Inngangur að táknmálsfræði (TÁK108G)

Í námskeiðinu verður fjallað um táknmálssamfélög, sér í lagi samfélag íslenska táknmálsins. Fjallað verður um menningu, sögu og menntun döff og mun á menningarheimi döff og þeirra sem heyra. Einnig verða táknmálssamfélög skoðuð í ljósi félagslegra málvísinda og er markmiðið að nemendur skoði eigin viðhorf og endurmeti á gagnrýninn hátt viðhorf sín til táknmáls og táknmálsamfélaga.

Aðferðir og vinnubrögð (ÍSL109G)

Námskeiðið er sameiginlegt nemendum í íslensku, almennum málvísindum og táknmálsfræði. Það skiptist í tvennt. Í öðrum helmingi námskeiðsins (kennt á fimmtudögum) er fjallað um gagnrýna hugsun og ritgerðasmíð frá ýmsum hliðum: uppbyggingu ritgerða, efnisafmörkun, mál og stíl, heimildanotkun og heimildamat, tilvísanir, heimildaskrá, frágang o.fl.
Í hinum helmingi námskeiðsins (kennt á þriðjudögum) munu fræðimenn á áðurnefndum sviðum kynna viðfangsefni sín og gestir utan háskólans kynna starfsvettvang íslenskufræðinga, málvísindamanna og táknmálsfræðinga.
Nemendur fá ritgerðarefni 19. september og skila drögum að ritgerð 22. október. Síðar ganga nemendur frá ritgerðinni og nýta sér þær athugasemdir sem þeir hafa fengið við ritgerðardrögin og það sem þeir hafa lært í námskeiðinu. Ritgerðin gildir 40% af heildareinkunn. Námskeiðinu lýkur með skriflegu prófi sem gildir 30% en skýrslur og spurningar sem nemendur vinna jafnóðum í námskeiðinu gilda 30% af heildareinkunn.

Færninámskeið I (TÁK102G)

Markmið: Að kynna nemendum grundvallaratriði íslenska táknmálsins. Áhersla verður lögð á bæði tjáningu og skilning táknmálsins.

Viðfangsefni: Megináhersla verður lögð á mál sem tengist daglegu lífi og þær meginreglur sem gilda um táknmálssamtalið. Í námskeiðinu er fjallað um málfræðileg látbrigði og mikilvægi þeirra í íslenska táknmálinu.

Vinnulag: Fyrirlestrar og leiðsögn kennara, yfirferð á táknmálstextum og hagnýtum hóp- og einstaklingsæfingum í tímum sem nemendur taka virkan þátt í. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar.

Námsmat: Upptökuverkefni, munnlegt og skriflegt próf. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Inngangur að málvísindum (TÁK105G)

Í þessu námskeiði verður fjallað um ýmis mikilvæg hugtök og hugmyndir í málvísindum, einkum að því er varðar hljóðkerfisfræði, orðhlutafræði, setningafræði, máltöku barna  og annars máls fræði.

Málfræði táknmáls I (TÁK207G)

Markmið námskeiðsins er að nemendur átti sig á grunneiningum og uppbyggingu táknmála almennt, verði færir um að útskýra þá þætti og bera saman við raddmál. Gefið verður yfirlit yfir meginþætti málfræði íslenska táknmálsins og þá málfræðiþætti sem táknmál eiga sameiginlega.

Kennslan byggist að miklu leyti á gagnvirkum fyrirlestrum og mikilvægt er að nemendur séu virkir í kennslustundum. Lesefni er mestallt á ensku en dæmi úr íslenska táknmálinu eru rædd í fyrirlestrum. Æskilegt er að nemendur hafi einhverja kunnáttu í táknmáli (íslensku eða erlendu). Námsmat byggist á heimaverkefnum, ritgerð og skriflegu lokaprófi (rafrænu) sem haldið verður í lok misseris. Listi yfir lesefni til prófs verður birtur í byrjun apríl. Viðmið um vinnuálag í háskólum gerir ráð fyrir að í 10 eininga námskeiði sé vinnuframlag nemanda 250-300 stundir á misseri. Ef gert er ráð fyrir 15 vikna misseri (kennsla 13 vikur og próftími/ritgerðarvinna 2 vikur) ætti nemandi að vinna að meðaltali 16-20 tíma á viku, kennslustundir þar meðtaldar.

