Fyrirlestrar Streymi: https://youtu.be/V6ALXjQS0Uo *Stjörnumerktir fyrirlestrar fara fram á ensku Kl. 10:00 Snjósöfnun á Mýrdals- og Öræfajökli og áhrif skafrennings á afkomu sigkalta greind í snjósjárgögnum með strjálli gabor vörpun Nemandi: Krista Hannesdóttir Nánari upplýsingar um verkefni Kristu Námsleið: Jarðeðlisfræði Tungumál erindis: Íslenska Enskur titill: Estimating snow accumulation on Mýrdalsjökull and Öræfajökull with snow radar using Discrete Gabor Transform for image analysis. Implications to the mass balance of ice cauldrons Leiðbeinendur: Eyjólfur Magnússon og Guðfinna Th. Aðalgeirsdóttir (Umsjónarkennari) Ágrip: Snjósöfnun í sigkötlum Mýrdalsjökuls og nágrenni þeirra var rannsökuð með 500MHz snjósjár- og snjókjarnamælingum, vorið 2016 og 2018 . Sambærileg könnun var gerð 2018 eftir tilkomu sigketils innan öskju Öræfajökuls árið 2017. Snjósjárgögnin voru meðhöndluð með Strjálu Gabor Vörpuninni (SGV) og síuðu út tíðnistyrk með Hamming glugga. Viðmót í Octave var forritað til að auðvelda teiknun endurkastsflata sem gætu verið hausthvörf. Kort af snjóþykktardreifingu var brúað útfrá endurkastsflötum í snjósjárgögnunum. Snjóþykktardreifingin sýndi viðbótar snjósöfnun vegna skafrennings innan sigkatlanna á Mýrdalsjökli. Aflið sem þarf til að bræða viðbótar snjósöfnunina í sigkötlunum var ~16 MW að jafnaði yfir árið. Þetta er lítilvæg viðbót í afli miðað við rannsókn eftir Jarosch et al. 2020, þar sem afl frá jarðvarmasvæðum fyrir neðan sigkatla var áætlað ~600 MW án áhrifa skafrennings. SGV úrvinnsla gaf tvo mögulega endurkastsfleti frá haustinu 2017 í Öræfajökulsgögnunum. Fyrri túlkun á haustfletinum í sex snjókjarnamælingum var ekki í samræmi við annan hvorn endurkastsflötinn; sumir pössuðu við neðri flötinn og sumir við efri flötinn. Mæld úrkoma á Kvískerjum í Öræfum gefur til kynna að neðra lagið væri haustlagið. Jöfn aukning í snjóþykkt frá 10,0 m á vesturbrún Öræfjökulsöskjunnar upp í 12,5 m á austurbrún hennar var í samræmi við veðurlíkan þar sem meirihluti úrkomu á tindi Öræfajökuls kemur úr austanáttum. Í snjóþykktarkorti Öræfajökuls vorið 2018 má einnig greina snjóviðbót vegna skafrennings í katlinum sem myndaðist 2017. Kl. 10:20 Jarðhitaummyndun í ASK-57 og ASK-86 rannsóknarborholunum í landi Hoffells/Miðfells í Geitafellseldstöðinni * Nemandi: Byron Fabian Pilicita Masabanda Nánari upplýsingar um verkefni Byrons Námsleið: JarðfræðiTungumál erindis: Enska Enskur titill: Hydrothermal alteration in the ASK-57 and ASK-86 exploratory well at Hoffell/Miðfell within the Tertiary Geitafell volcano Leiðbeinendur: Enikő Bali, Gudmundur H. Guðfinnsson og Gudmundur Ó. Fridleifsson Ágrip Hoffells/Miðfellssvæðið er hluti af jarðhitasvæði á suðurjaðri Geitafellseldstöðvarinnar sem virk var á tertíer. Nokkrar holur hafa verið boraðar á svæðinu og margvíslegar rannsóknir gerðar, sem sýna samverkan heitra innskota og grunnvatnskerfis sem leiddi af sér rísandi og hnígandi ummyndunarstig. Hins vegar er skortur á nákvæmum greiningum á efnasamsetningu steinda frá þessu svæði sem og frá flestum jarðhitakerfum á Íslandi. Kjarnar úr holum ASK-57 og ASK-86 bera merki um stafla eldgosamyndana sem orðið hafa fyrir stígandi háhitaummyndun og seinna meir, eftir að hiti á svæðinu féll, lághitaummyndun sem