Náttúrufræðikennsla í grunnskólum (SNU202G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur kynnist fjölbreyttum leiðum í náttúrufræðikennslu í grunnskólum og öðlist færni í að skipuleggja slíka kennslu. Áhersla er á náttúrufræði sem tengist daglegum reynsluheimi nemenda. Sjónum verður beint að verklegum viðfangsefnum úti og inni og möguleikum í nærumhverfi skóla. Þá verður nemendum kynnt tækifæri sem notkun upplýsingatækni veitir til að efla áhuga og forvitni um náttúruna og efla skilning á henni. Unnið verður með ýmis þemu eins og vatn og loft. Verklag mun taka mið af því að kennaranemar kynnist fjölbreyttum kennsluaðferðum sem reynst hafa árangursríkar í náttúrufræðikennslu.
Skyldumæting er í staðlotur samkvæmt kennslualmanaki Menntavísindasviðs.

Íslenska I (ÍET010G)

Á námskeiðinu verður fjallað um bókmenntir og menningu, í víðasta skilningi þeirra hugtaka, og sú umfjöllun tengd við grunnþætti menntunar. Íslenska er það verkfæri sem við notum í öllu okkar daglega lífi og námi þvert á námsgreinar og því þurfa allir kennarar að vera meðvitaðir um þátt tungumálsins í faggreinum sínum. Bókmenntir og aðrir textar eru alltumlykjandi í samfélaginu: allt frá miðaldabókmenntum, þjóðsögum og nútímabókmenntum til þeirra kvikmynda og sjónvarpsþátta sem við horfum á, til net- og samfélagsmiðlamenningar, til dægurtónlistar og jafnvel auglýsinga sem dynja á okkur dag hvern. Þessir textar byggja á margslungnu myndmáli með djúpum lögum merkingar sem kennarar þurfa að hafa réttu tækin til að átta sig á óháð kennslugreinum. Í því ljósi verður fengist við grundvallarhugtök í bókmenntafræði, orðræðugreiningu og menningarfræði og gefin dæmi um fjölbreyttar leiðir og miðla við kennslu sem stuðla að skilningi og áhuga grunnskólanemenda á eigin menningu og annarra.

Stærðfræði I (SNU101G)

Á námskeiðinu kynnast kennaranemar meginmarkmiðum náms í stærðfræði í grunnskóla. Fjallað er um hvað felst í stærðfræðinámi og hvernig styðja má grunnskólanemendur við stærðfræðinám.

Nemendur læri hvernig fjölbreyttar leiðir í kennslu geta stuðlað að því að skilningur nemenda á stærðfræðilegum hugtökum styrkist.

Fjallað verður um hlutverk stærðfræðikennarans og hæfni sem hann þarf að búa yfir.

Nemar kynnast beitingu upplýsingatækni við nám og kennslu.

Nám og kennsla: Inngangur (KME102G)

Um er að ræða inngangsnámskeið í kennslufræði, ætlað verðandi grunnskólakennurum. Hér eru hugmyndir, aðferðir og hugtök kynnt til sögunnar, sem fá svo ítarlegri umfjöllun og meðferð í síðari kennslufræðinámskeiðum (NK-námskeiðum). Meginmarkmið er að veita nemendum innsýn í kenningar og rannsóknir um nám og kennslu í skóla án aðgreiningar, auk þess að gefa mynd af störfum og starfsumhverfi grunnskólakennara. Áhersla er lögð á tengsl við starfsvettvang og að nemendur tengi viðfangsefni námskeiðsins eigin reynslu og viðhorfum og leggi grunn að eigin starfskenningu. Mikilvægar hugmyndir, hugtök og viðfangsefni: Námskenningar, menntarannsóknir, nám-nemandi-námsaðstæður, kennsluhættir og kennsluáætlanir, samskipti og samstarf, kennarinn sem fagmanneskja, starfskenning og starfsuhverfi kennara, lagarammi, reglugerðir og námskrár sem snerta skyldunám.

Vinnulag: Fyrirlestrar, málstofur, skapandi viðfangsefni og margvísleg verkefni unnin einstaklingslega eða í samvinnu við aðra. Tengsl við vettvang.

Talað mál og ritað (ÍET101G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að búa nemendur í háskólanámi undir lestur og ritun fræðilegra texta og að miðla þeim munnlega og skriflega.
Lögð er áhersla á að samþætta talað mál og ritað þannig að allt viðfangsefni námskeiðsins nýtist nemendum í háskólanámi. Nemendur fá þjálfun í að flytja mál sitt á vettvangi skól¬ans og í ritun fræðilegs texta. Þeir lesa greinar eftir íslenska fræðimenn, leggja mat á þær, greina og gera útdrætti sem þeir kynna í kennslustundum. Nemendur skrifa fræðilega ritgerð þar sem lögð er áhersla á nákvæm, fræðileg vinnubrögð við meðferð og skráningu heimilda.

Nemendur fá kennslu í efnisleit og að vega og meta gildi heimilda. Þá fá þeir þjálfun í að búa til glærur og kynna efni á því formi.

Vinnulag:
Nemendur vinna stutt verkefni, munnleg og skrifleg þar sem reynir á að móta hugsun sína og miðla af áhuga og þekkingu. Í öllum verkefnum, munnlegum jafnt sem skriflegum, reynir á málnotkun þ.m.t. málsnið, málfar og stíl, enn fremur virðingu fyrir verkum annarra og höfundarrétti. Skriflegum verkefnum er skilað í námsmöppu og í Turnitin-verkefnaskil. Áhersla er lögð á að nemendur vandi mál sitt í ræðu og riti. Ritver aðstoðar nemendur við gerð fræðilegrar ritgerðar. Mikið reynir á virkni nemenda í umræðu og samstarfi.

Vinnuframlag nemenda:
Námskeiðið er 10 einingar sem merkir að nemendur nota a.m.k. 18 klukkustundir á viku í lestur og verkefnavinnu.

