Skip to main content

Sigurður hlýtur verðlaun Bandarísku jarðefnafræðisamtakanna

Sigurður hlýtur verðlaun Bandarísku jarðefnafræðisamtakanna

Sigurður Reynir Gíslason, vísindamaður við Jarðvísindastofnun Háskólans, kemur við sögu í nýrri þáttaröð RÚV og HÍ um rannsóknir vísindamanna við Háskóla Íslands. Í fyrsta þættinum, sem fjallar um áhrif eldgosa á samfélög og umhverfi okkar, hittum við Sigurð Reyni þar sem hann talar m.a. um gríðarlegt útstreymi eitraðs brennisteinstvíoxíðs í Holuhraunsgosinu.

Sigurður Reynir er afkastamikill vísindamaður og virtur á heimsvísu. Hann fékk nýverið svokölluð Clair C. Patterson verðlaun Bandarísku jarðefnafræðisamtakanna (Geochemical Society) en verðlaunin eru ein af virtustu viðurkenningum sem veittar eru á sviði jarðefnafræði.

Clair C. Patterson verðlaunin eru veitt fyrir tímamótarannsóknir í jarðefnafræði sem eru mikilvægar fyrir umhverfi og samfélag manna á jörðinni. Rannsóknirnar þurfa að hafa birst í einni vísindagrein eða safni greina í alþjóðlegum vísindaritum á síðastliðnum áratug.

Sigurður hlýtur verðlaunin fyrir rannsóknir á áhrifum eldgosa á umhverfið annars vegar og á bindingu koltvíoxíðs í bergi hins vegar.

Sigurður Reynir Gíslason

Sigurður hlýtur verðlaunin fyrir rannsóknir á áhrifum eldgosa á umhverfið annars vegar og á bindingu koltvíoxíðs í bergi hins vegar.

Sigurður hefur rannsakað áhrif eldgosa á umhverfi á Íslandi, nú síðast gossins í Holuhrauni. Gosið spúði eitruðu brennisteinstvíoxíði yfir Ísland og stór svæði í Evrópu og reyndist magn þess á gostímanum um ellefu milljónir tonna. Styrkur brennisteinstvíoxíðs í andrúmslofti fór langt yfir heilsufarsmörk dögum og vikum saman á Íslandi en það var lán í óláni að mengunarinnar gætti mest á svæðum sem ekki eru í byggð. Þá leiddi tímasetning gossins, sem stóð að mestu að mestu að vetri til, til þess að brennisteinsmökkurinn barst hratt frá landinu, styrkur brennisteinstvíoxíðs lækkaði í andrúmslofti við dreifinguna og lítill hluti brennisteinstvíoxíðsins oxaðist í brennisteinssýru vegna takmarkaðrar birtu og raka mánuðina sem gosið stóð yfir.

Sigurður hefur í rúman áratug verið formaður Vísindaráðs CarbFix-verkefnisins svokallaða sem snýst um að binda koltvíoxíð (kotvísýring) í basaltjarðlögum. Að verkefninu hafa komið, auk Háskóla Íslands, Orkuveita Reykjavíkur, Columbia-háskóli í Bandaríkjunum og Rannsóknarráð Frakklands. Fjöldi vísindamanna hefur tekið þátt verkefninu auk íslenskra og erlendra doktorsnema og hefur það vakið heimsathygli. Tilraunir rannsóknahópsins með bindingu koltvíoxíðs með niðurdælingu við Hellisheiðarvirkjun hafa gefið góða raun og binst koltvíoxíðið berginu á um tveimur árum en áður var talið að það tæki mörg þúsund ár. Væntingar eru um að aðferðin geti í framtíðinni nýst í baráttunni við hnattræna hlýnun en koltvíoxíð er einn helsti orsakavaldur hnattrænnar hlýnunar.

Sigurður Reynir Gíslason lauk BS-gráðu í jarðfræði frá Háskóla Íslands árið 1980 og doktorsprófi í jarðefnafræði frá Johns Hopkins University í Bandaríkjunum árið 1985. Frá þeim tíma hefur hann starfað sem fræðimaður og síðar vísindamaður við Jarðvísindastofnun Háskólans.

Sigurður tekur við verðlaunum Geochemical Society á árlegri ráðstefnu jarðefnafræðisamtaka Bandaríkjanna og Evrópu sem haldin verður í Boston í Bandaríkjunum 12.-17. ágúst nk.