einkennist af zeólítum. Hægt er að bera kennsl á þessa atburði út frá fylkjum jarðhitasteinda sem mynduðust og féllu út í blöðrum, sprungum og grunnmassa bergsýna sem skoðuð voru. Stig I einkennist af kristöllun fínkorna klóríts með fínkorna epidóti í sprungum, smáum blöðrum og í neðra hluta hálffylltra blaðra. Stig II átti sér stað eftir hiti reis og fól í sér myndun steindafylkisins klórít + epidót + wairakít + kalsít + kvars + albít ± kalífeldspat ± aktínólít ± klínópýroxen ± magnetít ± ilmenít ± títanít. Stig III varð eftir hitastig féll og einkennist af myndun zeólítanna laumontíts, yugwaralíts, stelleríts, stilbíts og kabasíts. Borin voru kennsl á alls 15 mismunandi steintegundir og það eru að minnsta kosti þrjú mismunandi hitastigsháð „ummyndunarbelti“ í kjörnunum frá Hoffells/Miðfellssvæðinu. Kl. 10:40 Leysni natríumklóríðs í yfirhituðu og yfirkrítísku vatni við 250-700°C og 25-250 bör * Nemandi: Guðmundur Sverrisson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Guðmundar Námsleið: Jarðfræði Tungumál erindis: Enska Enskur titill: Solubility of sodium chloride in superheated and supercritical water at 350-700°C and 25-250 bar Leiðbeinandi: Andri Stefánsson Einnig í meistaranefnd: Sæmundur Ari Halldórsson og Sigrún Nanna Karlsdóttir Ágrip Leysni natríum klóríðs var mæld í yfirhituðu og yfirkrítísku vatni við 350-700°C og 25-250 bör þar sem eðlismassi vatns var 0.007- 0.111g/cm3. Leysnin mældist 0.3-115 ppm fyrir Na og 0.8-173 ppm fyrir Cl. Niðurstöðurnar við 400-600°C eru túlkaðar út frá myndun vatnaðs NaCl(f) efnasambands og niðurstöðurnar settar í samhengi út frá vötnunarlíkani. Mólhlutfall Cl/Na var yfirleitt nálægt ~1.0 við hitastig undir 600°C sem er í góðu samræmi við myndun NaCl(f). Við hærri hitastig (600-700°C), mældust hins vegar mun hærri mólhlutföll eða 1.6-9.0. Þessi háu hlutföll eru talin stafa vegna vatnsrofs á NaCl(s) og myndunar NaOH(s,lq) ásamt NaCl(f) og HCl(f) samböndum. Mælingarnar á leysni NaCl(f) samræmast vel niðurstöðum fyrri tilraunarannsókna ásamt fræðilegum reikningum á samböndum Na og Cl í yfirhitaðri gufu og yfirkrítísku vatni við lágan þrýsting. Niðurstöðurnar voru notaðar til þess að meta jafnvægisstyrk NaCl(f) í yfirhituðum og yfirkrítískum jarðhitavökva sem talið er að finnist í rótum virkra jarðvarmakerfa. Styrkur NaCl(f) í grunnstæðri yfirhitaðri gufu (~1 km eða ~100 bör) við 400°C er metinn vera um 4 ppm á meðan styrkur NaCl(f) í yfirkrítískum vökva við meira dýpi (~3 km eða ~250 bör) við 400°C er metinn vera umtalsvert hærri eða um 750 ppm. Til samanburðar þá mældist styrkur Na 0,05-1,5 ppm og Cl 20-166 ppm í yfirhitaðri gufu í IDDP-1 borholunni. Kl. 11:00 Umfram varmaflæði við náttúrulegt ástand frá háhitasvæðinu á Þeistareykjum á Norðausturlandi * Nemandi: Sigurður Ýmir Richter Sjá nánari upplýsingar um verkefni Sigurðar Námsleið: Jarðfræði Tungumál erindis: Enska Enskur titill: Natural State Excess Heat Flow from the Þeistareykir Geothermal Area, NE Iceland Leiðbeinendur: Freysteinn Sigmundsson, Anette Kærgaard Mortensen og Halldór Pálsson Ágrip Varmaflæði frá háhitasvæðinu á Þeistareykjum sem tengt er við samnefnda megineldstöð á sér stað í formi nokkurra mismunandi ferla. Stór þáttur í varmaflæði frá svæðinu er flutningur jarðvarma með heitum