Kennsla fer fram í fyrirlestrum, bekkjartímum, með leiðsögn, verkefnavinnu og verklegri þjálfun.

Að kenna um hreyfingu, krafta, orku og umhverfi (SNU008G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um hreyfingu, krafta og orku hugtök sem tengjast hreyfingu. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Einföld áhöld og vélar, hraði, hröðun, kraftur, tregða, massi, lögmál um hreyfingu hluta, mismunandi kraftar svo sem þyngdarkraftar, togkraftar, núningskraftar, samlagning krafta, vinna, orka, afl, mismunandi orkuform svo sem hreyfiorka, þyngdarstöðuorka, fjaðurstöðuorka, umbreyting orku úr einu formi í annað, varðveisla orkunnar, nýtanleg orka, orka í náttúrunni, orka í samfélaginu.

Stærðfræði II (SNU204G)

Á námskeiðinu styrkja nemar tök sín á völdum þáttum úr stærðfræði, þar á meðal talnafræði og rúmfræði. Jafnframt er fjallað um talnaritun og reikning.

Áhersla er lögð á fjölbreytni og sjálfstæði í leit að lausnum á stærðfræðilegum þrautum. Nemendur kynnist því  hvernig fjölbreyttar leiðir í kennslu geta stuðlað að auknum skilningi nemenda á stærðfræðilegum hugtökum.

Íslenska II (ÍET203G)

Í námskeiðinu verður íslenska og fjölbreyttar birtingarmyndir hennar í forgrunni, allt frá máltökuskeiði til fullorðinsára. Fjallað verður um mál nemenda sjálfra og hvernig þeir lærðu það. Einnig verður komið inn á málnotkun nemenda og hvernig þeir laga sig að aðstæðum, hvort sem er í óformlegu spjalli á samfélagsmiðlum eða í formlegri ritun, og allt þar á milli. Í tengslum við það fá þeir þjálfun í að fjalla um eigin málnotkun og annarra með viðeigandi hugtökum. Lögð verður áhersla á að kennaranemar læri að greina talmál frá ritmáli á fræðilegan hátt og þjálfist í að vinna með ólíkar gerðir talaðs máls og ritaðs sem tengja má ólíkum kennslugreinum grunnskólans. Fjallað verður sérstaklega um sköpunarmátt tungumálsins og hvernig nýta má hann í kennslu í grunnskóla. Rætt verður um mikilvægi þess að taka mið af mismunandi félagslegum og menningarlegum bakgrunni nemenda og vanda þess að kenna íslensku í fjölmenningarsamfélagi nútímans.

Vettvangsnám og kennsla náttúrufræða A (SNU009G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína á kennslu náttúrufræðigreina. Námskeiðið skiptist í þrjá hluta; undirbúning vettvangsnáms, vettvangsnámið og svo úrvinnslu og mat á því. Í undirbúningi verður sjónum fyrst og fremst beint að verklegri kennslu og forhugmyndum nemenda. Rýnt verður í hlutverk kennara í kennslu náttúrufræða og kostum þess að námið taki mið að hugmyndum nemenda og áhuga. Þá verður sjónum meðal annars beint að möguleikum sem felast í útinámi, sýndartilraunum og notkun tækja í verklegri kennslu.

Nám og kennsla eldri nemenda í grunnskóla (KME202G, KME201G)

Meginmarkmið þessa námskeiðs er að kennaranemi öðlist þekkingu á almennri kennslufræði og nokkra hæfni til að kenna eldri nemendum í grunnskóla.

Aðaláhersla er á umfjöllun um kennsluhætti og margvíslegar kennsluaðferðir, meðal annars í ljósi fjölbreytileika í nemendahópi og skóla án aðgreiningar. Kynntar verða rannsóknir á námi og kennslu og leitað svara við spurningunni um hvað einkenni árangursríka kennslu.

Viðfangsefni eru einnig námsumhverfi og einkenni skipulags á miðstigi og á unglingastigi, gerð kennsluáætlana og hæfniviðmiða, bekkjarstjórnun, agi, árangur, áhugahvöt, val, foreldrasamstarf, stafræn borgaravitund og ábyrg netnotkun við nýtingu upplýsingatækni í námi og kennslu.

Kennaranemar undirbúa kennslu, kenna í tvær vikur á vettvangi, ígrunda reynslu sína og leggja mat á hana.

Nám og kennsla yngri nemenda í grunnskóla (KME202G, KME201G)

Markmið:
Meginmarkmið þessa námskeiðs er að kennaranemar öðlist þekkingu á námi og kennslu yngri nemenda og nokkra hæfni til að kenna yngri bekkjum grunnskóla.

Inntak / viðfangsefni:
Fjallað verður um kennsluhætti og kennsluaðferðir í yngri bekkjum grunnskóla, samvinnu og samskipti nemenda. Kynntar verða helstu leiðir til að örva alhliða þroska yngri nemenda og koma til móts við ólíkar þarfir þeirra í fjölbreyttum nemendahópi í skóla án aðgreiningar. Kynntar verða rannsóknir á námi og kennslu og leitað svara við spurningunni um hvað einkenni árangursríka kennslu.
Í tengslum við vettvangsnám fær kennaranemi æfingu í að skipuleggja fjölbreytt nám og kennslu, velja kennsluhætti sem henta nemendum, nemendahópum og hæfniviðmiðum námskrár, beita fjölbreyttum náms- og kennsluaðferðumog nýta upplýsingatækni í námi og kennslu. Fjallað verður um tengsl heimila og skóla og mikilvægi þess að þekkja og geta beitt aðferðum til samstarfs þar á milli. Tekin verða til umfjöllunar þau mál sem eru efst á baugi í umræðu um nám og kennslu hverju sinni.

