Myndlist á Vesturlöndum frá 1348–1848 (LIS004G)

Í námskeiðinu verða meginverk í listasögu Vesturlanda frá frum-endurreisn til fyrri hluta nítjándu aldar tekin til skoðunar. Landfræðilega er sjónum beint að listaverkum frá Ítalíu og Spáni, Frakklandi, Niðurlöndum, Þýskalandi og Englandi. Fjallað verður um helstu aðferðir og skóla, akademíur og birtingarform myndlistar í trúarlegu, pólitísku og samfélagslegu samhengi. Fjallað verður um málaralist, höggmyndalist, byggingarlist, listiðnað og prentmyndir. Leitast verður við að skoða að hvaða leyti listin speglar samfélagið, hvernig myndmál speglar lífssýn og heimsmynd manna á ólíkum tímabilum. Fjallað er um breytilegt inntak tíma og rýmis á hverjum tíma, breytingar á táknrænni mynd líkama, um stöðu og samfélagshlutverk listamann og samspil listar og valdastofnana. Í tengslum við þessi viðfangsefni verða lykilverk hvers tíma tekin til ítarlegrar túlkunar og dreifingarsaga þeirra rædd.

Aðferðafræði og hugtök listfræði (LIS101G)

Aðferðafræði og hugtök listfræði (LIS101G) er inngangsnámskeið sem er hugsað sem grunnnám­skeið fræðigreinarinnar listfræði. Fjallað er um list­hug­tak­ið, sögu fræðigreinarinnar, fræðilegar forsendur listfræði sem sjálfstæðrar fræðigreinar og tengsl hennar við aðrar fræðigreinar. Helstu hug­tök, rannsóknaraðferðir og kenningar listfræðinnar eru kynnt. Nemendur fá þjálfun í mynd­grein­ingu og myndlestri og kynnast helstu greiningaraðferðum listfræði, s.s. formalískri, íkónó­grafískri og marxískri myndgreiningu. Áhersla er lögð á þjálfun gagnrýnnar hugsunar og hæfni nemenda til gagnrýnnar greiningar á texta og myndmáli.

Íslensk myndlist 1870-1970 (LIS102G)

Saga íslenskrar myndlistar frá 1870 til 1970. Fjallað er um upphaf íslenskrar nútímamyndlistar, einstaka myndlistarmenn og mótandi öfl í íslensku myndlistarlífi, áhrif erlendra listhugmynda og stefna, tilraunir til að skilgreina "þjóðlega" íslenska myndlist, stuðning og áhrif yfirvalda á myndlistarþróun, togstreitu milli málsvara þjóðlegrar listar og óþjóðlegrar listar, einnig milli "tilfinningatjáningar" annars vegar og "vitsmunalegrar" framsetningar hins vegar, innlenda listmenntun og megineinkenni myndlistarumfjöllunar eins og hún birtist á hverjum tíma í dagblöðum og tímaritum. Leitast verður við að meta sérkenni íslenskrar myndlistar í samhengi við erlenda listþróun, en einnig í ljósi íslenskrar samfélagsþróunar og sögu. Kennt í HÍ

Sagnfræðileg vinnubrögð (SAG101G)

Fjallað er um sérstöðu og einkenni sagnfræði og hvernig sambandi hennar við aðrar fræðigreinar er háttað. Rannsóknatækni sagnfræðinga er kynnt sem og fræðileg vinnubrögð í sagnfræði, einkum heimildafræði, megindlegar aðferðir í sagnfræði og ritgerðasmíð. - Námskeiðið skal taka á fyrsta misseri í sagnfræðinámi (öðru misseri fyrir þá nemendur sem byrja um áramót).

