Málfræði I (ÍSE102G)

Farið verður ítarlega í grundvallarþætti íslenskrar málfræði og megináhersla lögð á algengustu og reglulegustu beygingar fallorða (nafnorða, greinis, lýsingarorða og fornafna) og tíðbeygingu sagnorða. Fallstjórn, sambeyging, hljóðkerfis- og hljóðbeygingarreglur og reglur um orðaröð eru jafnframt til umfjöllunar.

Íslenskt mál I (ÍSE103G)

Megináhersla er lögð á að nemendur tileinki sér orðaforða með lestri, ritun og verkefnavinnu í tengslum við afmörkuð efni. Fjallað er um orðmyndun og sérstök áhersla lögð á samsett orð. Í námskeiðinu eru lesnir ýmiss konar textar, bæði nytjatextar og bókmenntatextar, smásögur og skáldsögur. Málnotkun er þjálfuð með margs konar ritunaræfingum og verkefnum. Vinna í námskeiðinu krefst virkrar þátttöku og undirbúnings nemenda.

Talþjálfun I (ÍSE105G)

Megináhersla er lögð á munnlega tjáningu, grunnatriði íslensks framburðar og skilning á töluðu máli. Fjallað er um íslenskt hljóðkerfi og sérstök áhersla lögð á sérhljóð. Farið er í framburð á einstökum orðum og einföldum setningum og hugað að áherslu og tónfalli. Nemendur fá þjálfun í talmáli (einræðu og samræðu) og lögð er áhersla á algenga samskiptafrasa og notkun daglegs máls. Skilningur á mæltu máli er þjálfaður með verkefnavinnu undir leiðsögn kennara. Krafist er virkrar þátttöku og góðs undirbúnings fyrir tímana.

Málfræði II (ÍSE201G)

Námskeiðið er framhald námskeiðsins Málfræði I þar sem farið var yfir ýmsa grundvallarþætti íslenskrar málfræði. Haldið áfram að auka enn frekar við þá þekkingu í byggingu málsins sem nemendur öfluðu sér þar. Þannig verða fleiri beygingarflokkar nafnorða kynntir og jafnframt verður mikil áhersla lögð á sagnir og notkun þeirra. Rætt verður um myndun og notkun stigbreyttra lýsingarorða auk þess sem áhersla verður lögð á fornöfn og notkun þeirra, jafnt eftir formi og merkingu.

Íslenskt mál II (ÍSE204G)

Megináhersla verður lögð á lestur fjölbreytts efnis og ritun. Lesnar verða skáldsögur og smásögur auk efnis úr fjölmiðlum og unnið að ritun styttri og lengri texta. Áfram verður unnið að því að byggja upp og dýpka orðaforða og auka nákvæmni í ritun. Lögð verður áhersla á aukinn lesskilning og hugað að myndun orða, þá sérstaklega er lýtur að afleiddum orðum. Þannig verður unnið að auknum lesskilningi og fjölbreyttri notkun málsins. Áhersla verður lögð á að nemendur þekki og noti stuðningsmiðla við ritun, s.s. orðabækur. Að auki verður unnið með uppbyggingu ritsmíða og fræðilega ritun. Með lestri skáldverka verður og hugað að aukinni þekkingu á íslensku umhverfi og menningu. Krafist er virkrar þátttöku nemenda og undirbúnings þeirra fyrir kennslustundir.

Talþjálfun II (ÍSE205G)

Megináhersla er lögð á munnlega tjáningu, grunnatriði íslensks framburðar og skilning á töluðu máli. Fjallað er um íslenskt hljóðkerfi og sérstök áhersla lögð á samhljóð. Farið er í framburð og hugað að áherslu og tónfalli. Nemendur fá þjálfun í talmáli (einræðu og samræðu) og lögð er áhersla á rennsli og skoðanaskipti. Skilningur á mæltu máli er þjálfaður með verkefnavinnu undir leiðsögn kennara. Krafist er virkrar þátttöku og góðs undirbúnings fyrir tímana.

Hljóð- og hljóðkerfisfræði (ÍSE305G)

Fjallað verður ítarlega um myndun einstakra málhljóða í íslensku. Einnig verða könnuð innbyrðis vensl málhljóða og fjallað um helstu hljóðkerfisreglur og önnur hljóðferli sem eiga sér stað í samfelldu tali.