Að leika og skapa: Leiklist, myndlist og tónlist (LVG204G)

Viðfangsefni: Nemendur kynnast þýðingu lista í námi barna og unglinga. Umfjöllun um leiklist, tónlist og myndlist í skólastarfi. Unnið verður með eitt þema í gegnum listgreinarnar þrjár. Verkleg viðfangsefni eru þróuð út frá hugmyndum nemenda.

Vinnulag: Fjölbreyttar smiðjur sem byggja á mismunandi kveikjum og margvíslegri úrvinnslu.

Hönnun sem uppspretta sköpunar (LVG006G)

Námskeiðið er kynning á gildi og aðferðafræði uppeldismiðaðra list- og verkgreina. Áhersla er lögð á sameiginlega hugmyndavinnu í gegnum hönnun í öllum þáttum námskeiðsins. Nemendur leita viðfangsefna sem henta vel í grunnskólastarfi. Unnið verður með þekkingar- og færniþætti og komið inn á tvívíða og þrívíða formsköpun. Nemendur vinna hugmyndavinnu og skráningu vinnuferlis með ljósmyndun og skissugerð. Hugmyndir eru lagaðar að efni, tækni og ólíkum aðferðum námskeiðsins. Nemendur skila ferilmöppu og skrifa greinargerð.

Samfélagsgreinar – hnattvæðing og nærsamfélag (SFG002G)

Samfélagsgreinar fjalla um samfélög, menningu og samspil manns og náttúru á upplýsandi og gagnrýninn hátt. Unnið er með gildi eins og jafnrétti, lýðræði, réttlæti, frelsi, ábyrgð, umhyggju og virðingu og þýðingu þessara gilda fyrir farsælt líf. Samfélagsgreinum er ætlað að efla skilning á ákveðnum grundvallargæðum mannlegs lífs og skiptingu þeirra. 

Hnattvæðing er hugtak sem notað er um samtvinnun og víxlverkun fyrirbæra í heiminum sem hafa aukist hratt síðustu áratugi á sviði fólksflutninga, viðskipta, hugmynda, valdakerfa og náttúruverndar. Nærsamfélag er jafnframt mikilvægt, hvort sem er á grundvelli þjóðar, heimabyggðar, félagasamtaka, fjölskyldu eða annarra persónulegra tengsla manna á milli. Tengsl þess nálæga og fjarlæga verða skoðuð og rætt hvernig tekist er á um gæði og gildi. Á námskeiðinu verður þetta viðfangsefni skoðað með tækjum samfélagsgreina, einkum landafræði, trúarbragðafræði, félagsfræði, sagnfræði og siðfræði.

Námskeiðið leggur grunn að hugtakaskilningi ýmissa málefna samfélagsgreina en hefur líka skýra hagnýta tengingu við skólastarf sem birtist t.d. í vettvangskönnunum hjá félagasamtökum og athugun á námskrám, námsgögnum og kennsluaðferðum í skólastarfi. 

Erlend tungumál sem kennslugrein (ÍET005G)

Tungumál er nauðsynlegt tæki til tjáningar og samskipta og opnar dyr að þekkingu og skilningi á samfélögum. Þekking á tungumálum eykur víðsýni, stuðlar að vitsmunaþroska á öðrum sviðum og betri skilningi á eigin menningu. Í námskeiðinu er fjallað um hvernig á að kenna tungumál á 21. öld á Íslandi. Einnig er lögð áhersla á leiðir til að gera nemendur virka þátttakendur í tungumálanámi og veita þeim tækifæri til að nota erlend tungumál á skapandi hátt, bæði í töluðu og rituðu mál. Beint er sjónum að kennsluaðferðum, færniþáttunum fjórum og tjáskiptum sem forsendu þess að ná tökum á erlendu máli.

Náttúrufræðikennsla í grunnskólum (SNU202G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur kynnist fjölbreyttum leiðum í náttúrufræðikennslu í grunnskólum og öðlist færni í að skipuleggja slíka kennslu. Áhersla er á náttúrufræði sem tengist daglegum reynsluheimi nemenda. Sjónum verður beint að verklegum viðfangsefnum úti og inni og möguleikum í nærumhverfi skóla. Þá verður nemendum kynnt tækifæri sem notkun upplýsingatækni veitir til að efla áhuga og forvitni um náttúruna og leiðir til að efla læsi á náttúrufræðitexta. Hugað verður að þætti sköpunar í náttúrufræðinámi og hvernig megi efla hana. Jafnframt verður fjallað um mikilvægi náttúrugreina og sampils manns og náttúru. Unnið verður með ýmis þemu eins og vatn og loft. Verklag mun taka mið af því að kennaranemar kynnist fjölbreyttum kennsluaðferðum sem reynst hafa árangursríkar í náttúrufræðikennslu.
Skyldumæting er í staðlotur samkvæmt kennslualmanaki Menntavísindasviðs.

Upplýsingatækni í námi og kennslu (SNU201G)

Hvað er eiginlega upplýsingatækni (eða upplýsinga- og samskiptatækni) og hvernig áhrif gæti hún haft á nám, kennslu og menntun í framtíðinni? Hvenær komu tölvur fyrst inn í íslenska grunnskóla og hvernig er „stafræna landslaginu“ nú háttað í skólakerfinu? Hver er þáttur upplýsingatækni og miðlunar í stefnumótun og námskrá og hvernig er tengslum háttað við önnur námssvið, lykilhæfni og grunnþætti menntunar? Skoðaðar eru stefnur og straumar sem má greina á þessu sviði hér á landi og í alþjóðlegu samhengi. Kenningar og rannsóknir eru kynntar sem geta nýst við skipulag og skilning á námi og kennslu þar sem upplýsingatækni kemur við sögu. Nemendur prófa, meta og kynna forrit og stafrænt námsefni, tengja tæknilega möguleika við náms- og kennslufræði og fást við verkefni sem snúast um samspil forrita og fræða.
Nemendur efla færni sína á þessu sviði og horfa til hagnýtra möguleika á vettvangi og þeirra tækifæra sem felast í nýrri tækni meðal annars til starfsþróunar með þátttöku á samfélagsmiðlum og tengingu við starfssamfélög kennara.
Áhersla er lögð á myndun öflugs námssamfélags sem tekur virkan þátt á námskeiðinu og deilir hugmyndum og reynslu. Nemendur leita svara við spurningum sem vakna og skoða í sameiningu ýmsar áskoranir og tækifæri sem felast í nýtingu upplýsingatækni í skólastarfi.

