Á ég rétt á úrræði í námi?

Þú sækir um úrræði hér en til að hægt sé að veita þér úrræði í námi þarft þú að framvísa gögnum frá viðeigandi sérfræðingi, sem staðfestir þörf fyrir úrræði. Alltaf er gengið frá formlegu samkomulagi (samningi) um úrræði.

Sérstök athygli er vakin á að það getur tekið langan tíma að fá tíma hjá sérfræðingi þannig að þú getur þurft að gera viðeigandi ráðstafanir strax í byrjun misseris.  

Athugaðu að ef úrræðin sem þú þarft á að halda eru þess eðlis að þau krefjast undirbúnings áður en kennsla hefst, svo sem tryggt aðgengi að kennslustofum, táknmálstúlkun, rittúlkun eða aðlögun námsefnis vegna blindu eða sjónskerðingar er mikilvægt að þú hafir samband við Nemendaráðgjöf HÍ með góðum fyrirvara. 

Lokafrestur til að sækja um úrræði í námi og prófum er 1. október á haustmisseri og 1. mars á vormisseri, sbr. upplýsingar í kennslualmanaki Háskóla Íslands.

Greiningar um sértæka námsörðugleika:
Til að háskólanemendur geti fengið úrræði í námi og/eða prófum vegna sértækra námsörðugleika (dyslexía, dyscalculia, dysgraphia) þarf viðkomandi að framvísa greiningu frá sérfræðingi sem notar viðurkenndar greiningaraðferðir, svo sem: 

• GRP 14 Greiningarpróf (GRP 14H hópgreining dugar ekki ein og sér).
• Aston Index lestrargreining.
• Logos dyslexíugreining. 
• ICD 10 greiningarviðmið (notuð af sálfræðingum).

Davis greining nægir ekki til að fá úrræði við Háskóla Íslands þar sem hún er ekki greining á sértækum námsörðugleikum heldur gefur vísbendingu um hvort Davis leiðrétting nýtist einstaklingi, sjá hér.

Tekið er við einstaklingsgreiningum um sértæka námsörðugleika sem framkvæmdar eru á miðstigi grunnskóla og upp úr, þ.e. frá og með 5. bekk.

Stúdentaráð HÍ starfrækir sjóð fyrir nemendur með sértæka námsörðugleika, ADD/ADHD og einhverfu. Þar geta þau sótt um styrk upp í kostnað við greiningu.

Læknisvottorð :
Til að nemandi geti fengið viðeigandi úrræði í námi og/eða prófum vegna veikinda eða fötlunar þarf viðkomandi að framvísa vottorði eða greiningu frá lækni/viðeigandi sérfræðingi þar sem eftirfarandi upplýsingar þurfa að koma fram:

• Hvaða sjúkdóm eða hvers konar fötlun er um að ræða.
• Á hvaða hátt sjúkdómur eða fötlun hefur áhrif á andlega og/eða líkamlega getu viðkomandi til að stunda háskólanám.

Meðferð upplýsinga:  
Nemendaráðgjöf HÍ varðveitir trúnaðargögn um nemendur sem þurfa á úrræðum að halda í námi og við skólann. Meðferð viðkvæmra persónuupplýsinga er í samræmi við lög um persónuvernd og reglur háskólans.

Úrræði í námi byggja á sérfræðiáliti sem fram kemur í greiningu eða læknisvottorði ásamt faglegu viðtali við ráðgjafa þar sem meðal annars er farið yfir fyrri reynslu nemanda af úrræðum í námi. Úrræði eru einstaklingsmiðuð og reynt er að koma til móts við þarfir hvers einstaklings eins og greining eða læknisvottorð gefa tilefni til. Úrræði fela ekki í sér undanþágur frá hæfniviðmiðum námskeiða. Yfirlit yfir þau úrræði sem veitt hafa verið við Háskóla Íslands: 