grunnvatnsstraumi eftir Þeistareykjasprungusveimnum, sem myndar einkar lekan grunnvatnsveiti. Tilgangur þessa verkefnis er að meta umfram heildar varmaflæði frá svæðinu og hlutfallslega dreifingu þess eftir mismunandi ferlum, en fyrri rannsóknir á varma jarðhitakerfisins hafa aðallega snúið að nýtingarmöguleikum. Með umfram heildarvarmaflæði, er átt við þann jarðvarma sem berst frá háhitasvæðinu með einhverskonar ferli, umfram umhverfisvarmaflæði frá berggrunni í kring. Tvö meginferli flytja jarðvarma frá svæðinu: annars vegar flutningur jarðvarma með grunnvatni og hins vegar flutningur jarðvarma í gegnum yfirborð, sem skipta má niður í fjögur mismunandi undirferli. Mat á umfram varmaflæði með grunnvatni byggist á fyrirliggjandi grunnvatnslíkani fyrir norðausturland og mati og brúun hitastigsmælinga úr borholum og lindum, m.a. með hliðsjón af túlkun á viðnámsmælingalíkönum sem ná yfir hluta svæðisins. Slíkar túlkanir eru notaðar til að meta og áætla mögulega dreifingu heits grunnvatns innan veitisins. Fjögur snið voru valin á viðeigandi stöðum eftir veitinum til að meta heildar umframvarmaflæði með grunnvatnsstraumnum, sem og rénun varma í straumnum með aukinni fjarlægð frá varmagjafa. Metið var með umræddum aðferðum að næst háhitasvæðinu sé umframvarmaflæði með grunnvatni 915 ± 75 MW. Sex km norðar er varmaflæði með grunnvatni innan sprungusveimsins 640 ± 4 MW og 14 km norðar, skammt frá ósinum í Lóni í Kelduhverfi er varmaflæði orðið 51 ± 4 MW. Af því leiðir að meðal varmatapsstigull eftir sprungusveimnum er 43 ± 3 MW/km. Mat á varmaflæði um yfirborð er byggt á mismunandi gögnum frá fyrri rannsóknum á svæðum þar sem ber á jarðvarma. Í þessu verkefni er þessu varmaflæði skipt niður á fjögur mismunandi ferli, (i) leiðni um yfirborð, (ii) gufu, (iii) uppgufun frá heitum vatnsflötum og (iv) varmaburður með vatnsrennsli á yfirborði. Ólíkar aðferðir eru notaðar til að meta hvert og eitt ferli, má þar helst nefna brúun hitastigs í upphituðum jarðvegi, mat á hraða uppgufunar eftir mismunandi vatnsflötum á svæðinu og mat og túlkun á ýmsum fyrri rannsóknum og gögnum. Byggt á þessum aðferðum, er metið að heildarvarmaflæði um yfirborð á Þeistareykjum sé 57 ± 17 MW. Samanlagt er metið að heildar umfram varmaflæði frá háhitasvæðinu sé 970 ± 80 MW og að þar af sé um 4-8% af varmaflæðinu um yfirborð. Þetta kann að vera vanmat á heildar umfram varmaflæði, m.a. vegna skorts á hitastigsmælingum á svæðum þar sem mögulega má finna óstaðfesta, heita grunnvatnsstrauma í lekum hlutum sprungusveimsins. Frekari rannsóknir á óþekktari hlutum sprungusveimsins, sem og sumum yfirborðsvarmaferlum munu vafalaust draga úr óvissum á mati á varmaflæði frá svæðinu og mögulega leiða í ljós óþekkta, heita grunnvatnsstrauma frá svæðinu. Kl. 11:20 „Þar heitir nú Á Brennu“: Kortlagning og greining örnefna á jörðum Neðri Hundadals, Fremri Hundadals og Skallhóls í Dalasýslu Nemandi: Sigríður Perla Thorsteinson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Sigríðar Perlu Námsleið: Landfræði Tungumál erindis: Íslenska Enskur titill: "Þar heitir nú Á Brennu": Mapping and analysing place names in the farmlands of Neðri Hundadalur, Fremri Hundadalur og Skallhóls in Dalasýsla Leiðbeinendur: Ingibjörg Jónsdóttir og Katrín Anna Lund Ágrip Rannsókn