Að kenna um hreyfingu, krafta, orku og umhverfi (SNU008G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um hreyfingu, krafta og orku hugtök sem tengjast hreyfingu. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Einföld áhöld og vélar, hraði, hröðun, kraftur, tregða, massi, lögmál um hreyfingu hluta, mismunandi kraftar svo sem þyngdarkraftar, togkraftar, núningskraftar, samlagning krafta, vinna, orka, afl, mismunandi orkuform svo sem hreyfiorka, þyngdarstöðuorka, fjaðurstöðuorka, umbreyting orku úr einu formi í annað, varðveisla orkunnar, nýtanleg orka, orka í náttúrunni, orka í samfélaginu.

Lífeðlisfræði (SNU203G)

Á námskeiðinu verður fjallað um gerð fruma og skiptingu, um vefi, líffæri og starfsemi þeirra.  Þá verður fjallað um heilbrigðisuppeldi og varnir, ábyrgð og skilning einstaklingsins á eigin líkama. Áhersla verður lögð á að kynna fjölbreyttar leiðir sem nota má í kennslu um viðfangsefnin.

Námskrá og námsmat (KME402G)

Námskeiðið miðar að því að nemendur öðlist þekkingu, leikni og hæfni sem snýr að námskrárfræðum og námsmati. Nemendur öðlist þannig skilning á eftirfarandi samhengi og eðli þess og geti beitt þekkingu sinni á því í skólastarfi: Markmið ->Hæfniviðmið -> Inntak og námsefni -> Kennsluhættir og námsskipulag -> Námsmat

Nemendur kynnast nokkrum lykilhugtökum námsmats- og námskrárfræða. Fjallað er bæði fræðilega og verklega (vettvangstengt) um áherslur og hugmyndastefnur sem greina má í opinberum námskrám, lögum, reglugerðum og öðrum stefnuritum. Þætti kennara í námskrárgerð, þróun skólanámskrár og þróun námsmats eru gerð skil og þar með einnig við gerð námsáætlana fyrir námshópa, bekki eða einstaka nemendur. Fjallað er um forsendur, tilgang og aðferðir við mat á námi og námsárangri (sbr. leiðsagnarmat, lokamat, gerð prófa og annarra matstækja og beitingu einkunna og vitnisburða). Þátttakendur lesa og ræða einnig um álitamál og ólíka hugmyndafræðilega strauma sem tengjast grundvallarspurningum um tilgang og markmið skyldunáms. Lykilspurningar sem glímt er við: Til hvers er skólinn? Hvað ætti að kenna og meta í skyldunámi, hvernig og hvers vegna? Hvers konar þekking eða hæfni telst góð og gild og hvernig ætti að stjórna og skipuleggja skyldunám í því tilliti?

Vinnulag á námskeiðinu felst í lestri greina og bókakafla, fyrirlestrum, kynningum og vettvangstengdum viðfangsefnum ásamt gagnrýninni umræðu í málstofum og hópverkefnum.

Að kenna um rafmagn og segulmagn (SNU012G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um rafmagn og segulmagn. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Rafmagn, rafhleðslur, rafkrafta, stöðurafmagn, rafstrauma, segulmagn, segulkraftar, víxlverkun rafmagns og segulmagns, og framleiðsla og nýting rafmagns.

Vettvangsnám og kennsla náttúrufræða A (SNU009G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína á kennslu náttúrufræðigreina. Námskeiðið skiptist í þrjá hluta; undirbúning vettvangsnáms, vettvangsnámið og svo úrvinnslu og mat á því. Í undirbúningi verður sjónum fyrst og fremst beint að verklegri kennslu og forhugmyndum nemenda. Rýnt verður í hlutverk kennara í kennslu náttúrufræða og kostum þess að námið taki mið að hugmyndum nemenda og áhuga. Þá verður sjónum meðal annars beint að möguleikum sem felast í útinámi, sýndartilraunum og notkun tækja í verklegri kennslu.

Náttúra Íslands (SNU017G)

Á námskeiðinu verður bæði fjallað um hina lifandi og dauðu náttúru Íslands. Á dagskrá verða plöntur, smádýr, fuglar, spendýr (þ.m.t. húsdýrin með áherslu á aðlögun þeirra að íslensku umhverfi), eldvirkni, veðurfar og steinaríkið.
Ýmsar leiðir til að rannsaka náttúruna verða kynntar svo sem veðurmælingar, plöntuskoðun svo og aðferðir við að safna smádýrum og greiningar á lífverum æfðar. Nemendur fá líka reynslu af að skipuleggja útikennslu. Námskrá og námsefni grunnskóla sem tengist viðfangsefni námskeiðsins verður einnig skoðað.
Vinnulag:
Kennt verður reglulega í Stakkahlíð og í staðlotum bætast fjarnemar við og þá verður lögð áhersla á verklega vinnu. Að öðru leyti eru viðfangsefnin kynnt í fyrirlestrum og rædd í tíma eða á vef, áhersla verður lögð á að nemendur geri verklegar æfingar og fái reynslu af vettvangsferðum ýmist með kennara eða sjálf samkvæmt fyrirmælum kennara. Nemendur vinna einnig verkefni sem tengjast viðfangsefnunum.