Ritfærni: Fræðileg skrif (ÍSR301G)

Ritfærni: Fræðileg skrif er grunnnámskeið í meðferð ritaðs máls. Nemendur hljóta þjálfun í ritun með vikulegum heimaverkefnum, fyrirlestrum, umræðum og smiðjuvinnu. Fjallað verður um vinnulag við ritun fræðilegra texta, svo sem val og afmörkun viðfangsefnis, byggingu, heimildanotkun og frágang. Einnig verður lögð áhersla á að þjálfa nemendur í málnotkun í fræðilegum textum og fjallað meðal annars um málsnið, stíl, stafsetningu, greinarmerkjasetningu og hjálpargögn málnotenda. Nemendur skrifa fræðilega ritgerð í leiðsagnarmati og fá reglulega endurgjöf kennara sem og samnemenda. Námsmat byggist á vikulegum heimaverkefnum, miðmisserisverkefni, lokaverkefni og virkri þátttöku í ritsmiðjum. Vakin er athygli á því að aðeins er hægt að ljúka námskeiðinu sé öllum verkefnum skilað.

Íslensk myndlist í samtíð (LIS201G)

Helstu sérkenni og söguleg þróun íslenskrar myndlistar síðustu áratugi 20. aldar og á fyrsta áratug 21.aldar skoðuð í ljósi íslensks samfélags og samhengis við erlenda listþróun. Meðal viðfangsefna er arfleifð SÚM á áttunda áratugnum, stofnun Gallerís Suðurgötu 7 og Nýlistasafnsins, einkenni hins íslenska konsepts og annarra „nýlista“, svo sem ljósmynda, innsetninga og gjörninga, stofnun Myndhöggvarafélagsins í Reykjavík og uppgangur þrívíddarlistar, endurkoma olíumálverksins á níunda áratugnum, vídeólistar starfrænna miðla og í seinni tíð skörun myndlistar, kvikmyndamiðilsins og tónlistar. Hugað verður að afstöðu yngri kynslóðar myndlistarmanna til myndlistararfsins á hverjum tíma, m.a. til náttúruarfleifðar og að "þjóðlegri" birtingarmynd myndlistar. Þá er fjallað um einkenni gagnrýnnar umræðu um myndlist, listmenntun, þátttöku í Feneyjabíennal, rekstur gallería og stofnun sýningarhópa í samtímanum. Kennt í HÍ.

Alþjóðleg nútímalistasaga frá 1850-1960 (LIS243G)

Fjallað verður um þróun myndlistar frá umbrotatímum módernismans á síðustu áratugum 19. aldar, í gegnum helstu framúrstefnuhreyfingar eða -isma 20.aldar fram til ársins 1960. Gerð verður grein fyrir helstu stefnum módernískrar myndlistar, forsendum þeirra, sérkennum og mikilvægi fyrir síðari tíma. Fjallað verður um tengsl listar við pólitík, heimspeki og þjóðfélagsþróun og hugað að róttæku endurmati á fegurðarhugtakinu í listum á 20. öld. Hvernig skila breyttar hugmyndir um tíma og rými sér í listinni? Hvernig raska ofangreindar listastefnur venjubundinni skynjun manna á umhverfinu og raunveruleikanum. Hvað er "innri veruleiki"? Þarf myndlist að vera sýnileg? Hver er munur á myndmáli og tungumáli og annars konar táknmáli? Reynt verður að fella alþjóðlegar sýningar sem hingað koma að námskeiðinu og verða þær sóttar heim í tengslum við það.

Alþjóðleg myndlist frá 1960 til samtíma (LIS248G)

Í námskeiðinu er farið yfir þróun alþjóðlegrar samtímamyndlistar frá árinu 1970 til okkar tíma. Á þematískan hátt verða helstu stefnur, hreyfingar, einstaklinga og hugmyndir sem einkennt hafa tímabilið til skoðunar. Lögð er áhersla á að kynna þá nýju miðla og aðferðir sem fram komu á þessum tíma; umhverfislist hvers konar og innsetningar; gjörninga og uppákomur; gagnvirka stafræna list; tilraunakvikmyndun og vídeólist; hugmyndalist og ljósmyndun sem listform. Jafnframt verður brugið ljósi á þjóðfélagslegt samhengi myndlistar  í samtíma, tengingar við stjórnmál, efnahag og samfélag.