þessi fjallar um niðurstöður úr rannsóknarvinnu sem gerð var á örnefnum á þremur samliggjandi jörðum í Dalasýslu, þar sem tvær af jörðunum eru landnámsjarðir. Þessar jarðir urðu fyrir valinu vegna persónulegra tengsla höfundar við staðinn. Markmið rannsóknarinnar er að kortleggja, flokka og greina örnefni. Skoða hvernig landslag er skynjað út frá örnefnum ásamt hlutverki þeirra og nauðsyn þess að skilja þau og merkingu þeirra. Notast var við örnefnaskrár, þekkingu höfundar og staðkunnugra til að staðsetja örnefnin. Örnefnin voru síðan kortlögð, flokkuð og greind í landupplýsingakerfi ArcGis. Örnefni voru flokkuð niður út frá uppruna nafnsins, hvort nafnið væri dregið af náttúrunni, sögunni eða landsnytjum. Niðurstöður leiða í ljós að flest örnefnanna voru dregin af landslaginu og þar á eftir komu landsnytjar en fæst þeirra voru dregin af sögunni. Rannsóknin styrkti kenningar um að örnefni tengja saman fortíð og nútíð og gegnum þau sjáum við hvernig fyrri kynslóðir litu á landið og nýttu það. Þá voru örnefni ákveðinn vegvísir þegar ferðast var um landið. Örnefni hafa einnig lagalegt gildi, sérstaklega hvað varðar þjóðlendumál, og þá hafa þau tilfinningalegt gildi þar sem breytingum eða nýnefnum er ekki alltaf vel tekið. Örnefni eru mikilvægur hluti af lífinu. Áður fyrr höfðu örnefni öðruvísi tilgang en nú, þau voru í stanslausri notkun og meðan svo var barst þekkingin til næstu kynslóðar. Öðruvísi er farið um landið nú og fyrir vikið er sú hætta fyrir hendi að sum örnefnanna kunni að tapast, séu þau ekki kortlögð. Örnefni eru þeim eiginleika gædd að á vissan hátt opna þau sýn yfir í annan heim, fortíðina. Landið lifnar við og maður fer að sjá fyrir sér líf og störf fyrri kynslóða. Kl. 11:40 Stofnmat gagnarýrs brynstirtlustofns í Gadget líkanasmíðaumhverfisinu * Nemandi: Victor Wendulika Agostinho Sjá nánari upplýsingar um verkefni VictorsNámsleið: Umhverfis- og auðlindafræði Tungumál erindis: Enska Enskur titill: Assessing a data-limited horse mackerel stock using the Gadget modelling framework Leiðbeinendur: Bjarki Þór Elvarsson og Gunnar Stefánsson (Umsjónarkennari) Ágrip Á liðnum árum hefur úttekt á veiðiþoli fiskistofna við Angóla verið framkvæmd með greiningu á afrakstri á nýliða og árgangastyrk í afraksturslíkani. Lífmælingar, ss eins og kyn, kynþroski, stærð og aldur, hafa ekki verið nýttar í fyrrnefndum líkönum og takmarkar það möguleikann á heildrænni úttekt á stofninum. Hér er því heildrænt mat á viðgangi brynstirtlu undan ströndum Angóla sett fram byggt á stofnmatslíkan byggt á Gadget umhverfinu. Tímaraðir lífmælingagagna (þ.m.t kyn, kynþroski og lengd) söfnuðum í leiðangri R/V DR. FRIDTJOF NANSEN annars og úr veiðum hinsvegar voru nýttar til þess að meta líkan af viðgangi brynstirtlustofnsins. Þar sem líkanið er aldurs- og stærðarháð getur það því samþætt upplýsingar af margvíslegum toga og veitt þannig innsýn inn í viðgang stofnsins. Gadget umhverfið samanstendur af þremur pökkum, Gadget líkaninu sjálfur, Rgadget sem er R-viðmót á Gadget og svo gagnavinnsluumhverfinu MFDB. Markmið verkefnissins voru að kanna hvort hægt væri að meta stofnstærð brynstirtlu með aldur-lengdarháðu líkanið smíðuðu í Gadget umhverfinu með það að markmiði að: 1. Meta heildar lífmassa stofnins og bæta þannig ráðgjöf