Aðferðafræði og menntarannsóknir (KME302G)

Viðfangsefni námskeiðsins fela í sér tvennt. Annars vegar er um að ræða þjálfun í rannsóknaraðferðum, meðferð gagna og úrvinnslu þeirra og hins vegar læsi á menntarannsóknir, sem aðrir hafa framkvæmt og niðurstöður þeirra. Í öllum þáttum námskeiðsins er lögð áhersla á þekkingu og skilning á helstu hugtökum og hugmyndum úr aðferðafræði menntarannsókna. Gert er ráð fyrir að nemendur kynni sér þessi hugtök í lesefninu og beiti þeim í verkefnum er tengjast megindlegum, eigindlegum og blönduðum aðferðum, einnig aðferðum við starfendarannsóknir. 

Vinnulag á námskeiðinu felst í fyrirlestrum, kynningum og vettvangstengdum viðfangsefnum. Reynt er að samhæfa viðfangsefni þeirra sem sækja tíma reglulega og þeirra sem stunda námið að mestu sem fjarnemar.

Samspil lífvera og umhverfis (SNU004G)

Á námskeiðinu verður fjallað um megin þætti vistfræðinnar: eðli og gerð vistkerfa (flæði orku og hringrásir efna, stöðugleika), samfélög lífvera og samspil þeirra sín á milli, stofnabreytingar og framvindu í vistkerfum. Fjallað verður um gildi fjölbreytileika lífvera fyrir framtíð jarðar og sjálfbæra þróun. Einnig verða tekin fyrir dæmi um íslensk vistkerfi, einkenni þeirra, sérstöðu og virði.

Þá verður fjallað um áhrif mannsins á náttúru og umhverfi, þar sem tekin verða fyrir helstu umhverfisvandamál jarðar og á Íslandi. Rætt verður um vænlegar leiðir í umhverfismennt þar sem tengsl vistfræði og geta nemenda til aðgerða í átt til sjálfbærar þróunar verða í forgrunni.

Þroska- og námssálarfræði (KME301G)

Tilgangur þessa námskeiðs er að nemendur öðlist heildarsýn á þroska barna frá fæðingu og fram á unglingsár.

Inntak/viðfangsefn:
Fjallað verður um þær breytingar sem verða á þroska barna á mismunandi sviðum og aldursskeiðum og helstu kenningar sem notaðar hafa verið til að varpa ljósi á þessar breytingar. Fjallað verður um vitsmunaþroska, tilfinningaþroska og þróun tilfinningalegra tengsla, félagsþroska, þróun sjálfsmyndar og siðferðisvitundar. Námskenningum og vistfræðilegum kenningum (ecological approach) verður einnig gerð skil. Rætt verður um orsakir og eðli einstaklingsmunar, samfellu í þroska og sveigjanleika þroskaferlisins. Tengsl náms og þroska, áhugahvöt og áhrif uppeldis, menningar og félagslegra aðstæðna á þroska barna verða einnig til umfjöllunar. Áhersla verður lögð á gildi þroskasálfræðinnar í uppeldis- og skólastarfi.

Vinnulag (í staðnámi):
Kennsla fer fram í fyrirlestrum og umræðu/verkefnatímum. Í umræðu/verkefnatímum fá nemendur þjálfun í að ræða námsefnið á gagnrýninn hátt.

Vettvangsnám og kennsla náttúrufræða B (SNU013G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína i kennslu náttúrufræðigreina. Námskeiðið skiptist í þrjá hluta; undirbúning vettvangsnáms, vettvangsnámið og svo úrvinnslu og mat á því. Í undirbúningi verður sjónum beint að náttúrugreinum í aðalnámskrá og námsgögnum. Rýnt verður í rannsóknir á námi og kennslu í náttúrugreinum.  Nemendur kynna sér vinnu með aðferðir sem efla læsi á náttúrufræðitexta.

Vinnulag: Fyrirlestrar, umræður,  nemendavinna (sjálfstæð verkefni og samvinnuverkefni).   Nemendur heimsækja heimaskóla, hlusta á æfingakennara og kenna svo sjálfir.  

Efni og orka í daglegu lífi (SNU018G)

Fjallað verður um hugtök, lögmál og kenningar á sviði efnafræði sem kennd eru í grunnskólum og leiðir til að kenna þessa þætti til skilnings. Jafnframt verður fjallað um orkuferli sem tengjast efnabreytingum og hugtök sem tengjast varmaorku.

Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Frumefni, efnasambönd, efnablöndur, efnahvörf, frumeindakenningar, leysni, þrýstingur, varmi, hitastig, varmaflutningur, hamskipti, áhrif varma á efni. Í námskeiðinu verða þátttakendur búnir undir að kenna í grunnskóla þessi viðfangsefni. Sérstök áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir þátttakenda og reynslu úr daglegu lífi. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni reynsluheimi og hugmyndum grunnskólabarna. Einnig verða skoðaðar kennslubækur og önnur námsgögn sem notuð eru í skólum.

Vinnulag

Þátttakendur taka þátt í umræðum þar sem þeir kanna hugmyndir sínar um viðfangsefnin. Ígrundaðir verða textar um viðfangsefnin og kennslu þeirra og gerðar verklegar æfingar sem auka skilning á viðfangsefnunum. Meginviðfangsefni verða kynnt í fyrirlestrum en nemendum síðan gefin tækifæri til að afla frekari upplýsinga og þróa hugsun sína í gegnum umræður, verkefni og kynningar

Lokaverkefni (SNU601L)

Lokaverkefni til  B.Ed.-prófs í grunnskólakennslu er 10 eininga skriflegt verkefni sem unnið er undir handleiðslu leiðbeinanda. 

Efni og orka í daglegu lífi (SNU018G)

Fjallað verður um hugtök, lögmál og kenningar á sviði efnafræði sem kennd eru í grunnskólum og leiðir til að kenna þessa þætti til skilnings. Jafnframt verður fjallað um orkuferli sem tengjast efnabreytingum og hugtök sem tengjast varmaorku.

Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Frumefni, efnasambönd, efnablöndur, efnahvörf, frumeindakenningar, leysni, þrýstingur, varmi, hitastig, varmaflutningur, hamskipti, áhrif varma á efni. Í námskeiðinu verða þátttakendur búnir undir að kenna í grunnskóla þessi viðfangsefni. Sérstök áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir þátttakenda og reynslu úr daglegu lífi. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni reynsluheimi og hugmyndum grunnskólabarna. Einnig verða skoðaðar kennslubækur og önnur námsgögn sem notuð eru í skólum.

Vinnulag

Þátttakendur taka þátt í umræðum þar sem þeir kanna hugmyndir sínar um viðfangsefnin. Ígrundaðir verða textar um viðfangsefnin og kennslu þeirra og gerðar verklegar æfingar sem auka skilning á viðfangsefnunum. Meginviðfangsefni verða kynnt í fyrirlestrum en nemendum síðan gefin tækifæri til að afla frekari upplýsinga og þróa hugsun sína í gegnum umræður, verkefni og kynningar

Að kenna um hreyfingu, krafta, orku og umhverfi (SNU008G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um hreyfingu, krafta og orku hugtök sem tengjast hreyfingu. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Einföld áhöld og vélar, hraði, hröðun, kraftur, tregða, massi, lögmál um hreyfingu hluta, mismunandi kraftar svo sem þyngdarkraftar, togkraftar, núningskraftar, samlagning krafta, vinna, orka, afl, mismunandi orkuform svo sem hreyfiorka, þyngdarstöðuorka, fjaðurstöðuorka, umbreyting orku úr einu formi í annað, varðveisla orkunnar, nýtanleg orka, orka í náttúrunni, orka í samfélaginu.

Að kenna um rafmagn og segulmagn (SNU012G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um rafmagn og segulmagn. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Rafmagn, rafhleðslur, rafkrafta, stöðurafmagn, rafstrauma, segulmagn, segulkraftar, víxlverkun rafmagns og segulmagns, og framleiðsla og nýting rafmagns.

Náttúra Íslands (SNU017G)

Á námskeiðinu verður bæði fjallað um hina lifandi og dauðu náttúru Íslands. Á dagskrá verða plöntur, smádýr, fuglar, spendýr (þ.m.t. húsdýrin með áherslu á aðlögun þeirra að íslensku umhverfi), eldvirkni, veðurfar og steinaríkið.
Ýmsar leiðir til að rannsaka náttúruna verða kynntar svo sem veðurmælingar, plöntuskoðun svo og aðferðir við að safna smádýrum og greiningar á lífverum æfðar. Nemendur fá líka reynslu af að skipuleggja útikennslu. Námskrá og námsefni grunnskóla sem tengist viðfangsefni námskeiðsins verður einnig skoðað.
Vinnulag:
Kennt verður reglulega í Stakkahlíð og í staðlotum bætast fjarnemar við og þá verður lögð áhersla á verklega vinnu. Að öðru leyti eru viðfangsefnin kynnt í fyrirlestrum og rædd í tíma eða á vef, áhersla verður lögð á að nemendur geri verklegar æfingar og fái reynslu af vettvangsferðum ýmist með kennara eða sjálf samkvæmt fyrirmælum kennara. Nemendur vinna einnig verkefni sem tengjast viðfangsefnunum.

Vettvangsnám og kennsla náttúrufræða A (SNU009G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína á kennslu náttúrufræðigreina. Námskeiðið skiptist í þrjá hluta; undirbúning vettvangsnáms, vettvangsnámið og svo úrvinnslu og mat á því. Í undirbúningi verður sjónum fyrst og fremst beint að verklegri kennslu og forhugmyndum nemenda. Rýnt verður í hlutverk kennara í kennslu náttúrufræða og kostum þess að námið taki mið að hugmyndum nemenda og áhuga. Þá verður sjónum meðal annars beint að möguleikum sem felast í útinámi, sýndartilraunum og notkun tækja í verklegri kennslu.

Vettvangsnám og kennsla náttúrufræða B (SNU013G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína i kennslu náttúrufræðigreina. Námskeiðið skiptist í þrjá hluta; undirbúning vettvangsnáms, vettvangsnámið og svo úrvinnslu og mat á því. Í undirbúningi verður sjónum beint að náttúrugreinum í aðalnámskrá og námsgögnum. Rýnt verður í rannsóknir á námi og kennslu í náttúrugreinum.  Nemendur kynna sér vinnu með aðferðir sem efla læsi á náttúrufræðitexta.

Vinnulag: Fyrirlestrar, umræður,  nemendavinna (sjálfstæð verkefni og samvinnuverkefni).   Nemendur heimsækja heimaskóla, hlusta á æfingakennara og kenna svo sjálfir.  

Samspil lífvera og umhverfis (SNU004G)

Á námskeiðinu verður fjallað um megin þætti vistfræðinnar: eðli og gerð vistkerfa (flæði orku og hringrásir efna, stöðugleika), samfélög lífvera og samspil þeirra sín á milli, stofnabreytingar og framvindu í vistkerfum. Fjallað verður um gildi fjölbreytileika lífvera fyrir framtíð jarðar og sjálfbæra þróun. Einnig verða tekin fyrir dæmi um íslensk vistkerfi, einkenni þeirra, sérstöðu og virði.

Þá verður fjallað um áhrif mannsins á náttúru og umhverfi, þar sem tekin verða fyrir helstu umhverfisvandamál jarðar og á Íslandi. Rætt verður um vænlegar leiðir í umhverfismennt þar sem tengsl vistfræði og geta nemenda til aðgerða í átt til sjálfbærar þróunar verða í forgrunni.

Lífeðlisfræði (SNU203G)

Á námskeiðinu verður fjallað um gerð fruma og skiptingu, um vefi, líffæri og starfsemi þeirra.  Þá verður fjallað um heilbrigðisuppeldi og varnir, ábyrgð og skilning einstaklingsins á eigin líkama. Áhersla verður lögð á að kynna fjölbreyttar leiðir sem nota má í kennslu um viðfangsefnin.