Færninámskeið II (TÁK201G)

Markmið: Að nemendur geti tjáð sig á einföldu máli og tekið þátt í samræðum á táknmáli. Áhersla verður lögð á bæði tjáningu og skilning táknmáls.

Viðfangsefni: Framhald af Færninámskeiði I sem er nauðsynlegur undanfari þessa námskeiðs. Mun þyngra táknmál og þjálfun í fjölbreytilegri notkun þess. Áfram verður lögð áhersla á málfræðileg látbrigði mikilvægi þeirra í íslenska táknmálinu.

Vinnulag: Námskeiðið byggir á fyrirlestrum og leiðsögn kennara, yfirferð á táknmálstextum og hagnýtum hóp- og einstaklingsæfingum í tímum sem nemendur taka virkan þátt í. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar.

Námsmat: Upptökuverkefni og skriflegt próf. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Menningarheimar (TÁK204G)

Þverfaglegt inngangsnámskeið þar sem efnt er til samræðu milli fræðasviða námsbrautarinnar, þ.e. bókmenntafræði, kvikmyndafræði, kynjafræði, listfræði, málvísinda, menningarfræði, táknmálsfræði og þýðingafræði. Birtu verður brugðið á alþjóðlegar hræringar í hugvísindum á liðnum áratugum en jafnframt rýnt í tengsl fræða og heimsmyndar. Fjallað verður um táknfræði tungumálsins og m.a. spurt hvort það geti talist grundvöllur annarra táknkerfa. Spurst verður fyrir um tengsl og "sambúð" mismunandi tungumála og málheima. Er hægt að þýða á milli allra mál- og menningarheima? Hvað geta aðstæður heyrnarlausra sagt okkur um tengsl málheima? Hvað er fjölmenning? Hvernig tengjast talað mál, lesmál og sjónmenning í samfélaginu? Í hverju felst menningarlæsi? Hugað verður að bókmenntum, myndlist, kvikmyndum og öðru myndefni í þjóðlegu og alþjóðlegu samhengi og kannað hvernig þessi táknkerfi vinna með mörkin milli kynja, kynþátta, stétta, menningarhópa, þjóða og heimshluta. Lesið verður ýmiskonar fræðilegt efni og skáldverk, könnuð myndverk og kvikmyndir, en viðfangsefnin verða einnig sótt í fjölmiðla og það sem er á seyði í samtímanum. Námsmat felst í fjórum verkefnum á misserinu og skriflegu lokaprófi.

Lokaverkefni (TÁK261L)

Lokaverkefni

Færninámskeið III (TÁK302G)

Markmið: Að nemendur skilji samræður á íslensku táknmáli og geti tjáð sig á því. Nemendur þjálfi notkun málfræðilegra og tilfinningalegra látbrigða og noti á réttan hátt með táknum.

Viðfangsefni: Framhald af Færninámskeiði II sem er nauðsynlegur undanfari.  Áfram er lögð áhersla á tjáningu táknmálstexta en við bætist aukin áhersla á skilning og aukinn orðaforða. Nemendur fá mikla þjálfun í að lesa af táknmáli og vinna með táknmálstexta.

Vinnulag: Námskeiðið byggir á fyrirlestrum og leiðsögn kennara, yfirferð á táknmálstextum og hagnýtum hóp- og einstaklingsæfingum í tímum sem nemendur taka virkan þátt í. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar.

Námsmat: Upptökuverkefni pg munnlegt próf. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Málfræði táknmáls II (TÁK303G)

Markmið: Að nemendur átti sig á málfræðilegum þáttum látbrigða í íslenska táknmálinu. Einnig að nemendur öðlist færni í að viða að sér gögnum, vinna úr þeim og draga af þeim fræðilegan lærdóm.