um nýtingu 2. Herma viðgang stofnsins til lengri og skemmri tíma 3. Meta viðmiðunarpunkta og mögulegar aflareglur sem taka tillit til hámarksafraksturs- og varúðarsjónarmiða Niðurstöðurnar sýna að líkanið á erfitt með að fylgja ósamstæðum gögnum. Líkaninu tekst hinsvegar að fylgja leitni í vísitölum stærri fiska. Á heildina litið reyndist Gadget líkanaumhverfið vel til þess að meta viðgang brynstirtlustofnsins. Kl. 12:00 - 13:00 Hádegishlé Kl. 13:00 Áhrif opinna vinnurýma á skynjaða framleiðni og velferð þekkingarstarfsmanna-Kerfisbundin skoðun fræðigreina Nemandi: Ragnheiður Hulda Ólafsdóttir Sjá nánari upplýsingar um verkefni Ragnheiðar Huldu Námsleið: Iðnaðarverkfræði Tungumál erindis: Íslenska Enskur titill: Influencing components in open-plan offices on knowledge worker perceived productivity and welfare - A systematic review Leiðbeinendur: Guðmundur Valur Oddsson og Helga Guðrún Óskardóttir Ágrip Markmið rannsóknar var að bera kennsl á helstu áhrifaþætti í opnum eða verkefnamiðuðum vinnurýmum á skynjaða framleiðni eða velferð þekkingarstarfsmanna ásamt því að skilja orsakasamhengi skynjaðrar framleiðni, velferðar og opinna eða verkefnamiðaðra vinnurýma. Kerfisbundin skoðun var framkvæmd þar sem áhrifaþættir og orsakasamhengi 26 fræðigreina voru greind með kerfisgreiningu og niðurstöðurnar sameinaðar í víðara samhengi. Útkoman var sameinað og einfaldað orsaka- og afleiðingarit sem sýnir orsakasamhengi opinna eða verkefnamiðaðra vinnurýma, skynjaðrar framleiðni og velferðar þekkingarstarfsmanna. Niðurstöður rannsóknar leiddu í ljós að áhrifaþættir opinna og verkefnamiðaðra vinnurýma hafa áhrif á hvor aðra innbyrðis en ekki eingöngu á skynjaða framleiðni eða velferð. Ef auka á framleiðni þekkingarstarfsmanna skal hafa velferð þeirra í huga þar sem áhrifaþættir skynjaðrar framleiðni og velferðar haldast í hendur. Þekkingarstarfsmenn afkasta mestu í vinnu þegar þeim líður vel og velferð þeirra er í fyrirrúmi. Að auki voru fiskbeinarit notuð til frekari greiningar á áhrifaþáttunum. Opin og verkefnamiðuð vinnurými hafa ýmsa ókosti en eru að mati höfundar komin til að vera. Hefðbundnar lokaðar skrifstofur henta ekki starfi þekkingarstarfsmanna þar sem samvinna, upplýsingagjöf og þekkingarfærsla er hluti af daglegu starfi. Vanda skal hönnun opinna og verkefnamiðaðra vinnurýma og huga vel að helstu áhrifaþáttum skynjaðrar framleiðni og velferðar við uppsetningu. Kl. 13:20 Mat á umferðatíma verkefna á verkstæði Fjölskyldu-og húsdýragarðsins Nemandi: Pétur Gunnarsson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Péturs Námsleið: Iðnaðarverkfræði Tungumál erindis: Íslenska Enskur titill: Assessing the cycle time of projects performed by the Reykjavik Park and Zoo's maintenance shop Leiðbeinendur: Guðmundur Valur Oddsson og Rúnar Unnþórsson Ágrip Viðfangsefni þessa verkefnis var að meta umferðatíma verkefna á verkstæði Fjölskyldu-og Húsdýragarðsins. Markmið verkefnisins var að niðurstöður þess myndu gagnast Fjölskyldu-og Húsdýragarðinum við mat á næstu skrefum í átt að styttri umferðatíma. Umferðatími verkefnis er sá tími frá því að framleiðsla hefst og þar til framleiðsla er búin. Umferðatími verkefna á verkstæði Fjölskyldu-og Húsdýragarðsins var oft mikill og verkefni áttu það til að vera ekki