Kennslufræði jarðvísinda (SNU502M)

Unnið verður með hæfniviðmið jarðvísinda fyrir aldurshóp að eigin vali. Áhersla verður á verklegt nám inni og úti, skipulag vettvangsferða, tengingu við hæfnviðmið námskrár og hvernig megi virkja nemendur til  að hafa áhrif á eigið nám í jarðvísindum. Þá verður fjallað um rannsóknir á hugmyndum barna um myndun og mótun lands.

Rýnt verður í námsefni og önnur kennslugögn með sérstakri áherslu á  notkun upplýsingatækni. Fjallað verður um hlutverk kennara í námi í jarðvísindum og skoðaðir verða möguleikar á tengingu við aðrar námsgreinar.

Verklag byggist meðal annars á vali nemenda á viðfangsefnum, örkennslu og æfingu í skipulagningu og úrvinnslu námsmats.

Erfðir og þróun (SNU002M)

Fjöllum um hlutverk erfðaefnis í lífverum og hvernig eiginleikar lífvera erfast milli kynslóða. Lærum um  litninga og byggingu litninga, frumuskiptingar, lögmál Mendels, umritun og prótínmyndun, erfðamynstur, arfgerðir og svipgerðir ofl. Kynnumst því helsta sem er að gerast í erfðatækni og ræðum gagnsemi þess og galla.

Þróunaröfl (náttúrulegt val, stökkbreytingar, genaflökt, genaflæði o.fl.), stórir viðburðir í sögu lífsins, útrýmingar og ástæður þeirra, þróunarsaga mannsins. Fjölbreytni lífsins. Þróunarsaga mannsins. 

Grunnskólakennsla í þróunarlíffræði og erfðafræði.  Námskrá, námsefni, möguleikar netsins og hreyfiefnis í kennslu.
Vinnulag: Fyrirlestrar kennara og nemenda - nær og fjær. Umræðutímar á staðnum/netinu. 

Rannsóknir og þróun í náttúrufræðimenntun (SNU004M)

Fjallað verður um rannsóknir á náttúrufræðimenntun, bæði erlendis og hér á landi. Rætt verður um rannsóknir á verklegri kennslu og aðstæðubundnu námi og á viðhorfum og áhuga á náttúrufræði. Einnig verður rætt um þróunarstarf og rannsóknir á upplýsinga- og samskiptatækni í náttúrufræðimenntun. Sérstök áhersla verður lögð á rannsóknir er varða það hvað það felur í sér að læra náttúrufræði. Einnig verður athyglinni beint að tengslum sjálfbærni og náttúrufræði annars vegar og að kennsluháttum í náttúrufræði sem virðast gefa góðan árangur hins vegar. Umræður verða tengdar aðalnámskrá.

Nemendur lesa greinar um rannsóknir og þróun í náttúrufræðimenntun, gera útdrætti úr þeim og fjalla um þær á Netinu og í staðlotum. Áhersla verður lögð á að nemendur afli sér upplýsinga sjálfir úr ýmsum heimildum kynni hugmyndir sínar og verkefni og taki virkan þátt í umræðum. Einnig munu nemendur kynna sér tímarit á sviðinu og ráðstefnur um náttúrufræðimenntun, meðal annars með því að skoða heimasíður slíkra ráðstefna til að greina mikilvægar nálganir í rannsóknum á þessu sviði.

Kennslufræði lífvísinda (SNU701M)

Í fyrirlestrum og umræðutímum verður fjallað um mikilvægi líffræði í almennri menntun og um rannsóknir á (i) hugtakaskilningi á grunnhugtökum líffræðinnar, (ii) gildi verklegrar kennslu almennt, (iii) gildi útináms og fl.  Rýnt verður í námsefni og önnur kennslugögn og rætt verður um aðferðir við námsmat. Í verklegum tímum  kynnast nemendur   notkun kennslutækja (smásjár, víðsjár, tölvur, myndavélar o.fl.), og fá tækifæri til að beita mismunandi aðferðum í kennslu, bæði í vinnustofu, úti við og í kennslustofu. 

Að kenna um bylgjur, ljós, hljóð og umhverfi (SNU003M)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna bylgjur, ljós og hljóð bæði með því að styrkja þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Mikil áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir grunnskólabarna. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Sveiflur, bylgjur á streng, öldur á vatni, almennir bylgjueiginleikar, hljóð, myndun þess, útbreiðsla og víxlverkun við efni, ljós, myndun þess, útbreiðsla og víxlverkun við efni, og sjóntæki.

Nám og náttúruvísindi á 21. öld (SNU006M)

Fjallað verður um rannsóknir á áhrifum náttúrufræðináms á þroska barna.
Rædd verða valin þverfagleg viðfangsefni úr vísindastarfi á Íslandi og víðar. Námskeiðið byggist á lestri greina í fag- og vísindatímaritum um nýjungar í náttúruvísindum, verkefnavinnu og kynningum fluttum af vísindamönnum og samnemendum. Einnig verða heimsóttir staðir þar sem kynnt verða verkefni á Íslandi, bæði rafrænt og í raun. Nemi velur lokaverkefni, bæði form og inntak, í samráði við umsjónarkennara.

Námsefni verður valið með hliðsjón af því að nemi kynnist nýjungum á bak við nýjustu rannsóknir.
Viðfangsefni tengjast námi og kennslu í grunn- og framhaldsskólum. Dæmi um viðfangsefni eru: Nanótækni, öreindfræði, erfðafræði, heilsa og matur, tækni, hönnun og smíði, umhverfissálfræði, orkutækni, stjörnufræði, fiskimið, hafið og hlutverk og eðli náttúruvísinda.

