Sorpflokkunarkerfi Háskóla Íslands

Plast er ekki bara plast. Mismunandi gerðir plasts endurvinnast ekki saman og er því flokkað og aðgreint áður en það fer til endurvinnslu erlendis. 

Plast er oft einkennt með þríhyrning með tölu inn í sem endurspeglar tegund fjölliðu. 

Íslenska gámafélagið tekur við plasti sem er merkt í þríhyrningnum frá 1-6. Hér að neðan má sjá útlistun á hvers konar plast fellur undir hvern og einn flokk og dæmi um plastvörur sem falla þar undir. 

Ef umbúðir eru merktar á eftirfarandi hátt fara þau í þessa flokkun:

• Lífniðurbrjótanlegt (e. biodegradable) = Blandaður úrgangur, svarta tunnan
• Jarðgeranlegt (e. compostable) = Lífræna tunnan
• Endurvinnanlegt (e. recyclable) = Plastumbúðir, fjólubláa tunnan

Dæmi um úrgang úr gleri eru krukkur og flöskur án skilagjalds. Hvorki tappar né málmlok mega fara í glerflokkun. 

Ef mikið af gleri fellur til í þinni starfseiningu vinsamlegast hafðu samband við umsjónarmann sem kemur því í endurvinnslu eða hafið samband við umhverfismal@hi.is hvort óskað sé eftir sérstökum glergámi. 

Algeng vafaatriði:

• Ekki þarf að taka límmiða og pappír af glerkrukkum eða flöskum, en er þó ekki verra.

Spilliefni eru efni sem eru hættuleg umhverfinu og geta haft áhrif á heilsu manna og dýra. Mikilvægt er að spilluefnum sé fargað eða eytt á viðurkenndan hátt hjá aðilum sem hafa starfsleyfi til slíkrar meðhöndlunar. 

Á vef öryggismála Háskóla Íslands er að finna upplýsingar um flokkun og förgun spilliefna enda er mikið um spilliefnum að finna á rannsóknarstofum. 

Frá heimilum er að finna ýmis spilliefni og má meðal annars nefna þrifbrúsa, ljósaperur, spreybrúsa og efnavörur. 

Algeng vafaatriði:

• Ef vörur eru merktar sem spilliefni þarf að flokka þau sem slík, jafnvel þótt ílátið sé úr t.d. plasti og er tómt. 
• Lyf skal fara með í apótek sem sjá um að farga þeim á viðurkenndan hátt. 
• Ljósaperur geta innihaldið spilliefni og skal flokka sem slíkt.

Dæmi um málma eru niðursuðudósir, krukkulok, álpappír og sprittkertakopar. Umbúðir þurfa að vera hreinar.

Ef mikið af málmi fellur til í þinni starfseiningu vinsamlegast hafðu samband við umsjónarmann sem kemur því í endurvinnslu eða hafið samband við umhverfismal@hi.is hvort óskað sé eftir sérstökum gámi undir málma. 

Algeng vafaatriði:

• Áður mátti setja málma með plastinu í flokkunarbörum HÍ, en þeir fara nú í svarta pokann.

Enginn textíll á að fara með blandaða úrganginum, allur textíll er endurnýttur. Slitið klæði nýtist einnig en það er endurunnið og úr því framleitt t.d. tuskur og teppi. 

Allt lífrænt sorp er flutt til GAJU, gas- og jarðgerðastöð SORPU, þar sem unnið er úr úrganginum í metangas og jarðvegsbæti (moltu). 

Íslenska gámafélagið sér um að flokka plastið á starfsstöð sinni. Plastumbúðir eru pressaðar og baggaðar og fluttar til Evrópu, bæði til efnislegrar endurvinnslu og orkuvinnslu (úr því plasti sem ekki er hæft til endurvinnslu) og búnar til nýjar vörur úr plasti. 

Íslenska gámafélagið sér um að flokka pappírinn frekar á starfsstöð sinni. Pappír og pappi er pressaður og baggaður hér heima og fluttur til Evrópu til endurvinnslu og búnar til nýjar vörur úr pappírnum/pappanum.

Endurvinnslan hf. tekur við skilagjaldsskyldum umbúðum sem berast til SORPU og baggar áldósir og plastumbúðir í pressum. Umbúðir eru fluttar erlendis til endurvinnslu. Glerflöskur eru muldar og nýtast sem undirstöðuefni í landmótun, t.d. á urðunarstað SORPU í Álfsnesi. 

Íslenska gámafélagið pressar og baggar blandaða úrganginn. Í staðinn fyrir að blandaða úrganginum er urðað hér heima er því komið í betri farveg í orkunýtingu til Evrópu.

Rauði krossinn tekur við öllum textíl. Sá textíll sem er enn nothæfur er seldur og endurnotaður, annað er endurunnið í aðrar textílvörur. 

Íslenska gámafélagið sér um að flokka málmana frekar á starfsstöð sinni. Málmumbúðir eru svo sendar til Evrópu til endurvinnslu og búnir til nýir hlutir úr málminum.

Ekki er enn komið endurvinnsluferill fyrir glerumbúðir á Íslandi. Glerið er nýtt með því að mylja það niður og notað sem fyllingarefni í framkvæmdum.

Íslenska gámafélagið sér um að flokka öll spilliefni í spilliefnamóttöku ÍGF. Spilliefnum er komið í förgun og eytt á viðurkenndan hátt. 

• Ljósaperur: ÍGF sér um að flokka á spillefnamóttöku sinni og er komið áfram í eyðingu. Glerið er urðað, kvikasilfur og fosfór flutt til förgunar í Danmörku.
• Rafhlöður: ÍGF sér um að flokka á spilliefnamóttöku sinni og er flutt út til Hollands í endurvinnslu.

Íslenska gámafélagið sér um að flokka öll raftæki á starfsstöð sinni. Raftæki eru send til Evrópu til endurvinnslu og nýir hlutir nýttir úr málmum og plastinu.