Viðfangsefni: Framhald af Málfræði táknmáls I sem er nauðsynlegur undanfari. Áhersla á greiningu táknmáls, umritun og úrvinnslu. Málfræðilegt hlutverk látbrigða verður rætt og nemendur fá þjálfun í að beita málfræðihugtökum á eigin gögn. Einnig verður fjallað um aðferðafræði í táknmálsrannsóknum.

Vinnulag: Kennsla er í fyrirlestrarformi en einnig eru skoðuð dæmi úr íslenska táknmálinu á myndböndum. Nemendur vinna verkefni jafnt yfir misserið.
Námsmat: Felst í skriflegum verkefnum sem dreifast jafnt yfir misserið.

Döff gróði, menning og vald (TÁK305G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að dýpka skilning og þekkingu nemenda á þeim menningarheimi sem döff fólk býr í og sögu sem er samtvinnuð honum. Fjallað verður um döff gróða (e. Deaf Gain) frá ýmsum sjónarhornum, bæði út frá sjónarhóli fræðasamfélagsins og upplifun döff sjálfra sem og viðhorf frá hópum utan menningarsamfélagsins.

Vinnulag: Kennslan er að mestum hluta í fyrirlestrarformi en nemendur taka virkan þátt í tímum, flytja fyrirlestra og kynna verkefni sín. 80% mætingaskylda er í námskeiðið.

Þýðingar I (TÁK307G)

Námskeiðið er inngangur að þýðingum, þýðingasögu og þýðingafræði. Nemendur kynnast helstu hugtökum og kenningum á sviði þýðingar, en einnig verður farið yfir grundvallaratriði í túlkafræði.

Fræðilegi og sögulegi þáttur námskeiðsins fer fram í formi fyrirlestra og umræðna. Jafnframt leggur kennari fram lesefni sem nemendur kynna sér. Námsmat felst í prófi/ritgerð þar sem skyldulesefni er undirstaðan. 

Námskeiðið er kennt samhliða ÍSE502G.

Lokaverkefni (TÁK261L)

Lokaverkefni

Færninámskeið IV (TÁK403G)

Markmið: Að nemendur skilji flóknari og fjölbreyttari táknmálstexta og tali málfræðilega rétt táknmál.

Viðfangsefni: Framhald af Færninámskeiði III sem er nauðsynlegur undanfari. Áfram verður lögð mikil áhersla á skilning og umræður um táknmálstexta. Nemendur vinna verkefni þar sem þau hitta heyrnarlausa einstaklinga og þjálfa sig í mismunandi málnotkun og málsniði. Áfram verður unnið með myndbönd og farið í sértækan orðaforða.

Vinnulag: Námskeiðið byggir á fyrirlestrum og leiðsögn kennara, yfirferð á táknmálstextum og hagnýtum hóp- og einstaklingsæfingum sem nemendur taka virkan þátt í, bæði innan kennslustunda og utan þeirra. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar.

Námsmat: Upptökuverkefni og munnlegt próf. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Málfræði táknmáls III (TÁK404G)

Í námskeiðinu verður fjallað um valin málfræðiatriði í íslenska táknmálinu sem ákvarðast af áhuga og forþekkingu nemendahópsins hverju sinni. Í ár verður áhersla á samspil bókmennta og málfræði með sérstakri áherslu á lýsandi sagnir og notkun látbrigða. Nemendur fá þjálfun í söfnun og greiningu gagna og vinna sjálfstæð rannsóknarverkefni um málfræðiatriði í íslenska táknmálinu. Markmiðin með námskeiðinu eru annars vegar að nemendur öðlist færni í að viða að sér gögnum, vinna úr þeim og draga af þeim fræðilegan lærdóm, hins vegar að auka færni þeirra í að skilja og tjá látbrigði og lýsandi sagnir, m.a. í gegnum VV listformið. Byggt er á þeirri þekkingu sem nemendur tileinkuðu sér í námskeiðinu TÁK303G Málfræði táknmáls II (látbrigði). Nemendur vinna verkefni jafnt yfir misserið, standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Þýðingar II (TÁK408G)

