Geir Sigurðsson, prófessor í kínverskum fræðum við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands, hefur verið tilnefndur til verðlauna bandarísku fræðslusamtakanna Society of Professors of Education (SPE) fyrir bókina Confucian Propriety and Ritual Learning: A Philosophical Interpretation. Verðlaunin nefnast Outstanding Book Award 2018 og verða ákvörðun dómnefndar tilkynnt í apríl á komandi ári.

Confucian Propriety and Ritual Learning: A Philosophical Interpre­tation var gefin út árið 2015 á vegum State University of New York Press. Bókin er fyrst og fremst tilraun til að túlka konfúsíaníska heimspeki út frá áherslum hennar á menntun, sjálfsrækt, hefðir og sköpunargáfu. Samtímis eru settar fram í henni heildstæðar hugmyndir um hugsun, sjálfsskilning, gildi og lífsmáta fólks í samtíma­num með hliðsjón af blöndu asískra og vestrænna nálgana.

Út er komið greinasafnið Náttúran í ljósaskiptunum í ritstjórn Björns Þorsteinssonar. Bókin er afrakstur rannsóknarverkefnisins „Náttúran í ljósi fyrirbærafræði og austrænnar heimspeki“.

Bókin hefur að geyma níu greinar þar sem staða mannverunnar í náttúrunni er skoðuð með skírskotun til kenninga úr austrænni og vestrænni heimspeki og með tilliti til upplifunar í íslenskri náttúru. Drepið er á fjölmörgum álitamálum og úrlausnarefnum og tilraun gerð til að sýna fram á hvernig yfirvinna megi ýmsar kreddur sem notið hafa fullmikils fylgis meðal hárra jafnt sem lágra, en þó ekki síst þeirra sem valdið hafa.

Höfundar greina eru Björn Þorsteinsson, Gabriel Malenfant, Geir Sigurðsson, Guðbjörg R. Jóhannesdóttir, Henry Alexander Henrysson, Jóhann Páll Árnason, Ólafur Páll Jónsson, Páll Skúlason og Sigríður Þorgeirsdóttir.

Eins árs diplómanám í þýsku og diplómanám í hagnýtri skjalfræði bætast í haust í hóp þeirra námsleiða við Hugvísindasvið Háskóla Íslands sem hægt verður að taka í fjarnámi en áður hefur fjarnám verið í boði í diplómanámi í sænsku.

Diplómanám í þýsku er ætlað þeim sem vilja búa sig undir störf sem reyna á almenna og starfstengda þýskukunnáttu, til dæmis í viðskiptum, ferðaþjónustu og alþjóðasamskiptum, sem og nám og störf í þýskumælandi löndum. Oddný G. Sverrisdóttir, prófessor í þýsku við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands og greinarformaður þýskunáms, segist hafa orðið vör við áhuga fólks á að geta stundað nám í þýsku í fjarnámi. Hingað til hafi einstök námskeið verið kennd þannig og reynslan af þeim hafi verið góð. Þetta sé því kærkomin viðbót við þýskunámið við Háskóla Íslands.

„Íslendingar eru að eldast sem þjóð.“  Þessi fullyrðing hefur verið áberandi í samfélagsumræðunni og á köflum líka í íslenskum fjölmiðlum þar sem bent er á að öldrun sé ein helsta áskorun samtímans. Til stuðnings fullyrðingunni hefur verið bent á að Íslendingar þurfi að breyta áherslum í samfélagsgerðinni í ljósi þess að sá hluti þjóðarinar sem hættir störfum vaxi nú mjög hratt.

Gjarnan er bent á neikvæðar afleiðingar af þessari þróun, t.d.  kalli hækkaður aldur þjóðarinnar á aukinn kostnað í stoðþjónustu og í heilbrigðiskerfinu og einnig á breytt húsnæðisúrræði fyrir þennan ört vaxandi hóp fólks. Íslendingar eru þó ekki alveg á sama stað og aðrir Evrópubúar því í mannfjöldaspá Hafstofunnar fyrir tímabilið 2016 til 2065 segir að þótt þjóðin sé að eldast þá séu Íslendingar nú, og verði um sinn, mun yngri en flestar Evrópuþjóðir. Hagstofan spáir því að árið 2060 verði meira en þriðjungur Evrópubúa eldri en 65 ára en bara um fjórðungur Íslendinga.