Mál og máltileinkun (ÍSE311G)

Fjallað verður um nokkur mikilvæg hugtök og hugmyndir í málvísindum og um viðfangsefni málvísinda. Áhersla verður lögð á einkenni mannlegs máls, málkunnáttu og skyldleika mála. Þá verður fjallað um máltöku barna, máltileinkun fullorðinna og tvítyngi.

Beygingarfræði I (ÍSE301G)

Farið verður ræki­­lega yfir beygingu nafnorða, þ.á m. eiginnafna, lýsingarorða, tölu­orða og atviks­orða. Hugað verður að ýmsum hugtökum beygingarfræðinnar eins og orðasafni, áhrifsbreytingum, fyrir­segjanleika og tíðni. Stærð beyg­­inga­­flokka og virkni verður til umfjöllunar og skoðað verður hvernig tökuorð skipast í beygingaflokka. Þá verður sjónum beint að tilbrigðum í beygingu og breytingum á beygingum.

Málnotkun I (ÍSE302G)

Aðaláhersla verður lögð á talað mál, þ.e. tjáningu, framburð og skilning á töluðu máli. Nemendur kynna sér jafnframt samfélagsumræðu um ýmis álitamál í töluðu og rituðu máli. Fylgst verður með umræðum, fréttum og viðtalsþáttum í fjölmiðlum og nemendur ræða efnið í litlum hópum með kennara. Nemendur flytja jafnframt kynningu á völdu efni og vinna heimaverkefni sem reyna á skilning og beinast að ýmsum málnotkunaratriðum.

Samtímabókmenntir og bókmenntafræði (ÍSE309G)

Námskeiðið er inngangsnámskeið í íslenskum bókmenntum, bókmenntagreiningu og bókmenntafræði. Í námskeiðinu verður fjallað um íslenskar samtímabókmenntir, þjóðfélagsmynd þeirra og samræðu við bókmenntahefðina. Einnig verða helstu grunnhugtök og aðferðir bókmenntafræði og bókmenntagreiningar kynnt. Farið verður sérstaklega í notkun fræðilegra heimilda og skrif bókmenntaritgerðar. Lesin og greind verða styttri og lengri bókmenntaverk sem komið hafa út á seinni árum. Kennslan fer fram með fyrirlestrum og umræðum. Virk þátttaka nemenda og undirbúningur fyrir tíma er alger forsenda fyrir því að námskeiðið skili tilætluðum árangri. Nemendur munu vinna bæði einstaklings- og hópverkefni sem tengjast viðfangsefnum námskeiðsins.

Sagnaheimur miðalda: Hetjur, goð og kvenskörungar (ÍSE501G)

Í námskeiðinu er fjallað um sagnaheim norrænna miðalda. Sjónum er beint að goðsögum, Íslendingasögum og fornaldarsögum ásamt þeim menningarjarðvegi sem þær spruttu úr.

Nemendur lesa úrval norrænna miðaldabókmennta: valin eddukvæði og hluta Snorra-Eddu, Íslendingasögur, fornaldarsögur og brot úr öðrum ritum. Áhersla er lögð á verk og sögupersónur sem hafa reynst áhrifamikil í seinni tíma, svo sem í íslenskri kveðskaparhefð og öðrum bókmenntum. Kvenpersónur og hetjuímyndir verða kannaðar sérstaklega. Einnig verður skoðað hvernig unnið er úr forníslenskum sagnaheimi í dægurmenningu, svo sem í Marvel kvikmyndaheiminum, Game of Thrones og þungarokki. Nemendur kynnast rannsóknasögu og varðveislu norrænna miðaldabókmennta og helstu fræðikenningum um þær. Þá verður kannað samband sagnaarfsins við þjóðernishyggju bæði fyrr á öldum og í nútíma.

Námskeiðið byggist á virkri þátttöku nemenda í tímum. 

Beygingarfræði II (ÍSE403G)

Farið verður ræki­­lega yfir beygingu fornafna og sagna. Enn fremur verður notkun ýmissa fornafna til athugunar. Hugað verður að ýmsum hugtökum beygingarfræðinnar eins og orða­safni, áhrifsbreytingum, fyrir­segjanleika og tíðni. Stærð beyg­­inga­­flokka og virkni verður til umfjöllunar og skoðað verður hvernig tökuorð skipast í beygingaflokka. Þá verður sjónum beint að tilbrigðum í beygingu og breytingum á beygingum.