Meginmarkmið námskeiðsins eru:

• að nemendur geti þýtt á milli íslensku og íslenska táknmálsins og geti greint vandamál sem kunna að koma upp við þýðingar.
• að nemendur nýti þekkingu sína á ólíkri uppbyggingu íslensku og íslenska táknmálsins við þýðingar milli málanna.
• að nemendur geti beitt fyrri þekkingu í þýðingarfræði við þýðingarrýni, geti metið þýðingar, gagnrýnt og tekið afstöðu til þeirra.
• að nemendur nýti sér fræðilegar heimildir á sviði þýðingarfræði í tengslum við efni námskeiðsins.

Meginviðfangsefni námskeiðsins eru:

• þýðingar milli íslensku og íslensks táknmáls. Áhersla verður lögð á sjálfstæð þýðingarverkefni með sérstakri áherslu á mismunandi jafngildi, blæbrigði og málsnið.
• vandamál sem upp koma við þýðingar milli þessara tveggja ólíku mála.

Vinnulag: Kennsla er að hluta til í fyrirlestrarformi en nemendur vinna mikið með þýðingar í tímum og er virk þátttaka í umræðum afar mikilvæg. Mætingaskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar.

Námsmat: Tilkynnt í upphafi misseris. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Táknmálstúlkun I (TÁK502G)

Markmið: Að þjálfa nemendur í túlkun á milli íslensku og íslensks táknmáls. Áhersla verður í fyrstu lögð á lotutúlkun og að auka táknforða hjá nemendum en svo verður farið í snartúlkun.

Viðfangsefni: Áhersla verður lögð á mat og endurgjöf, frá sjálfsmati yfir í að taka við mati frá öðrum og meta aðra. Unnið er með atriði eins og greiningu á túlkun, samvinnu túlka, trúmennsku gagnvart fagi, sjálfum sér og samstarfsmanni. Verkleg þjálfun er hluti námskeiðsins.

Vinnulag: Fyrstu átta vikur námskeiðs verður farið í lotutúlkun og verður próf úr þeim hluta í kennsluviku níu. Eftir það verður farið í snartúlkun. Námskeiðið byggist að stórum hluta á túlkunaræfingum í kennslustofu og síðan á vettvangi. Mikið er um einstaklingskennslu og þjálfun. Nokkrum sinnum á misserinu verða fræðilegir fyrirlestrar og verkefni og lesefni því tengt. Nemendur nota eigin tölvur í málverstímum. Verkleg þjálfun á vettvangi er utan stundatöflu.

Námsmat: Byggir á eftirfarandi þáttum: Verkefnum sem dreifast yfir misserið (unnin í málveri), lokaprófi úr lotutúlkun í níundu kennsluviku, verkefnum úr fræðilegum hluta auk lokaverkefnis úr túlkun í misserislok. Lokapróf úr lotutúlkun er tvískipt og prófar bæði raddtúlkun og táknmálstúlkun. Hver nemandi skal að auki ljúka 20 tímum í túlkun á vettvangi. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Túlkunarfræði (TÁK501G)

Markmið: Að nemendur öðlist grunnþekkingu í túlkunarfræðum og kynnist kenningum um túlkun og hlutverk túlksins.

Viðfangsefni: Farið verður í kenningar um ferli túlkunar og kenningar um hlutverk túlksins. Fjallað verður um menningarleg og málleg vandamál sem upp koma við túlkunaraðstæður og hlutverk túlksins í því að brúa bil milli tveggja menningarheima. Farið verður í mismunandi svið túlkunar, rætt um hagsmunaárekstra og ólíkar aðstæður í túlkun.

Vinnulag: Kennsla er að hluta til í fyrirlestrarformi en nemendur taka virkan þátt í umræðum og vinna bæði hóp- og einstaklingsverkefni á misserinu.