Ann-Sofie Nielsen Gremaud hefur tekið við stjórnarformennsku Vigdísarstofnunar – alþjóðlegrar miðstöðvar tungumála og menningar. Hún tekur við stjórnarformennskunni af Ásdísi Rósu Magnúsdóttur sem verið hafði formaður stjórnar frá því í maí 2018.

Ann-Sofie hefur verið dósent í dönsku við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands frá 2018 en hafði áður kennt við Kaupmannahafnarháskóla og Háskóla Grænlands í Nuuk. Hún lauk doktorsnámi í sjónrænni menningu frá Kaupmannahafnarháskóla árið 2012 og MA gráðu í norrænum bókmenntum, tungumálum og listfræði frá Háskólanum í Aarhus árið 2007. Í rannsóknum sínum hefur Ann-Sofie lagt áherslu á hugmyndir um þjóðerni í vestnorrænni menningarsögu, dönsk-íslensk sambönd frá nýlendufræðilegu og dul-lendufræðilegu sjónarhorni og hugmyndir um loftslagsbreytingar í íslenskri samtímalist. 

Stjórn Vigdísarstofnunar skipa nú:

Nýnemum við Hugvísindasvið er boðið á kynningarfund í sal 1 í Háskólabíói föstudaginn 26. ágúst næstkomandi kl. 13:00-14:00. Þar mun Jón Atli Benediktsson, rektor Háskóla Íslands, flytja ávarp og Guðmundur Hálfdanarson, forseti Hugvísindasviðs, og deildarforsetar segja frá starfsemi sviðsins.

Dagskrá:

Ásrún Jóhannsdóttir hefur varið doktorsritgerð í ensku við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands. Ritgerðin nefnist „Young learner’s lexical proficiency and motivation to learn English in Iceland“ og var unnin undir leiðsögn Birnu Arnbjörnsdóttur, prófessors emeritu við Mála- og menningardeild. Einnig voru í doktorsnefnd þær Hafdís Ingvarsdóttir, prófessor emerita við Menntavísindasvið HÍ, Marianne Nikolov, prófessor emerita við Háskólann í Pécs, og Sif Einarsdóttir, prófessor við Félagsvísindasvið HÍ.

Geir Sigurðsson, forseti Mála- og menningardeildar, stjórnaði athöfninni sem fór fram í Hátíðasal í Aðalbyggingu Háskóla Íslands mánudaginn 22. ágúst síðastliðinn. Andmælendur voru Jasone Cenoz, prófessor við Háskólann í Baskalandi, og James Milton, prófessor við Háskólann í Swansea. (Smellið hér til að skoða myndir frá vörninni).

Um rannsóknina

Veittir hafa verið fimm styrkir úr Styrktarsjóði Stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur árið 2025, að upphæð rúmlega 3,7 milljónir króna. Stjórn sjóðsins samþykkti einróma á fundi sínum, sem haldinn var þann 28. febrúar 2025, að styrkja útgáfu stofnunarinnar með eftirfarandi hætti:

• Æskýlos, Sjö hershöfðingjar móti Þebu, - kr. 500.000. 
• Ritnefnd SVF, Milli mála 2025, tvö hefti, - kr. 2.200.000.
• Birna Bjarnadóttir, Burtsigling. Ljóð Undínu, - kr. 400.000.
• Við brúna, og fleiri sögur frá Þýskalandi, - kr. 500.000 kr.
• Geir Sigurðsson - The 5th biennial conference of the European Association for Chinese Philosophy - kr. 100.000 

Stjórn sjóðsins skipa þau Steinþór Pálsson, sem er formaður stjórnar, Birna Arnbjörnsdóttir, prófessor emerita, og Berglind Ásgeirsdóttir. Varamaður í stjórn er Pétur Knútsson. 