Íslandssaga (ÍSE404G)

Námskeiðið fjallar um sögu Íslands. Stiklað er á stóru um helstu atriði Íslandssögunnar, svo sem landnám, kristnitöku, stofnun Alþingis, Sturlungaöld, siðaskipti, einveldi, einokunarverslun, sjálfstæðisbaráttu, heimastjórn, hernám, kalt stríð og þorskastríð. Áhersla er lögð á fyrstu aldir byggðar í landinu og sögu síðustu tveggja alda.

Námskeiðið byggir á fyrirlestrum og umræðum milli nemenda og kennara.

Málnotkun II (ÍSE405G)

Lögð verður áhersla á að auka færni nemenda í ritun, fræðilegri framsetningu ritsmíða og að dýpka lesskilning. Fengist verður við uppbyggingu og frágang ritsmíða, þ. á m. heimildaskráa, notkun tilvísana og frekari áhersla lögð á notkun og notagildi margvíslegra gagnasafna. Tengiorð, orðasambönd og orðastæður verða einnig í brennidepli auk mismunandi málsniðs ritmáls og talmáls.

Íslensk dægurmenning: Kvikmyndir og tónlist (ÍSE408G)

Í námskeiðinu rannsaka og greina nemendur þróun og einkenni íslenskrar dægurmenningar undanfarna áratugi.

Námskeiðið er kennt í tveimur lotum. Í fyrri lotu er sjónum einkum beint að íslenskum kvikmyndum og sjónvarpsefni frá 1980 til nútímans. Fjallað verður um myndmál og viðfangsefni kvikmyndahöfunda, þar með talið vísanir í sagnaarf og landslag, sem og aðlaganir bókmenntaverka að hvíta tjaldinu. Í seinni lotu er fjallað um nýlega íslenska dægurtónlist og tengsl hennar við ljóðlist, ferðamennsku og sjálfsmynd þjóðarinnar. Meðal annars er hugað að áhrifum Bjarkar, Sigur Rósar og Bubba Morthens í því sambandi.

Áhersla er lögð á að nemendur þjálfist í að ræða um og skrifa gagnrýnið um íslenskar kvikmyndir og tónlist og lesa fræðigreinar um efnið.

Íslenskar þjóðsögur og þjóðtrú (ÍSE406G)

Í þessu námskeiði kynnumst við náið íslenskum tröllum, álfum, draugum, galdramönnum og öðrum dularfullum þjóðsagnaverum.

Við fjöllum um íslenska þjóðsagnahefð og þjóðtrú og hvaða merkingu þetta hefur í nútímanum. Við lesum gott úrval af þekktum íslenskum þjóðsögum og sýnishorn af íslenskum nútímabókmenntum. Við förum í heimsóknir á söfn og lesum fræðileg skrif um efnið. Við skoðum vel hvaða hlutverki þjóðsögur og þjóðtrú hafa í samfélaginu, bæði fyrr á öldum sem nú. Við fáum líka innsýn í það hvernig hvernig íslenskir listamenn hafa unnið með þessar sögur á síðari árum.

Námskeiðið byggist á virkri þátttöku nemenda í tímum.

Íslenskar bókmenntir seinni alda (ÍSE602G)

Í námskeiðinu er fjallað um þróun íslenskra bókmennta á síðari öldum. Lesin verða valin íslensk bókmenntaverk af ólíku tagi og áhersla lögð á skáld sem hafa haft mikil áhrif á menningarsöguna og eiga enn í virkri samræðu við samtímann, til dæmis vegna dægurlaga, rithöfundasafna eða opinberra líkneskja. Námskeiðið byggist á fyrirlestrum kennara og þátttöku nemenda í tímum. Nemendur munu vinna einstaklings- og hópverkefni sem tengjast viðfangsefnum námskeiðsins.

Setningafræði I (ÍSE503G)

Í námskeiðinu verður rætt um ýmis grundvallaratriði setningafræðinnar. Fyrst verður rætt um málvísindaleg tól á borð við Risamálheild. Fjallað verður um sjálfgefna orðaröð og færslur sem eiga sér stað í íslensku. Síðan verður sjónum beint að samspilum merkingar og setningagerðar, sérstaklega í tilfelli forsetningarliða sem fylliliða lýsingarorða, sagna og nafnorða. Einnig verður fjallað um rökliði og fallmörkun, sérstaklega í tengslum við merkingarhlutverk frumlaga og andlaga. Litið verður á öll þessi atriði með hliðsjón af erlendum málum.