Námsmat: Skriflegt próf og verkefni

Lesefni: Tilkynnt síðar

Talað mál og framsögn (TÁK503G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að gera nemendur færa um að miðla íslensku á vönduðu máli.
Kynntar verða áherslur á flutningi talaðs mál við formlegar og óformlegar aðstæður og nemendur fá þjálfun í að flytja mál sitt skýrt og áheyrilega.
Lögð er áhersla á að nemendur þekki eigin rödd, veikleika og styrkleika, og gildi réttrar raddbeitingar. Þá er undirstrikað að raddvernd er grunnur að áheyrilegri miðlun. Nemendur fá þjálfun í beitingu málsins með innsýn í helstu reglur í íslensku talmáli og vinna munnleg verkefni  þar sem reynir á skýra framsögn, raddbeitingu, ríkan orðaforða, vandað mál og að miðla af öryggi. Í öllum verkefnum eru þættir eins og raddbeiting, framburður, hrynjandi, málnotkun, orðaforði og stíll metnir.
    Kennsla fer fram í formi fyrirlestra, verkefnatíma með leiðsögn og     verklegrar þjálfunar.

Siðfræði túlkunar (TÁK601G)

Viðfangsefni námskeiðs:

Í  námskeiðinu er fjallað um kenningar í hugmyndasögu og siðferðileg hugtök eins og sjálfræði, velferð, réttlæti og mannréttindi. Einnig er fjallað um fagmennsku og virðingu fyrir friðhelgi einstaklingsins. Sérstök áhersla er lögð á að tengja þessi atriðið við túlkaaðstæður og greina þann hugmyndafræðilega grunn sem starf túlksins hvílir á.

Vinnulag;

Kennsla fer fram í fyrirlestrum. Ætlast er til að nemendur séu virkir í tímum og taki þátt í umræðum sem skapast um efni fyrirlestra.

Táknmálstúlkun II (TÁK602G)

Markmið og viðfangsefni: Að þjálfa nemendur í túlkun á milli íslensku og íslensks táknmáls. Áhersla verður lögð á samtímistúlkun. Námskeiðið er framhald af Táknmálstúlkun I. Fjallað verður um sérhæfðari svið innan túlkunar, t.d. sviðstúlkun, skólatúlkun, heilbrigðistúlkun, dómtúlkun o.fl. Einnig fá nemendur þjálfun í túlkun á vettvangi undir leiðsögn. 

Vinnulag og námsmat: Námskeiðið byggist að stórum hluta á túlkunaræfingum í kennslustofu og síðan á vettvangi. Mikið er um einstaklingskennslu og þjálfun. Verkleg þjálfun á vettvangi er utan stundatöflu. Námsmat byggir á fjölbreyttum verkefnum sem lögð eru fyrir á misserinu, á frammistöðu í vettvangsnámi sem og lokaprófi. Lokapróf er þrískipt, prófað er í raddtúlkun, táknmálstúlkun og samtalstúlkun og þarf nemandi að ná lágmarkseinkunn í hverjum prófhluta. Hver nemandi skal að auki ljúka 40 tímum í túlkun á vettvangi og er umsögn leiðbeinenda hluti af einkunn. Mætingarskylda er 80% og er forsenda próftökuréttar. Standast þarf alla þætti námsmats til að ljúka námskeiði.

Mismunandi samskiptaleiðir (TÁK603G)

• Markmið: Að nemendur kynnist fólki með samþætta heyrnar- og sjónskerðingu og því að vera heyrnarlaus með viðbótarfötlun.
• Viðfangsefni: Fjallað verður um aðstæður og samskiptaleiðir þeirra sem eru með samþætta heyrnar-og sjónskerðingu annars vegar og hinsvegar um heyrnarlausa með viðbótarfötlun.
• Vinnulag: Kennslan byggir bæði á fyrirlestrum kennara í tímum og verklegum þáttum á vettvangi.