Íslensk myndlist 1870-1970 (LIS102G)

Saga íslenskrar myndlistar frá 1870 til 1970. Fjallað er um upphaf íslenskrar nútímamyndlistar, einstaka myndlistarmenn og mótandi öfl í íslensku myndlistarlífi, áhrif erlendra listhugmynda og stefna, tilraunir til að skilgreina "þjóðlega" íslenska myndlist, stuðning og áhrif yfirvalda á myndlistarþróun, togstreitu milli málsvara þjóðlegrar listar og óþjóðlegrar listar, einnig milli "tilfinningatjáningar" annars vegar og "vitsmunalegrar" framsetningar hins vegar, innlenda listmenntun og megineinkenni myndlistarumfjöllunar eins og hún birtist á hverjum tíma í dagblöðum og tímaritum. Leitast verður við að meta sérkenni íslenskrar myndlistar í samhengi við erlenda listþróun, en einnig í ljósi íslenskrar samfélagsþróunar og sögu. Kennt í HÍ

BA-ritgerð í listfræði (LIS241L)

BA-ritgerð í listfræði

Listheimspeki (HSP310G)

Námskeiðinu er ætlað að veita stutt yfirlit yfir nokkur sígild viðfangsefni í heimspeki listarinnar; að kynna sérstaklega tilteknar spurningar, kenningar og rökfærslur á sviði listheimspeki með lestri valinna texta, bæði sögulegra og samtímalegra; og að þjálfa nemendur í greiningu og umræðu um listheimspekileg efni.

Lykt og bragð: stigveldi skynjunar og nýjar kenningar í list- og fagurfræði (LIS430M)

Lykt og bragð eru lykilþættir í verkum margra listamanna samtímans og þjóna margvíslegum tilgangi í listsköpun. Í þessu námskeiði veltum við fyrir okkur grundvelli listfræðinnar í stigveldi skynjunar innan vestrænnar heimspekihefðar, þar sem sjón og heyrn hefur sögulega verið gert hærra undir höfði en snertingu og lyktar- og bragðskyni. Rætt verður hvernig þetta stigveldi skarast við aðgreiningu manna og dýra og stigveldi kynja og kynþátta í vestrænni hugmyndasögu og nemendur kynnast nýjum gagnrýnum kenningum á sviði fagurfræði og listfræði sem leitast við að afhjúpa og greina sögulegan, pólitískan og heimspekilegan grundvöll þessa stigveldis og áhrif þess í samtíma. Samhliða því skoðum við verk listamanna sem vísað hafa til eða beitt lykt og bragði í listsköpun og veltum fyrir okkur hlutverki lyktar- og bragðskyns í listsköpun frá 20. öld til okkar samtíma.

Verufræði sjálfsins og innsetningarlist (LIS323G)

Í námskeiðinu er varpað ljósi á eina af grundvallarspurningum vestrænnar hugmyndasögu og það er tilurð einstaklingsins og afmörkun sjálfsins. Ágengar spurningar í samtímanum um kyn, líkama, hug og geðheilsu eru settar í samhengi við dýpri spurningar um sjálf og sjálfsmynd (e. self and identity) – og raktar til hins forngríska ákalls gnōthi seauton – kröfuna um að þekkja sjálfan sig. Þá verður gagnrýni á þessa sögu rakin sérstaklega út frá tveimur aðskildum stefnum 20.aldar, þá fyrirbærafræði annars vegar og djúpsálfræði hins vegar. Endurupptöku slíkra hugmynda á 21. öld á meðal listamanna skilin sem tilraun til þess að komast út fyrir landamæri sjálfsins. Út í heiminn og inn í andann. Skilningur á þessum stefnum verður dýpkaður með nýrri þekkingu taugavísinda.
Í námskeiðinu verður nemendum gert fært að hugsa heimspekilega með því að fást við innsetningarlist og gagnvirka hönnun. Námskeiðið er rannsóknarstofa þar sem sýnt verður að þessir miðlar eru sérstaklega vel til þess fallnir að fjalla um landamæri sjálfsins – kyn okkar, líkamsskynjun, hug og sál.