• Námsefni á rafrænu formi (skönnun námsefnis).
  Nemendur með dyslexíu eða taugaþroskaraskanir, nemendur með hreyfihömlun og í undantekningartilvikum nemendum sem glíma við alvarleg veikindi geta sótt um að skanna námsefni ef ekki er hægt að nálgast það á rafrænu formi. Nemendur leggja til námsefni til skönnunar ef með þarf. Nemendur þurfa sjálfir að útvega sér talgervil/þulu til að geta hlustað á rafrænt efni.
• Aðlögun námsefnis að þörfum blindra/sjónskertra nemenda.
  Úrræðið er veitt í samvinnu við Sjónstöðina. Nemendur sem telja sig þurfa á þessu úrræði að halda þurfa að hafa samband við Nemendaráðgjöf HÍ.
• Táknmálstúlkun og rittúlkun.
  Úrræðið er veitt heyrnarlausum/heyrnarskertum nemendum. Til hægt sé að tryggja úrræðið þurfa nemendur að hafa samband við Nemendaráðgjöf HÍ með góðum fyrirvara.
• Glósuvinur.
  Ef nemandi er, vegna fötlunar eða veikinda, ófær um að taka niður glósur í kennslustundum getur viðkomandi sótt um að fá glósur frá samnemanda. Ekki er hægt að tryggja að glósu fáist því veiting úrræðisins er háð því að nemandi fáist til verksins.
• Stuðningur við verkefnavinnu.
  Úrræðið er veitt í undantekningartilvikum ef nemandi er t.d. ófær um að leita í heimildum eða rita verkefni vegna fötlunar eða veikinda. Aldrei er um að ræða aukakennslu heldur mjög skýra og afmarkaða aðstoð.
• Aðgangur að tölvuverinu HT-302 (Aðgengissetur).
  Þar er að finna sérhæfðan búnað sem gagnast getur t.d. nemendum með sértæka námsörðugleika, sjónskerðingu, fötlun eða stoðkerfisvanda. Einnig getur tölvuverið hentað sem námsaðstaða fyrir nemendur sem þurfa rólegt námsumhverfi. Athugið að HT-302 getur verið upptekin vegna prófahalds, sjá nánar hér.
• Aðgengi að byggingum.
  Byggingar Háskóla Íslands eru misaðgengilegar. Því er gott að hafa samband við Nemendaráðgjöf HÍ með góðum fyrirvara til að hægt sé að tryggja aðgengi nemenda. Úrræðið er veitt nemendum með skerta hreyfigetu. 
• Aðstoð við að komast á milli kennslustofa/bygginga.
  Úrræðið er veitt nemendum með skerta hreyfigetu eða sjónskerðingu/blindu sem eiga erfitt með að komast á milli bygginga án aðstoðar. Til að hægt sé að tryggja úrræðið þurfa nemendur að hafa samband við Nemendaráðgjöf HÍ með góðum fyrirvara. Athugið að ekki er veitt persónuleg aðstoð s.s. á matmálstímum eða við salernisferðir.
• Lenging á próftíma.
  Almennt er miðað við 25% lengingu á próftíma. Í undantekningartilvikum er um að ræða meiri lengingu.
• Talgervill/þula  við próftöku.
  Nemendur sem þurfa að nota talgervil/þulu til að hlusta á prófspurningar geta sótt um það úrræði. Nemandi þarf að vera vanur slíku úrræði þar sem ekki er kennt á hugbúnaðinn í prófaðstæðum. Nemandinn þarf að koma með eigin heyrnartól. Í Inspera prófum er innbyggður talgervill/þula en í Canvas prófum þurfa nemendur að vera með eigin talgervil/þulu í tölvunum sínum.
• Aðstaða í prófstofu/kennslustofu.
  Ef nemandi á við stoðkerfisvandamál að stríða getur viðkomandi óskað eftir betri aðstöðu í prófstofu/kennslustofu, svo sem betri stól. Nemendur sem telja sig þurfa á þessu úrræði að halda þurfa að hafa samband við Nemendaráðgjöf HÍ með góðum fyrirvara.
• Ritari í prófi.
  Ef nemandi, vegna fötlunar eða veikinda, er ófær um að skrifa sjálfur svör við prófspurningum og önnur möguleg úrræði gagnast ekki er hægt að sækja um ritara í prófum. Nemendur sem þurfa á þessu úrræði að halda þurfa að hafa samband við með góðum fyrirvara við Nemendaráðgjöf HÍ.
• Próftaka í einrými.
  Úrræðið er afar sjaldgæft og er aðeins veitt þegar því verður ekki við komið að nemandi taki próf með öðrum nemendum, t.d. ef nemandi er með aðstoðarfólk eða ritara í prófum.

Önnur úrræði:

Telji nemandi sig þurfa, vegna fötlunar eða veikinda, á undanþágu að halda, t.d. er varða mætingarskyldu eða annan sveigjanleika, þarf að bóka viðtal hjá ráðgjafa Nemendaráðgjafar HÍ sem sér um úrræði í námi. Þá er metið hvort unnt sé að verða við slíkri beiðni. Úrræði af þessu tagi eru undantekningarlaus háð samþykki og samráði við kennara og deildir viðkomandi nemanda.

• Undanþága frá mætingarskyldu.

• Sveigjanleiki í verkefnaskilum.

• Hópverkefni breytt í einstaklingsverkefni.

• Undanþága frá munnlegum verkefnaskilum.

• Hljóðritun fyrirlestra.

• Myndataka af töflu/skjá.

• Breytt prófform: Ef ljóst er að fötlun eða veikindi gera það að verkum að nemanda er ókleift að þreyta próf með hefðbundnum hætti má, með góðum fyrirvara, óska eftir breyttu prófformi hjá kennara og deild. Úrræðið er afar fátítt og fyrir því þurfa að vera skýrar og vel rökstuddar ástæður.