Málnotkun III (ÍSE504G)

Fjallað verður um texta af margvíslegu tagi, s.s. fréttir, útdrætti, ræður, viðtöl, bréf, blaðagreinar og ritgerðir. Nemendur undirbúa kynningar og flytja í tímum, ýmist einir eða í hóp, og ræða síðan efni þeirra. Þá eru lögð fyrir nemendur ýmis ritunarverkefni.

Sagnaheimur miðalda: Hetjur, goð og kvenskörungar (ÍSE501G)

Í námskeiðinu er fjallað um sagnaheim norrænna miðalda. Sjónum er beint að goðsögum, Íslendingasögum og fornaldarsögum ásamt þeim menningarjarðvegi sem þær spruttu úr.

Nemendur lesa úrval norrænna miðaldabókmennta: valin eddukvæði og hluta Snorra-Eddu, Íslendingasögur, fornaldarsögur og brot úr öðrum ritum. Áhersla er lögð á verk og sögupersónur sem hafa reynst áhrifamikil í seinni tíma, svo sem í íslenskri kveðskaparhefð og öðrum bókmenntum. Kvenpersónur og hetjuímyndir verða kannaðar sérstaklega. Einnig verður skoðað hvernig unnið er úr forníslenskum sagnaheimi í dægurmenningu, svo sem í Marvel kvikmyndaheiminum, Game of Thrones og þungarokki. Nemendur kynnast rannsóknasögu og varðveislu norrænna miðaldabókmennta og helstu fræðikenningum um þær. Þá verður kannað samband sagnaarfsins við þjóðernishyggju bæði fyrr á öldum og í nútíma.

Námskeiðið byggist á virkri þátttöku nemenda í tímum. 

Þættir úr íslenskri málsögu (ÍSE604G)

Fjallað verður um nokkrar helstu breytingar sem orðið hafa á íslensku máli í aldanna rás, einkum hljóðbreytingar en einnig valdar breytingar á beygingum og setningagerð. Enn fremur verður litið á nokkur atriði í forsögu íslensks máls. Lesin verða fræðileg skrif um ýmis málsöguleg efni en áhersla verður jafnframt lögð á lestur textabrota frá ýmsum skeiðum málsögunnar.

Þýðingar (ÍSE502G)

Námskeiðið er inngangur að þýðingum, þýðingasögu og þýðingafræði. Nemendur kynnast helstu hugtökum og kenningum á sviði þýðinga. Námskeiðið skiptist í tvo þætti: Hinn fræðilegi og sögulegi þáttur námskeiðsins fer fram í formi fyrirlestra og umræðna. Jafnframt leggur kennari fram lesefni sem nemendur kynna sér. Námsmat felst í prófum/ritgerðarverkefnum þar sem skyldulesefni er undirstaðan. Verklegi þátturinn fer fram í hópvinnustofum þar sem nemendur æfa sig í þýðingarýni og þýðingum (bókmenntaþýðingum eða nytjaþýðingum) undir handleiðslu kennara. Námsmat felst í skriflegu verkefni eða verkefnum. Nemendur í íslensku sem öðru máli þurfa að hafa lokið öllum námskeiðum á 1. og 2. ári.

BA-ritgerð í íslensku sem öðru máli (ÍSE261L)

BA-ritgerð í íslensku sem öðru máli

Fjölmiðlamál (ÍSE601G)

Fjallað verður ítarlega um íslenska málstefnu og málfar í fjölmiðlum í ljósi hennar, einkum í dagblöðum en einnig talmiðlum. Lesnar verða blaðagreinar af ýmsum toga (s.s. leiðarar, pistlar, minningargreinar og fréttaefni) og áhersla lögð á atriði sem oft vefjast fyrir annarsmálsnemum, s.s. orðatiltæki og vísanir í íslenskan menningarheim. Einnig verða til umræðu mismunandi málsnið, munur talmáls og ritmáls, textagerð og þýðingar í sjónvarpi, endurnýjun orða, fyrirsagnir og ensk áhrif í fjölmiðlum.