Tilraunakvikmyndir og myndlist (LIS508M)

Tilraunakvikmyndir og kenningalegt samhengi þeirra og myndlistar er viðfangsefni námskeiðsins. Skoðuð eru ólík tímabil innan sögu tilraunakvikmynda og þau viðbrögð sem þau kölluðu fram greind, meðal annars í samhengi módernisma, húmanisma, strúktúralismi, póstmódernisma, og and-fagurfærði. Þessi tímabil og kenningalegt samhengi þeirra eru skoðuð út frá fræðimönnum á borð við Kant, Nietzche, Marx, Lacan, Bazin, Baudrillard, McLuhan og Jameson til að móta sjónarhorn til að túlka framúrstefnu kvikmyndir og hreyfingar myndlistar allt frá upphafi expressionisma til samtíma. Í námskeiðinu er einnig lögð áhersla á að greina hlutverk einstaklingsins í umhverfi fjölmiðla og aðþreyingar, meðal annars með því að taka til skoðunar verk ólíkra listamanna sem hægt er að staðsetja innan þessa samhengis. Áhersla er lögð á að horfa á og greina verk höfunda sem hafa unnið með þetta samhengi innan hugmynda sinna og listsköpunar. Námsmat: Skrifleg og munnleg verkefni og hópverkefni.

Trú í myndlist (LIS101M)

Fjallað verður um trúarleg stef í myndlist í Evrópu frá miðöldum og fram á okkar daga. Gerð verður grein fyrir áhrifum endurreisnar, siðbótar og upplýsingar. En sérstaklega mun sjónum verða beint að efni sem snýr annars vegar að neyð manns og heims og hins vegar að endurnýjun og endursköpun alls lífs. Afhelgunarhugtakið verður rætt, einkum  í tengslum við uppruna trúarlegrar nútímalistar í upphafi nítjándu aldar og þeirrar tuttugustu.

Kirkjubyggingar og myndverk verða greind í samhengi við fræðilega texta auk þess sem átakalínur samtímans verða skoðaðar í nærmynd.

BA-ritgerð í listfræði (LIS241L)

BA-ritgerð í listfræði

Listmarkaðurinn og viðskipti með list (LIS428G)

Í námskeiðinu verður fjallað um alþjóðlega listmarkaði og listaverk sem söluvöru. Nemendur öðlast greinargóða þekkingu á þeim reglum sem gilda um sölu á listaverkum, skrifuðum og óskrifuðum bæði á frummarkaði (e. primary market) og eftirmarkaði (e. secondary market). Sjónum er beint að því hvernig listaverk ganga kaupum og sölum með ólíkum hætti á þessum mörkuðum. Rætt verður um umsvifamestu gallerí og uppboðshús á  innlendum og erlendum vettvangi. Nemendur öðlast skilning á  verðmati listaverka og myndun verðmats í samtímanum.  Einnig kynnast nemendur fjármögnun verka í stærra stofnanasamhengi. Að lokum verður fjallað um helstu kaupstefnur listamarkaðarins, aukinn alþjóðlegan áhuga á samtímalist, og þær sviptingar sem verða á listmarkaðnum í tengslum við efnahagskreppur og styrjaldir.

Aðgerða– og afstöðulist í samtímanum (LIS431M)

Í námskeiðinu verður sjónum beint að pólitískum aðgerðum og félagslegri afstöðu í samtíma sem markast af stríðsátökum, óeiningu og sundrun, hnattrænni ofsahlýnun, hnignun velferðarríkja, uppgangi þjóðernishugmynda og hægri öfgaafla og aðdráttarafli fasískrar hugmyndafræði í félagslegri og pólitískri umræðu. Verður sjónum beint sérstaklega að mikilvægi innviða sem pólitískra viðfangsefna í breiðum skilningi og tilraunum listamanna til að móta og breyta núverandi inniviðum — sem og að smíða nýja innviði. Meðal annars verður horft til kenninga Marinu Vishmidt um innviðarýni og Documenta 15 í sýningarstjórn ruangrupa árið 2022.

Umbrot á tvívíðum fleti (LIS031G)

Í námskeiðinu er fengist við þau umbrot og breytingar sem einkennt hafa hugmyndir manna um hlutverk og eiginleika myndrænnar framsetningar á tvívíðum fleti allt frá fæðingu módernismans. Málverkið hefur sem miðill gengið í gegnum bæði dauða og endurfæðingu á þessum tíma og ljósmyndin hefur fundið sér stað sem einn veigamesti þáttur samtímalistarinnar. Lögð er sérstök áhersla á möguleika þessara miðla til þess að kanna raunveruleikann og þær hugmyndafræðilegu forsendur sem slík könnun byggist á. Kenningar um hvernig við skynjum tvívíða myndlist voru fyrirferðarmiklar í listfræði síðustu aldar og eru þær áherslur skoðaðar sérstaklega.