Fjörtíu og sjö akademískir starfsmenn við Háskóla Íslands hafa fengið framgang í starfi að loknu ítarlegu faglegu mati. Framgangurinn tekur gildi í dag, 1. júlí. Starfsmennirnir eru af öllum fimm fræðasviðum skólans og starfa innan afar ólíkra fræðigreina. 

Háskóli Íslands auglýsir árlega eftir umsóknum um framgang og er hann jafnan veittur einu sinni á ári, þ.e. í lok skólaárs. Mat á umsóknum er í höndum sérstakrar framgangsnefndar en hún leitar álits hjá dóm- og framgangsnefndum hvers fræðasviðs. Í framhaldinu ákveður rektor á grundvelli fyrirliggjandi dómnefndarálita og afgreiðslu framgangsnefndar hverjum skuli veita framgang.

Að þessu sinni fengu eftirfarandi starfsmenn framgang:

Félagsvísindasvið

Japanski rithöfundurinn Haruki Murakami var nýverið sæmdur heiðursdoktorsnafnbót í japönskum bókmenntum við Mála- og menningardeild Háskóla Íslands. Murakami, sem er fæddur árið 1949, er þekktur um allan heim fyrir skrif sín og er án efa einn víðlesnasti rithöfundur Japans fyrr og síðar.

Murakami hefur sent frá sér fjölda verka frá því að fyrsta skáldsaga hans kom út árið 1979 og hafa þau vakið heimsathygli. Bækur hans hafa verið þýddar á rúmlega 50 tungumál, m.a. sex þeirra á íslensku. Kristján Hrafn Guðmundsson þýddi Það sem ég tala um þegar ég tala um hlaup (2016), Ingunn Snædal þýddi skáldsöguna Hinn litlausi Tsukuru Tazaki og pílagrímsár hans (2014) og Uggi Jónsson þýddi skáldsögurnar Sunnan við mærin, vestur af sól (2001), Spútnik-Ástin (2003), Norwegian wood (2006) og smásagnasafnið Eftir skjálftann (2004). Nýjasta skáldsaga Murakami kom út í Japan árið 2023.

Fjörutíu og fimm akademískir starfsmenn Háskóla Íslands hafa fengið framgang í starfi að undangengnu ítarlegu faglegu mati á vegum dóm- og framgangsnefnda fræðasviða skólans. Starfsfólkið kemur af öllum fimm fræðasviðum skólans og af rannsóknasetrum hans.

Árlega gefst akademísku starfsfólki færi á að sækja um framgang í starfi og er hann jafnan veittur í lok skólaárs. Mat á umsóknum er í höndum sérstakra framgangsnefnda hvers fræðasviðs sem afgreiða hvert mál til framgangs- og fastráðningarnefndar. Í framhaldinu ákveður rektor á grundvelli fyrirliggjandi dómnefndarálita og afgreiðslu framgangs- og fastráðningarnefndar hverjum veita skuli framgang.

Að þessu sinni fær 21 starfsmaður framgang í starf prófessors, 22 í starf dósents, einn í stöðu rannsóknaprófessors og annar í stöðu rannsóknadósents

Eftirtaldir starfsmenn fá framgang:

„Að mínu mati erum við ekki með nægilega skýran fókus á því hvað við viljum fá út úr íþróttum, getum fengið út úr íþróttum og í mörgum tilvikum er ég sannfærður um að við séum að einblína á röngu hlutina. Við þurfum að endurskoða gildismat samfélagsins og íþrótta, alltof mikill tími og orka fer í rökvæðingu umhverfis okkar í leit að næsta áfanga og ekkert svigrúm gefst til þess einfaldlega að vera.“ Þetta segir Hilmar Árni Halldórsson, knattspyrnumaður hjá Stjörnunni, sem lauk MA-prófi í heimspeki frá Háskóla Íslands í sumar. Í lokaverkefni sínu rýndi hann bæði í samfélagið og liðsíþróttir úr frá sjónarhóli austrænnar heimspeki en afrakstur verkefnisins hyggst hann svo nýta áfram í þjálfun yngri flokka í knattspyrnu.