klárað fyrir tilsettan tíma. Það mátti rekja til nokkurra vandamála sem fyrirfinnast á verkstæðinu, en þeim má skipta í þrjá flokka, aðstöðuvandamál, birgðavandamál og stjórnunarvandamál. Rót flestra þessara vandamála mátti rekja til óskipulags, en óskipulag var á birgðum og aðföngum verkstæðisins. Það tók langan tíma að finna verkfæri, þau voru oft ekki á sínum stað, birgðir tóku upp gólfpláss og vinnusvæði var óþrifalegt. Stjórnunarvandamálin má einnig rekja til óskipulags því of mörg verkefni voru í gangi í einu, það vantaði upp á samskipti milli starfsmanna og hlutverk verkstæðisins var óljóst. Öll þessi vandamál auka umferðatíma á einhvern hátt. Niðurstöður þessa verkefnis sýna að með aðferðum iðnaðarverkfræðinnar má bæta umferðatíma verkefna á verkstæði Fjölskyldu-og Húsdýragarðsins til muna. 5S, aðferð straumlínustjórnunar, er kjörið tækifæri til umbóta fyrir aðstöðuvandamál verkstæðisins og myndi spara mikinn tíma sem fer í óþarfa vinnu. Til að 5S hafi sem mest áhrif er mikilvægt að líta á stjórnunar-og birgðavandamálin fyrst, því án þess að leysa úr þeim er líklegt að allt falli í sama farið aftur eftir umbætur. Kl. 13:40 Hlutverk þýðandasamfélagsins í söfnun samhliða málheilda í þróun vélþýðinga fyrir íslensku * Nemandi: Paul Richardson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Pauls Námsleið: TölvunarfræðiTungumál erindis: EnskaEnskur titill: Translator involvement in sourcing parallel corpora for Icelandic MT development Leiðbeinendur: Ebba Þóra Hvannberg og Kristján Jónasson Ágrip Þýðingarminni er samhliða málheild, og verðmæt eign atvinnuþýðandans. Málföng sem þýðingarminni eru jafnframt nauðsynleg gögn fyrir þróun vélþýðingarkerfa. Íslenskan er í stöðugri þróun og því þarf að endurnýja eða uppfæra reglulega þau málföng sem kerfin munu byggja á. Ísland þarf nauðsynlega á þessari tækniþróun að halda til þess að skapa sess fyrir íslensku í hinum stafræna heimi nútímans, en til þess vantar málföngin. Rannsóknin sem ritgerðin byggir á leitast við að sannreyna tilgátu um að öflug samvinna milli íslenska þýðandasamfélagsins og máltækniáætlunar ríkisstjórnarinnar hafi jafnvel afgerandi áhrif á þróun vélþýðinga, með því að útvega hágæða málföng sem eru forsenda fyrir slíkri þróun. Ritgerðin rekur söguleg tengsl vélþýðinga og tölvustuddra þýðinga. Hún leitast við að sýna fram á það að samvinna milli þýðanda og verkkaupa við það að skapa, nota og viðhalda þýðingarminni í háum gæðum getur gagnast þýðanda jafnt sem verkkaupa. Hún segir frá því hvernig samvinnan fæddi óvænt af sér nýja vöru og aukin gæði, með því að mynda rafrænt orðasfn atvinnulífsins fyrir verkkaupa, sem byggir á þýðingarminni. Auk þess kannar hún hvernig auka má framboð þýðingarminnis og betrumbæta gæði þess. Afstaða þýðanda til þess að gefa þýðingarminni til notkunar í þróun vélþýðinga var kannað, svo og aðferðir þeirra við gæðastjórnun á þýðingarminni og magn sem þeir framleiða. Að lokum fjallar ritgerðin um atriði sem vöktu athygli við gerð rannsóknarinnar, tekur saman yfirlit um niðurstöður og metur að hve miklu leyti tekist hafi að sannreyna tilgátuna. Kl. 14:00 Áhrif endurtekinna frost-þýðu tímabila á ísigseiginleika íslensks jarðvegs * Nemandi: Bjarni Halldórsson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Bjarna