Post-digital fagurfræði (LIS428M)

Í byrjun 21. aldarinnar hafa orðið miklar breytingar á félagslegu og efnahagslegu skipulagi samfélaga sem að miklu leyti byggja á tækniframförum. Samt sem áður, andstætt framúrstefnum fyrri hluta 20. aldarinnar, er á 21. öldinni ekki að finna sömu tilhneiginu til yfirlýsingargleði um byltingarkenndar hreyfingar innan listarinnar. Það eru þó nokkrar listrænar tilhneigingar sem hafa verið settar fram sem fagufræðilegar hreyfingar 21. aldarinnar, þar á meðal Post-digital fagurfræði sem tekst á við útbreiðslu stafrænnar menningar og hvernig hún hefur haft áhrif á framleiðslu og skilning á myndverkum, jafnvel þeirra myndlistarmanna sem tengja verk sín ekki beint við tækniáhrif samtímans. Til að takast á við breytt skilyrði til sköpunar, munum við velta fyrir okkur post-digital fagurfræði og bera hana saman við og setja í samhengi við Post-internet myndlist og „New Aesthetics“. Við munum einnig bera stefnuyfirlýsingar á borð við „Accelerationist Manifesto” og „Cyberspace Manifesto” saman við hefbundnari framúrstefnuyfirlýsingar Fútúrismans. Þetta mun nýtast nemendum í að móta gagnrýnið viðhorf gagnvart mögulegri samfellu innan hefða framúrstefnu og margbreytileika þess að takast á við fagufræðilega þróun á 21. öldinni.

Inngangur að sýningagerð (LIS427G)

Sýningagerð er margþætt ferli sem tekur til ólíkra þátta og samhengis í framsetningu og gerð listaverka. Í námskeiðinu kynnast nemendur sýningagerðarferlinu frá ólíkum sjónarhornum og áhersla er lögð á vinnubrögð og nálganir sem eru hluti af samtímasýningagerð. Litið verður til flestra þátta er lúta að sýningagerð og nemendur vinna í hópavinnu sem og einstaklingsverkefnum og kynnast þannig ólíkum þáttum vinnunnar. Í námskeiðinu kynnast nemendur grunnhugmyndum um hlutverk sýningastjóra, um samstarf listamanna og sýningastjóra og um rými og samhengi sem hluta af umhverfi listhlutarins.
Rannsóknarvinna og framkvæmdaþættir við sýningagerð verða í fyrirrúmi og munu nemendur vinna að gerð sýningar á vettvangi utan skóla, m.a. með upplýsingaleit, hugmyndavinnu, vali á verkum, skrifum, gerð sýningarskrár, uppsetningu og kynningu á viðburði, o.fl.

Menningarheimar (TÁK204G)

Þverfaglegt inngangsnámskeið þar sem efnt er til samræðu milli fræðasviða námsbrautarinnar, þ.e. bókmenntafræði, kvikmyndafræði, kynjafræði, listfræði, málvísinda, menningarfræði, táknmálsfræði og þýðingafræði. Birtu verður brugðið á alþjóðlegar hræringar í hugvísindum á liðnum áratugum en jafnframt rýnt í tengsl fræða og heimsmyndar. Fjallað verður um táknfræði tungumálsins og m.a. spurt hvort það geti talist grundvöllur annarra táknkerfa. Spurst verður fyrir um tengsl og "sambúð" mismunandi tungumála og málheima. Er hægt að þýða á milli allra mál- og menningarheima? Hvað geta aðstæður heyrnarlausra sagt okkur um tengsl málheima? Hvað er fjölmenning? Hvernig tengjast talað mál, lesmál og sjónmenning í samfélaginu? Í hverju felst menningarlæsi? Hugað verður að bókmenntum, myndlist, kvikmyndum og öðru myndefni í þjóðlegu og alþjóðlegu samhengi og kannað hvernig þessi táknkerfi vinna með mörkin milli kynja, kynþátta, stétta, menningarhópa, þjóða og heimshluta. Lesið verður ýmiskonar fræðilegt efni og skáldverk, könnuð myndverk og kvikmyndir, en viðfangsefnin verða einnig sótt í fjölmiðla og það sem er á seyði í samtímanum. Námsmat felst í fjórum verkefnum á misserinu og skriflegu lokaprófi.