Jörðin og himingeimurinn (SNU201M)

Inntak / viðfangsefni: 
Hugmyndir barna um náttúrufyrirbæri (staða jarðar í himingeimnum og berg)
Sólkerfið; Staða jarðar í sólkerfinu og hvernig hún hreyfist þar, aðdráttarafl, árstíðaskipti, dægraskipti, kvartilaskipti tunglsins.
Myndun og mótun lands; lagskipting jarðar og landrek, útræn og innræn öfl, bergtegundir, eldgos, jarðskjálftar. Stutt yfirlit yfir jarðsöguna. 
Loftslagsbeltin; veður og loftslag; lofthjúpurinn, geislun og orkuskipti, hitafar, loftþrýstingur og vindar, raki og úrkoma, loftmassar, vestanvindar, staðvindar, monsún, fárviðri.
Gróðurbeltin; einkenni gróðursvæða, tengsl við loftslagsflokkun Köppens, einkenni jarðvegsgerða.
Hafstraumar; sjávarföll, heitir og kaldir hafstraumar, fiskimið ofl.
Áhrif manna á umhverfi sitt, verndun og varðveisla umhverfis, mengun, gróðurhúsaáhrif ofl.
Kennsla; Kynntar verða hugmyndir að kennslu ofantaldra viðfangsefna sem og rannsóknir sem þeim tengjast.

Fyrirkomulag byggist á vikulegri kennslu en fjarnám er í boði. Skyldumæting er í staðlotur en þá fer fram námsmat, þjálfun, vettvangsvinna eða nám sem ekki er hægt að koma fyrir með öðrum hætti. Farið verður í nokkrar vettvangsferðir og þurfa allir nemendur að mæta í a.m.k. fimm og skila einfaldri skýrslu um hverja þeirra.

Heimspeki og hugmyndasaga menntunar (SFG302G, SFG301G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur verði færir um að taka málefnalega afstöðu til hugmynda og aðferða í kennslu og uppeldi í fortíð og nútíð, og geti tekið þátt í gagnrýninni umræðu um skólamál og gert grein fyrir eigin hugmyndum um menntun og uppeldi.Viðfangsefni:

Á námskeiðinu verður fjallað um uppeldis- og menntunarhugmyndir allt frá tímum Forn-Grikkja og fram á okkar daga. Áhersluatriði í kennslunni eru eftirfarandi:

1. Maðurinn: Skynsemi, skilningur og siðvit
Fjallað verður um mannskilning á ólíkum tímum. Hvernig hugmyndir hugsuða um eðli mannsins höfðu áhrif á hugmyndir hvers tíma um uppeldi og menntun.

2. Markmið menntunar
Fjallað verður um markmið menntunar og forsendur þessara markmiða á hverjum tíma s.s að tileinka sér dygð, að uppfylla hlutverk sitt í samfélaginu, verða meira maður, að axla ábyrgð í samfélagi, að verða virkur þátttakandi í lýðræðissamfélagi, að tileinka sér sjálfstæða og gagnrýna hugsun.

3. Frelsi og lýðræði
Fjallað verður um áhrif hugmynda um frelsi og sjálfræði mannsins í lýðræðissamfélagi á hugmyndir um menntun. Sérstaklega verður hugað að áhrifamikilli hugmyndafræði í samtímanum sem lýtur að menntun til lýðræðis, borgaralegri menntun, skóla án aðgreiningar og jafnréttis til náms.

Meðal viðfangsefna námskeiðsins verða þekkingar-, stjórn-, og siðspeki Platons, hugmyndir Rousseau um frelsi og sjálfræði, hugmyndum Kants um skynsemi og upplýsingu og hugmyndir Wollstonecraft um jafnrétti. Einnig verður frelsishugtakið skoðað í ljósi kenninga E. Key, A.S. Neill og P. Freire. Fjallað verður ítarlega um kenningar John Dewey um menntun, gagnrýna hugsun og lýðræði.

Félagsfræði og saga menntunar (SFG302G, SFG301G)

Viðfangsefni:
Félagsfræði menntunar
Helstu kenningar greinarinnar verða skoðaðar í ljósi viðfangsefna á borð við þróun og hlutverk menntunar, siðferðilegt uppeldi, félagslega mismunun, einstaklingsvæðingu og kyn. Einkum verða til umfjöllunar kenningasmiðirnir Émile Durkheim, Georg Herbert Mead, John Dewey, Pierre Bourdieu, Ulrich Beck, Anthony Giddens og Beverley Skeggs. Þessar kenningar veita ólík sjónarhorn á tengsl einstaklings og samfélags og félagslegar flokkanir eins og stétt, kyn og æviskeið. Kenningarnar verða skoðaðar út frá hlutstæðum dæmum, sem einkum eru sótt í íslenskt samfélag síðustu áratuga.

Saga uppeldis og menntunar
Hér verða til umfjöllunar megindrættir í samfélagsgerð og menningararfleifð sveitaþjóðfélags fyrri alda og þær þjóðfélagsbreytingar sem orðið hafa til dagsins í dag. Í þessu sambandi verður rætt um uppeldishlutverk kirkju, trúarbragða og heimila, um rætur almenningsfræðslu í menningarhefðum fortíðar, um breytt hlutverk skóla og breytt samspil skóla, heimilis og annarra samfélagsþátta. Áhersla verður lögð á sérkenni menntunarþróunar á Íslandi með hliðsjón af almennri þróun í grannlöndum.
Í námskeiðinu verður lögð áhersla samspil milli félagsfræðilegrar og sögulegrar umfjöllunar um menntun og uppeldi.

Vinnulag:
Kennslan fer fram í fyrirlestrum og umræðutímum. Námsefni er bókin Félagsfræði menntunar eftir Gest Guðmundsson og Almenningsfræðsla á Íslandi 1880-2007 í ritstjórn Lofts Guttormssonar. Auk þessa eru til umfjöllunar frumtextar og greinar sem kynna rannsóknir og greiningar á sviði námskeiðsins