Setningafræði II (ÍSE603G)

Þetta námskeið er framhald af Setningafræði I. Fjallað verður um aukasetningar (fallsetningar og atvikssetningar) og nokkur setningafræðileg fyrirbæri í íslensku (afbrigðilega fallmörkun, flókna færslu, langdræga afturbeygingu o.s.frv.). Einnig verður sjónum beint að þolmynd og miðmynd. Litið verður á öll þessi atriði með hliðsjón af erlendum málum.

Íslensk dægurmenning: Kvikmyndir og tónlist (ÍSE408G)

Í námskeiðinu rannsaka og greina nemendur þróun og einkenni íslenskrar dægurmenningar undanfarna áratugi.

Námskeiðið er kennt í tveimur lotum. Í fyrri lotu er sjónum einkum beint að íslenskum kvikmyndum og sjónvarpsefni frá 1980 til nútímans. Fjallað verður um myndmál og viðfangsefni kvikmyndahöfunda, þar með talið vísanir í sagnaarf og landslag, sem og aðlaganir bókmenntaverka að hvíta tjaldinu. Í seinni lotu er fjallað um nýlega íslenska dægurtónlist og tengsl hennar við ljóðlist, ferðamennsku og sjálfsmynd þjóðarinnar. Meðal annars er hugað að áhrifum Bjarkar, Sigur Rósar og Bubba Morthens í því sambandi.

Áhersla er lögð á að nemendur þjálfist í að ræða um og skrifa gagnrýnið um íslenskar kvikmyndir og tónlist og lesa fræðigreinar um efnið.

Íslenskar þjóðsögur og þjóðtrú (ÍSE406G)

Í þessu námskeiði kynnumst við náið íslenskum tröllum, álfum, draugum, galdramönnum og öðrum dularfullum þjóðsagnaverum.

Við fjöllum um íslenska þjóðsagnahefð og þjóðtrú og hvaða merkingu þetta hefur í nútímanum. Við lesum gott úrval af þekktum íslenskum þjóðsögum og sýnishorn af íslenskum nútímabókmenntum. Við förum í heimsóknir á söfn og lesum fræðileg skrif um efnið. Við skoðum vel hvaða hlutverki þjóðsögur og þjóðtrú hafa í samfélaginu, bæði fyrr á öldum sem nú. Við fáum líka innsýn í það hvernig hvernig íslenskir listamenn hafa unnið með þessar sögur á síðari árum.

Námskeiðið byggist á virkri þátttöku nemenda í tímum.

Íslenskar bókmenntir seinni alda (ÍSE602G)

Í námskeiðinu er fjallað um þróun íslenskra bókmennta á síðari öldum. Lesin verða valin íslensk bókmenntaverk af ólíku tagi og áhersla lögð á skáld sem hafa haft mikil áhrif á menningarsöguna og eiga enn í virkri samræðu við samtímann, til dæmis vegna dægurlaga, rithöfundasafna eða opinberra líkneskja. Námskeiðið byggist á fyrirlestrum kennara og þátttöku nemenda í tímum. Nemendur munu vinna einstaklings- og hópverkefni sem tengjast viðfangsefnum námskeiðsins.

Kennsla íslensku sem annars máls (ÍSE509G)

Fjallað verður um fjölbreytt svið annarsmálsfræða. Sjónum verður beint að hugtökum og hugmyndum á fræðasviðinu, færniþáttum tungumála og mismunandi áherslum m.t.t. kennsluaðferða. Einnig verður að uppbyggingu, kennslu og mati á orðaforða, málfræði og tali/framburði. Horft verður til einstaklingsbundins munar málnema og kennslu fjölbreytts nemendahóps. Auk þess verður námsmat og endurgjöf til umfjöllunar.

Námskeiðið er í senn fræðilegt og hagnýtt. Með lestri fræðigreina verður rýnt í fræðilegan grunn í annarsmálskennslu en á námskeiðstímanum fara nemendur jafnframt í vettvangsferðir og takast á við íslenskukennslu. Fjölbreyttar kennsluaðferðir verða meðal æfinga í námskeiðinu. Krafist er virkrar þátttöku í námskeiðinu og góðrar mætingar í tíma enda fer þar fram faglegur undirbúningur áður en farið verður í æfingakennslu.

BA-ritgerð í íslensku sem öðru máli (ÍSE261L)

BA-ritgerð í íslensku sem öðru máli