Námsleið: Umhverfisverkfræði Tungumál erindis: Enska Enskur titill: Influence of repeated freeze-thaw cycles on the infiltration of Icelandic Andosols Leiðbeinendur: Hrund Ólöf Andradóttir og Tarek Zaqout Ágrip Vegna loftslagsbreytinga og þéttbýlismyndunar er spáð aukinni úrkomuákefð og flóðum í borgarumhverfinu. Blágrænar ofanvatnslausnir eru taldar viðnámsþolnar fyrir loftslagsbreytingum, en hversu vel virka þær við íslenskar vetraraðstæður ? Markmið þessarar rannsóknar var að öðlast skilning á áhrifum tíðra umskipta frosts og þíðu á írennsli í íslenskum eldfjallajarðvegi. Könnunarrannsókn á írennsli vatns í jarðvegi eftir endurtekna kælingu var gerð á rannsóknarstofu. Vatnafræðileg svörun var metin með þremur vísum: (i) tímanum frá því að írennsli hefst þangað til fyrsta útrennsli skilar sér í gegnum (ómettaðan) jarðveg, (ii) tímanum þar til jarðvegur mettast við írennsli, (iii) flæði mettaðs írennslis. Niðurstöður staðfestu fyrri rannsóknir um að hár jarðvegsraki (fyrir og eftir kælingu) takmarkar mjög írennsli. Ekki fékkst óyggjandi niðurstaða um áhrif endurtekins frosts og þýðu á írennsli. Mettað írennsli jókst með fjölda (mildra) kælingartímabila í jarðvegi með 20% vatnsinnihald en minnkaði í jarðvegi með 30% vatnsinnihald. Hvorug vensl voru tölfræðilega marktæk. Tölfræðilega marktæk seinkun á mettuðu írennsli mældist með tíðari umskiptum frosts og þíðu. Þessi töf til að ná hámarkslekt, frá tugum mínútna til margra klukkustunda, getur stuðlað að minni miðlunargetu blágrænna ofanvatnslausna í langvarandi vetrarflóðum. Rannsóknin varpar jafnframt ljósi á örðugleika við að herma eftir yfirborðssígandi frosti með einfaldri, fyrirferðarlítilli tiltrauna uppsetningu. Kl. 14:20 Aflkerfi fyrir titringsnema Nemandi: Helgi Davíðsson Sjá nánari upplýsingar um verkefni Helga Námsleið: Rafmagns- og tölvuverkfræði Tungumál erindis: Íslenska Enskur titill: Power system for a vibration sensor Leiðbeinendur: Kristinn Andersen og Magnús Þór Jónsson Ágrip Markmið þessa verkefnis var að hanna og búa til endurhlaðanlega rafhlöðueiningu með tölvustýringu sem nýtti sem best orku rafhlaðnanna. Jafnframt voru sólarrafhlöður notaðar með einingunni til að lengja þann tíma sem rafhlöðurnar geta gefið orku þar til hlaða þarf þær aftur. Einingin er ætluð fyrir titringsnema sem mæla hristing og högg um borð í bátum og skipum vegna öldugangs og hraða, en verkefnið var unnið í samstarfi við fyrirtækið Hefring sem þróar og markaðssetur slíkan búnað. Gagnlegt er að nemarnir gangi fyrir raforku sem er ótengd raforkukerfi bátsins og staðsetning þeirra sé því óbundin, en jafnframt er gagnlegt að notkunartími raforkueiningarinnar sé sem lengstur milli hleðslna. Fjallað er um gerðir rafhlaðna sem koma til greina og þá einkum Li-Ion rafhlöður sem hér eru notaðar, raffræðilega eiginleika, meðhöndlun þeirra og öryggismál. Skoðaðar eru ýmsar leiðir til að afla raforku meðan á notkun stendur, s.s. með sólarorku, vindorku og hreyfiorku vegna ölduhreyfinga og hreyfinga bátsins, þar sem sólarorka er að lokum valin sem vænlegasti kosturinn. Rásin er hönnuð þannig að hún taki sem minnsta orku, en þar að auki er bætt við aflstýringu sem kveikir og slekkur sjálfvirkt á rásinni til að draga enn frekar úr orkunotkun. facebooklinkedintwitter