Sviðslistafræði (Performance Studies): Frá sagnaflutningi til uppistands, kjötkveðjuhátíða og stjórnmálamanna (ÞJÓ506G)

Sviðslistafræði (Performance Studies) fjallar um það hvernig fólk í öllum samfélögum, bæði fyrr og nú, tekur þátt í ymis konar sviðslist (performances) í daglegu lífi, á mismunandi "leiksviðum", allt frá helgisiðum til kirkjupredikana, leiksýninga, kvikmyndasýninga, útvarpsþátta, uppistands, sagnaflutnings, gjörningalistar, hátíða, útskriftasiða, matarboða, dulbúningasiða og málflutnings stjórnmálamanna heima og erlendis. Á námskeiðinu munu nemendur kynnast þeim margslungnu táknmálsformum sem beitt er í mismunandi tegundum sviðslista, frá talmáli til búninga, útlits, svipbrigða, kyns, samhengis, hljóðs, "timing" og nytsemi rýmis og viðtöku áhorfenda.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum, umræðum um fyrirlestra og farið í heimsóknir.

Hugmyndasaga 19. og 20. aldar (HSP321G)

Í þessu námskeiði eru hugmyndir sem höfðu grundvallaráhrif á vestræna heimspeki og hugmyndahefðir skoðaðar út frá 19. og 20. öldinni. Um er að ræða þær hugmyndir sem ollu samfélagsbreytingum á borð við frelsi, veraldarhyggju, jafnrétti, andóf, samband einstaklings og samfélags, hugmyndir um tilvist og sál, kúgun, misrétti, ríki sem og kapítalisma. Síðast og ekki síst verða skoðaðar hugmyndir um söguna, tímann og þróun mannkyns og plánetu. 

Í hverri viku fyrir sig er tekin fyrir nýr hugsuður eða ný hugmynd sem olli straumhvörfum í vestrænni hugmyndasögu. Hugsuðir á borð við G.W.F. Hegel, Karl Marx, Sigmund Freud, Rosu Luxembourg og Emmu Goldman verða teknir fyrir og áhrifamiklar stefnur á borð við fyrirbærafræði, nýfrjálshyggju eða póststrúktúralisma.

Markmiðið er að lesa verk þessara höfunda eða stefna út frá þeim tíðaranda sem verkin spruttu úr hverju sinni (að svo miklu leyti sem við fólk á 21. öldinni getum lesið tíðaranda eldri tíma). Á sama tíma er markmiðið að lesa djúpt frumtexta til þess að öðlast margvíðan skilning á hugmyndunum. Mikilvægt stef námskeiðsins er einnig að hugsa um þessar hugmyndir út frá samtímanum og þeim álitaefnum sem eru í deiglunni hverju sinni.

Sagnfræðileg vinnubrögð (SAG101G)

Fjallað er um sérstöðu og einkenni sagnfræði og hvernig sambandi hennar við aðrar fræðigreinar er háttað. Rannsóknatækni sagnfræðinga er kynnt sem og fræðileg vinnubrögð í sagnfræði, einkum heimildafræði, megindlegar aðferðir í sagnfræði og ritgerðasmíð. - Námskeiðið skal taka á fyrsta misseri í sagnfræðinámi (öðru misseri fyrir þá nemendur sem byrja um áramót).

