 12. öld fram á 19. öld með það að markmiði að þeir verði læsir á helstu tegundir skriftar sem notaðar hafa verið á Íslandi og geri sér grein fyrir þróun skriftar og stafsetningar

Setningafræði (ÍSL440G)

Markmið

Að nemendur öðlist þekkingu á ýmsum mikilvægum hugtökum og fræðilegum hugmyndum í setningafræði og geti notað þessa þekkingu til að takast á við ný viðfangsefni á þessu sviði.

Viðfangsefni

Kynntar verða helstu aðferðir og hugtök setningafræðinnar. Af einstökum viðfangsefnum má nefna setningaliði, liðgerðakenninguna, hlutverksvarpanir, sagnfærslu, rökformgerð, fallmörkun, bindilögmál og hömlur á færslum. Umfjöllunin verður byggð á dæmum úr íslensku, ensku og ýmsum öðrum tungumálum.

Vinnulag

Kennsla í námskeiðinu er einkum í formi fyrirlestra en nemendur eru hvattir til virkrar þátttöku með spurningum og athugasemdum.

Máltaka barna (ÍSL508G)

Gefið verður yfirlit yfir málfræðilegar rannsóknir á máltöku barna. Byrjað verður á að kynna líffræðilegar forsendur máltöku (málstöðvar í heilanum, markaldur í máli, o.fl.). Rætt verður um kenningar um máltöku og saga barnamálsrannsókna rakin. Síðan verður fjallað um hvernig börn ná valdi á höfuðþáttum móðurmáls síns, þ.e. hljóð- og hljóðkerfisfræði, beygingar- og orðmyndunarfræði, setningafræði, merkingarfræði og þróun orðaforða. Að lokum verða frávik í málþroska rædd (stam, lesblinda og sértækar málþroskaraskanir) og fjallað um tvítyngi og máltöku annars og erlendra mála. Markmið námskeiðsins er að varpa ljósi á hvernig börn læra móðurmál sitt og á þau stig sem börn ganga í gegnum í málþroska. Í þessum tilgangi verður lesin yfirlitsbók um efnið og greinar um íslenskar og erlendar barnamálsrannsóknir.

Norræn trú (ÞJÓ437G)

Trúarlíf manna á norðurslóðum er tekið fyrir og heimildir allt frá elstu tímum, eins og grafir, rúnasteinar, hellaristur og aðrar fornminjar verða skoðaðar. Einnig verða lesnar lýsingar á norrænum trúarathöfnum í verkum eftir Tacitus, Adam frá Brimum, Saxo Grammaticus og í fornritum Íslendinga eins og Eddukvæðum og Konungasögum. Auk norrænnar trúar verður fjallað um seið og sjamanisma. Örlagatrú er tekin til ítarlegrar umfjöllunar sem meginþáttur í forkristnum átrúnaði á Norðurlöndum. Loks er vikið að því hvernig kristindómur hefur fallið að norrænum lífsháttum og hugsunarhætti. Námskeiðið er kennt á ensku.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum, og umræðum um fyrirlestra.

Bókmenntasaga (ABF210G)

Í þessu námskeiði er veitt yfirsýn yfir bókmenntasögu síðustu 4000 ára með lestri valinna meistaraverka frá Afríku, Asíu og Evrópu. Verkin verða lesin í íslenskum þýðingum. 

Þróun málvísinda (AMV205G)

Í námskeiðinu er saga málvísinda og málspeki rakin í megindráttum frá fornöld til nútímans. Áhersla er lögð á þær kenningar og uppgötvanir sem afdrifaríkastar hafa orðið fyrir hugmyndir og aðferðafræði málvísinda. Meðal annars er fjallað um málvísindi fornaldar, íslenska miðaldamálfræði og sögu málvísindanna á 19. og 20. öld. Að lokum verður rætt um strauma og stefnur í málvísindum nútímans.