Nemendur sækja um úrræði í námi og prófum í gegnum Uglu, sjá hér. Hægt er að skila gögnum með umsókninni á Uglu eða koma með útprentað á skrifstofu Nemendaráðgjafar HÍ, 3. hæð Háskólatorgs. 

Lokafrestur til að sækja um úrræði í námi/prófum er 1. október á haustmisseri og 1. mars á vormisseri, sbr. upplýsingar í kennslualmanaki Háskóla Íslands.

Samningur um sértæk úrræði í námi getur annars vegar verið ótímabundinn og hins vegar tímabundinn. Telji nemandi, með tímabundinn samning, sig þurfa á áframhaldandi úrræði að halda ber nemandinn ábyrgð á því að endurnýja samning um úrræði áður en frestur til þess rennur út.

Ef aðstæður á prófstað eru ekki í samræmi við samning um úrræði þarf nemandi að tilkynna það strax til prófvarðar meðan á próftöku stendur.  Eftir að próftöku lýkur getur verið erfitt að bregðast við ábendingum. 

Ef þau úrræði sem sem nemandi hefur gert samning um krefjast sérstaks undirbúnings af hálfu starfsfólks biðjum við nemendur vinsamlegast um að hafa samband með góðum fyrirvara. 

Nemendur eiga rétt á að hitta ráðgjafa Nemendaráðgjafar HÍ og endurskoða úrræði ef ástæða er til.  

Nemendur Háskóla Íslands finna staðsetningu sína í prófum á Uglu, á notendanafni sínu, undir Uglan mín - Námskeiðin mín - Próf.

Barnshafandi nemendur við Háskóla Íslands öðlast ekki sjálfkrafa rétt til úrræða í námi/prófum. Til þess að unnt sé að veita úrræði þarf nemandi að hafa skilað inn læknisvottorði og gert samning um úrræði hjá Nemendaráðgjöf HÍ. 

Nemendur sem þurfa túlkaþjónustu geta leitað til ráðgjafa háskólans. Kennarar og aðrir starfsmenn setji sig í samband við úrræðateymi í síma 525-4315 eða tölvupósti á adstodarmenn@hi.is.

Panta þarf túlkaþjónustu með góðum fyrirvara og gefa góðar upplýsingar um verkefnið. Allt ritað efni sem nota á í aðstæðunum þarf að berast umsjónarmanni túlkaþjónustu þannig að túlkar geti undirbúið sig. Ef farið er eftir fyrirfram ákveðinni dagskrá  er gott að senda hana með. Söngtextar eru yfirleitt líka túlkaðir yfir á táknmál. Látið umsjónarmann túlkaþjónustu vita ef breyting verður á skipulagi.

Gott er að hafa eftirfarandi atriði í huga þegar túlkur er að störfum:

• Reynið að láta sem túlkurinn sé ekki á staðnum, forðist að ávarpa hann í túlkaaðstæðum.
• Horfið á nemandann, ekki á túlkinn.
• Talið beint við nemandann og forðist setningar eins og „viltu segja honum“ og „viltu spyrja hann“.
• Á umræðufundum er gott að hafa fundarstjóra sem stjórnar því að einn tali í einu. Túlkur getur ekki túlkað þegar margir tala á sama tíma.
• Hafa góða lýsingu.
• Túlkurinn er nokkrum sekúndum á eftir þeim sem talar.
• Ef um formlegar aðstæður er að ræða, til dæmis sviðstúlkun, þarf að gera ráð fyrir túlkinum sem næst ræðumanni.

Á vefsíðu ADHD samtakanna er að finna gagnlegar upplýsingar um athyglisbrest, ofvirkni og skyldar raskanir.

Hjá Embætti landlæknis er að finna upplýsingar um vinnulag við greiningu og meðferð athyglisbrest með ofvirkni, upplýsingar um greiningu og meðferð fullorðinna hefst á bls. 8.

Stúdentagarðar bjóða uppá fjölbreytt úrval íbúða sem sniðnar eru að þörfum háskólanema með fötlun. Frekari upplýsingar um þær reglur sem gilda um vist á stúdentagörðum er að finna á heimasíðu skrifstofu stúdentagarða.

Nemendur Háskóla Íslands sem fara í skiptinám eða starfsþjálfun á vegum Erasmus+ eiga kost á að sækja um viðbótarstyrk vegna fötlunar til að mæta viðbótarkostnaði.
Dæmi um kostnað sem er styrktur:

• Laun aðstoðarmanna.
• Ferðakostnaður aðstoðarmanna.
• Sérstakt húsnæði til að mæta þörfum nemandans.
• Kostnaður vegna ferðaþjónustu.
• Flutningskostnaður tækjabúnaðar.

Nánari upplýsingar er að finna hér!