Kvikmyndasaga (KVI201G)

Yfirlit yfir sögu kvikmyndalistarinnar frá upphafi hennar undir lok 19. aldar til okkar daga. Áhrifaríkustu stefnur hvers tíma verða skoðaðar og lykilmyndir sýndar. Nemendur kynnast sovéska myndfléttuskólanum (montage), franska impressjónismanum, þýska expressjónismanum, stúdíókerfinu bandaríska, ítalska nýraunsæinu, japanska mínímalismanum, frönsku nýbylgjunni, þýska nýbíóinu, suður-ameríska byltingabíóinu og Hong Kong-hasarmyndinni svo eitthvað sé nefnt, og reynt verður að bera þessar ólíku stefnur saman. Lögð verður áhersla á að skoða fagurfræðilega þróun kvikmyndarinnar sem og samtímaleg áhrif á útlit og inntak hennar. Námsmat byggist á tveimur prófum.

Ímynduð samfélög og þjóðmenning: Þjóðir, ímyndir og alþýðuhefðir (ÞJÓ439G)

Námskeiðið fjallar um hvernig sjálfsmyndir og ímyndir af Íslendingum og öðrum þjóðum hafa mótast og hvernig þær vinna með alþýðuhefðir á hverjum stað. Við skoðum íslenskan veruleika og ímyndir í samanburði við reynslu ýmissa grannþjóða og rannsökum hvernig sögur, siðir og minjar skapa þjóðir og móta þær, frá þjóðminjasöfnum til þorrablóta í London; og frá viskídrykkju (í Skotlandi) til víkingasagna (á Norðurlöndum), með viðkomu á Up Helly Aa (á Hjaltlandseyjum) og Ólafsvöku (í Færeyjum); við skoðum hönnunarsýningu (á Grænlandi), norrænar byggðir í Vesturheimi og sendum myndir af öllu saman á samfélagsmiðla.

Við berum niður í kvikmyndum og tónlist, hátíðum, leikjum og skrautsýningum stjórnmálanna. Sérstaklega verður greint hvernig þjóðlegar ímyndir sameina og sundra hópum fólks. Í því samhengi verður horft til kvenna og karla, búsetu (borgar og landsbyggðar), fólksflutninga fyrr og síðar (innfluttra, brottfluttra, heimfluttra), kynþáttahyggju og kynhneigðar. Við rannsökum þessar ímyndir sem hreyfiafl og hugsjón, auðlindir og þrætuepli og skoðum hvernig þeim er beitt í margvíslegu skyni af ólíku fólki á ólíkum stöðum, jafnt af þjóðernispopúlistum sem græningjum, ríkisstofnunum og bönkum, fræðafólki og nemendum.

Kvikmyndakenningar (KVI401G)

Námskeiðið er hugsað sem ítarlegt sögulegt yfirlit yfir helstu kenningar kvikmyndafræðinnar allt frá upphafi til dagsins í dag. Lesnar verða kenningar frumherja á borð við Sergei Eisenstein, Rudolf Arnheim, Siegfried Kracauer og André Bazin. Tekin verða fyrir margvísleg og róttæk umskipti í nálgun kvikmynda á seinni hluta tuttugustu aldar, líkt og formgerðargreining, marxísk efnistúlkun, sálgreining og femínismi. Loks verða áhrif menningarfræðinnar rædd með áherslu á kynþætti og skoðuð staða kvikmyndarinnar á tímum hnattvæðingar. Kvikmyndir námskeiðsins munu endurspegla margbreytileika lesefnisins enda er þeim ætlað að draga fram sérstöðu ólíkra kenninga.

Norræn trú (ÞJÓ437G)

Trúarlíf manna á norðurslóðum er tekið fyrir og heimildir allt frá elstu tímum, eins og grafir, rúnasteinar, hellaristur og aðrar fornminjar verða skoðaðar. Einnig verða lesnar lýsingar á norrænum trúarathöfnum í verkum eftir Tacitus, Adam frá Brimum, Saxo Grammaticus og í fornritum Íslendinga eins og Eddukvæðum og Konungasögum. Auk norrænnar trúar verður fjallað um seið og sjamanisma. Örlagatrú er tekin til ítarlegrar umfjöllunar sem meginþáttur í forkristnum átrúnaði á Norðurlöndum. Loks er vikið að því hvernig kristindómur hefur fallið að norrænum lífsháttum og hugsunarhætti. Námskeiðið er kennt á ensku.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum, og umræðum um fyrirlestra.